အာဒိုဂန် တကျော့ပြန် အနိုင်ရမှု သမိုင်းဝင်ဖြစ်လာ
1487
Htay Oung (NP News) - မေ ၂၉
၂ဝဝ၃ ခုနှစ်မှ ၂ဝ၁၄ ခုနှစ်အထိ တူရကီနိုင်ငံရဲ့ ၂၅ ယောက်မြောက် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာ၀န်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ အာဒိုဂန်ဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့အထွဋ်အထိပ်ရာထူးအတွက် လုပ်ပိုင်ခွင့်ပိုမိုအပ်နှင်းခံရအောင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ကို ပြင်ဆင်ပြီးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ၂ဝ၁၄ ခုနှစ်မှ ယနေ့တိုင်အောင် နိုင်ငံရဲ့ ၁၂ယောက်မြောက် သမ္မတအဖြစ် ဆက်လက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အာဒိုဂန်ရဲ့ နှစ် ၂ဝ ကြာ အသွင်ကူးပြောင်းရေးအုပ်ချုပ်မှုမှာ သဘောထားအမြင် ကွဲလွဲမှုများက အကြီးမားဆုံး စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့လည်း လက်ရှိရွေးကောက်ပွဲမှာ လက်ရှိသမ္မတ ရီဆက်_တေရစ်_အာဒိုဂန်ကပဲ သမိုင်းဝင် အနိုင်ရရှိပြန် ကြောင်း တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ကြေညာခဲ့တယ်လို့ နိုင်ငံတကာသတင်းများကို စုစည်းပြီး Dhaka Tribune က ယမန်နေ့ ရေးသားပါတယ်။
တချိန်က အစ္စတန်ဘူလ်မြို့တော်၀န်ဟောင်း အသက် ၆၉ နှစ်အရွယ် ခေါင်းဆောင်ဟာ တူရကီနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိ မျိုးဆက်များအတွင်း အကြီးမားဆုံး စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အစ္စလာမ် မစ် အခြေခံ ရှေးရိုးစွဲ အမျိုးသားရေး "တရားမျှတမှုနဲ့ဖွဲ့ဖြိုးရေး" AKP ပါတီရဲ့ရင်ဆိုင်ဖူးသမျှမှာ အင်အားအကြီးဆုံး အတိုက်အခံ မဟာမိတ်အဖွဲ့အပေါ်မှာလည်း အောင်မြင်စွာ ဖြတ်ကျော်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အပြီးသတ်လုနီး ရွေးကောက် ပွဲရလဒ်များအရ ကမဲလ်_ခါလစ် အာဒရိုလူ ဦးဆောင်တဲ့ အစဉ်အလာအတိုက်အခံပြိုင်ဘက်ထက် ၄ ရာခိုင်နှုန်း အသာစီးရရှိနေခြင်းက အဲဒီအချက်ကို ပြသနေပါတယ်။
“လာမယ့်ငါးနှစ်အတွက် နိုင်ငံကို ကျွန်တော်တို့ အုပ်ချုပ်သွားကြတာပေါ့” လို့ သူ့ရဲ့ဇာတိခရိုင်ရောက် အာဒိုဂန်က ဘတ်စ်ကားတစ်စင်းပေါ်မှာနေပြီး အားပေးထောက်ခံသူများကို ပြောလိုက်ပါတယ်။ "အလ္လာရှင်မြတ် အလိုတော် အတိုင်း ကျွန်တော်တို့ဟာ (တူရကီပြည်သူတွေရဲ့) ယုံကြည်မှုနဲ့ ထိုက်တန်ပါလိမ့်မယ်" လို့ ဆိုပါတယ်။
အာဒိုဂန် မိန့်ခွန်းပြောကြားနေစဉ် တူရကီနိုင်ငံ အဓိကမြို့ကြီးများမှာ သူအနိုင်ရရှိမှုအတွက် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွား အောင်ပွဲခံနေကြပါတယ်။ အစ္စတန်ဘူလ်ရဲ့အထင်ကရ “တာ့ခ်ဆင်“ ရင်ပြင်အနီးမှာ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့တဲ့အထိ ဖြစ်သွားပြီး အန်ကာရာရှိ သမ္မတနန်းတော် အပြင်ဘက်မှာ လူအများအပြား စုဝေးခဲ့ကြပါတယ်။
အော်တိုမန် ခေတ်လွန် သမ္မတနိုင်ငံအဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၁ဝဝ သမိုင်းတစ်လျှောက် တိုင်းပြည်ရဲ့ လက်ငင်းအကျဆုံး အဖြစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရှုမြင်ခံခဲ့ရတဲ့ တူရကီရွေးကောက်ပွဲဟာ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုသက်တမ်းအကြာဆုံး ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ အာဒိုဂန်အပေါ် ယခင် မကြုံစဖူးနည်းလမ်းများနဲ့ စမ်းသပ်ခဲ့ပါတယ်။
ကမဲလ်_ ခါလစ်အာဒရိုဟာ အာဒိုဂန်နဲ့ သဘောထားကွဲလွဲသူ မိတ်ဖက်ဟောင်းများ၊ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ရှေးရိုးစွဲ ဝါဒီများ ပါဝင်တဲ့ “အမျိုးသား မဟာမိတ်” အင်အားကြီး ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို စုစည်းပြီး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း ဖြစ် ပါတယ်။
ရှုံးထွက်အဆင့် ရောက်ရှိသွားတဲ့ ယခုရွေးကောက်ပွဲရဲ့ မေလ ၁၄ ရက် ပထမအသုတ်မှာ ခါလစ်အာဒရိုက အနိုင်ရရှိ ပြီး၊ အတိုက်အခံများရဲ့ မဲခွဲဝေရရှိမှုအပေါ် ပြားသွားစေတယ်လို့ ဝေဖန်ခံနေရသူ သမ္မတလောင်း မူဟာရမ်_အင့်စ်ရဲ့ ကြာသပတေးနေ့ နောက်ဆုံးမိနစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းဟာ အာဒိုဂန် အနိုင်ရရှိစေဖို့ အခွင့်အ လမ်းဖြစ်သွားစေတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။
အတိုက်အခံထောက်ခံသူများကတော့ အာဒိုဂန်ဟာ ပြိုင်ဘက် အော်တိုမန်စူလတန်များကို စုစည်းပြီး အာဏာ အားလုံးကို သိမ်းကျုံးရယူထားသူ အမျိုးသားတစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်ကြပါတယ်။ တူရကီကို ကယ်တင်နိုင်လျှင် ကယ် ဒါမှမဟုတ် သတ်တွင်းထဲ ပစ်ချမယ့်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ကြပါတယ်။
"ဒီအာဏာရှင်အစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်မှန်တဲ့လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကို ဆောင်ကြဉ်းပေးရေး ဆန္ဒမဲပေးကြ ဖို့ ကျွန်တော့်တို့ နိုင်ငံသားတွေအားလုံးကို ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်" လို့ ခါလစ်အာဒရိုလူက တနင်္ဂနွေနေ့ မဲပေးမှု အပြီးမှာ မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။
အသက် ၇၄ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ခါလစ်အာဒရိုလူဟာ CHP ပါတီအကြီးအကဲ တူရကီ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း မူစတာ ဖာ_ကမဲလ်_အက်တာတာ့ခ်ရဲ့ ဘာသာရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး ရောစွက်ခြင်းမရှိတဲ့ အမျိုးသားရေးအခြေခံမူများကို အမြဲတမ်း အခိုင်အမာလိုက်နာခဲ့ပါတယ်။ တူရကီမှာ ရှေးအကျဆုံးဖြစ်တဲ့ CHP ပါတီဟာ လက်ယာယိမ်း ဆိုရှယ် လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်များဖြစ်ပြီး ဥရောပကို လိုလားသူများဖြစ်ကြပါတယ်။ ပါလီမန်မှာ ဆက်တိုက် အထင်အရှား အနိုင်ရလာတဲ့ (အာဒိုဂန်တို့) အမျိုးသားရေးဝါဒီများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့တဲ့ ခါလစ်အာဒရိုလူရဲ့ နိုင်ငံရေး အလောင်းအစားဟာ အလုပ်ဖြစ်ပါ့မလားလို့ လေ့လာသုံးသပ်သူများက သံသယရှိခဲ့ကြပါတယ်။
စစ်သွေးကြွ နိုင်ငံရေးဝါဒီများအဖြစ် ပုံဖော်ပြီး အာဒိုဂန်က တားမြစ်ထားခြင်းခံရသူ ကာ့ဒ်လိုလားတဲ့ ပါတီနဲ့ CHP တို့ ရဲ့ အလွတ်သဘောမဟာမိတ်ဖွဲ့မှုဟာ ခါလစ်အာဒရိုလူကို အကြမ်းဖက်သမားများနဲ့ လက်တွဲလုပ်ဆောင်လိုသူ အဖြစ် စွပ်စွဲချက်များနဲ့ ရင်ဆိုင်ရဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တနှစ်ပတ်တုန်းက တစ်ဇောက်ကန်း အမျိုးသားရေးဝါဒီခေါင်းဆောင်တစ်ဦးထံမှ တတိယမြောက် ထောက်ခံချက်အဖြစ် အာဒိုဂန်က ရရှိလိုက်ခြင်းဟာ ခါလစ်အာဒရိုလူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်အပေါ် ထိုးနှက်သူ အင်အားကောင်းစေဖို့ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို သဘောထားတွေကြောင့် ယခုရွေးကောက်ပွဲဟာ (မယှဉ်ပြိုင် ကတည်းက) ရှုံးနှင့်ပြီးဖြစ်ကြောင်း အတိုက်အခံ ထောက်ခံသူများက သတိပေးခဲ့ကြပါတယ်။
တူရကီရဲ့ ကျိုးကြေနေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ကျေးလက်ဒေသများမှာ ပိုမိုများပြားပါတယ်။ “အာရှမိုင်နာ” လို့ ခေါ်တဲ့ ပင်လယ်နက်အနောက်ပိုင်း အနာတိုလီယမ်ဒေသများရှိ တစ်ချိန်က ပျက်စီးယိုယွင်းနေခဲ့တဲ့ အရေးပါမြို့ များကို ခေတ်မီအောင် ဖန်တီးပေးခြင်း၊ (အစ္စလာမ်) ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်များကို မြှင့်တင်ပေးသူ အာဒိုဂန်ဟာ ဆင်းရဲသား (သိုးငယ်) တို့ရဲ့ ခစားခြင်းခံရသူ (ခြင်္သေ့) ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အော်တိုမန်ခေတ်နောက်ပိုင်း တူရကီဟာ နိုင်ငံသစ်ဖြစ်လာတယ်လို့ ထင်မှတ်စေခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အာဒိုဂန်ဟာ သူနဲ့သဘောထားကွဲလွဲသူများအပေါ် ဖြိုခွဲခြင်းနဲ့ တင်းကျပ်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ကျင့်သုံး ခြင်းတို့ကြောင့် အနောက်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားမှုများကို တိုးပွားလာစေခဲ့ပါတယ်။ ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အတွင်း စစ်ရေးအရ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီး အမေရိကန်က ကျောထောက်နောက်ခံပေးထားတဲ့ ကာ့ဒ်တပ်တွေရဲ့ တစ်ဖက်ခြမ်းမှာ တူရကီစစ်သားများကို တပ်စွဲစေခြင်းဟာ ဥရောပအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေအတွက် ဒေါသတကြီး ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်၊
ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နဲ့ အာဒိုဂန်တို့ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ရင်းနှီးဆက်ဆံရေးဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ ကရင်မလင် အတွက် အသက်ရှုပေါက်ဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ (အပြန်အလှန်အားဖြင့်) အာဒိုဂန်ရဲ့ ယခုနှစ် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု ကတိကဝတ်များအတိုင်းဖြည့်ဆည်းနိုင်အောင် ကူညီပေးတဲ့အနေနဲ့ ရုရှားက စွမ်းအင်တင်သွင်းမှုအပေါ် ငွေပေးချေ မှုကို ဆိုင်းငံ့ထားခြင်းဟာ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ တူရကီစီးပွားရေးအပေါ် အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဖင်လန်ကို နေတိုးအဖွဲ့အတွင်း ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုဖို့ (နောက်ဆုံးနာရီပိုင်းအထိ) တုန့်ဆိုင်းစေခဲ့တဲ့ တူရကီဟာ ဆွီဒင်ကို အမေရိကန် ဦးဆောင်ကာကွယ်ရေးစစ်စာချုပ်အဖွဲ့မှာ ပါဝင်ခွင့်ပြုဖို့ ငြင်းဆန်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
#တူရကီရွေးကောက်ပွဲ #သမ္မတ_ရီဆက်_တေရစ်_အာဒိုဂန် #ကမဲလ်_ကလစ်အာဒရိုလူ #နေတိုး #ဆီးရီးယား
(Dhaka Triune., 28 May 2023,” Erdogan declares victory in historic Turkey runoff” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင် ကောက်နှုတ်ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)
Zawgyi Version;
အာဒိုဂန္ တေက်ာ့ျပန္ အႏိုင္ရမႈ သမိုင္းဝင္ျဖစ္လာ
Htay Oung (NP News) - ေမ ၂၉
၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အထိ တူရကီႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၅ ေယာက္ေျမာက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ အာဒိုဂန္ဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕အထြဋ္အထိပ္ရာထူးအတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ပိုမိုအပ္ႏွင္းခံရေအာင္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ကို ျပင္ဆင္ၿပီးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ၁၂ေယာက္ေျမာက္ သမၼတအျဖစ္ ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ အာဒိုဂန္ရဲ႕ ႏွစ္ ၂ဝ ၾကာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအုပ္ခ်ဳပ္မႈမွာ သေဘာထားအျမင္ ကြဲလြဲမႈမ်ားက အႀကီးမားဆုံး စိန္ေခၚမႈျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း လက္ရွိေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ လက္ရွိသမၼတ ရီဆက္_ေတရစ္_အာဒိုဂန္ကပဲ သမိုင္းဝင္ အႏိုင္ရရွိျပန္ ေၾကာင္း တနဂၤေႏြေန႔မွာ ေၾကညာခဲ့တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာသတင္းမ်ားကို စုစည္းၿပီး Dhaka Tribune က ယမန္ေန႔ ေရးသားပါတယ္။
တခ်ိန္က အစၥတန္ဘူလ္ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ေဟာင္း အသက္ ၆၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ ေခါင္းေဆာင္ဟာ တူရကီႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ မ်ိဳးဆက္မ်ားအတြင္း အႀကီးမားဆုံး စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အစၥလာမ္ မစ္ အေျခခံ ေရွး႐ိုးစြဲ အမ်ိဳးသားေရး "တရားမွ်တမႈနဲ႔ဖြဲ႕ၿဖိဳးေရး" AKP ပါတီရဲ႕ရင္ဆိုင္ဖူးသမွ်မွာ အင္အားအႀကီးဆုံး အတိုက္အခံ မဟာမိတ္အဖြဲ႕အေပၚမွာလည္း ေအာင္ျမင္စြာ ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အၿပီးသတ္လုနီး ေ႐ြးေကာက္ ပြဲရလဒ္မ်ားအရ ကမဲလ္_ခါလစ္ အာဒ႐ိုလူ ဦးေဆာင္တဲ့ အစဥ္အလာအတိုက္အခံၿပိဳင္ဘက္ထက္ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အသာစီးရရွိေနျခင္းက အဲဒီအခ်က္ကို ျပသေနပါတယ္။
“လာမယ့္ငါးႏွစ္အတြက္ ႏိုင္ငံကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္သြားၾကတာေပါ့” လို႔ သူ႔ရဲ႕ဇာတိခ႐ိုင္ေရာက္ အာဒိုဂန္က ဘတ္စ္ကားတစ္စင္းေပၚမွာေနၿပီး အားေပးေထာက္ခံသူမ်ားကို ေျပာလိုက္ပါတယ္။ "အလႅာရွင္ျမတ္ အလိုေတာ္ အတိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ (တူရကီျပည္သူေတြရဲ႕) ယုံၾကည္မႈနဲ႔ ထိုက္တန္ပါလိမ့္မယ္" လို႔ ဆိုပါတယ္။
အာဒိုဂန္ မိန႔္ခြန္းေျပာၾကားေနစဥ္ တူရကီႏိုင္ငံ အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွာ သူအႏိုင္ရရွိမႈအတြက္ ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြား ေအာင္ပြဲခံေနၾကပါတယ္။ အစၥတန္ဘူလ္ရဲ႕အထင္ကရ “တာ့ခ္ဆင္“ ရင္ျပင္အနီးမွာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔တဲ့အထိ ျဖစ္သြားၿပီး အန္ကာရာရွိ သမၼတနန္းေတာ္ အျပင္ဘက္မွာ လူအမ်ားအျပား စုေဝးခဲ့ၾကပါတယ္။
ေအာ္တိုမန္ ေခတ္လြန္ သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လက္ငင္းအက်ဆုံး အျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ရႈျမင္ခံခဲ့ရတဲ့ တူရကီေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္မႈသက္တမ္းအၾကာဆုံး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ အာဒိုဂန္အေပၚ ယခင္ မႀကဳံစဖူးနည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။
ကမဲလ္_ ခါလစ္အာဒ႐ိုဟာ အာဒိုဂန္နဲ႔ သေဘာထားကြဲလြဲသူ မိတ္ဖက္ေဟာင္းမ်ား၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေရွး႐ိုးစြဲ ဝါဒီမ်ား ပါဝင္တဲ့ “အမ်ိဳးသား မဟာမိတ္” အင္အားႀကီး ၫြန႔္ေပါင္းအဖြဲ႕ကို စုစည္းၿပီး ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း ျဖစ္ ပါတယ္။
ရႈံးထြက္အဆင့္ ေရာက္ရွိသြားတဲ့ ယခုေ႐ြးေကာက္ပြဲရဲ႕ ေမလ ၁၄ ရက္ ပထမအသုတ္မွာ ခါလစ္အာဒ႐ိုက အႏိုင္ရရွိ ၿပီး၊ အတိုက္အခံမ်ားရဲ႕ မဲခြဲေဝရရွိမႈအေပၚ ျပားသြားေစတယ္လို႔ ေဝဖန္ခံေနရသူ သမၼတေလာင္း မူဟာရမ္_အင့္စ္ရဲ႕ ၾကာသပေတးေန႔ ေနာက္ဆုံးမိနစ္မွ ႏႈတ္ထြက္ျခင္းဟာ အာဒိုဂန္ အႏိုင္ရရွိေစဖို႔ အခြင့္အ လမ္းျဖစ္သြားေစတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
အတိုက္အခံေထာက္ခံသူမ်ားကေတာ့ အာဒိုဂန္ဟာ ၿပိဳင္ဘက္ ေအာ္တိုမန္စူလတန္မ်ားကို စုစည္းၿပီး အာဏာ အားလုံးကို သိမ္းက်ဳံးရယူထားသူ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးအျဖစ္ ရႈျမင္ၾကပါတယ္။ တူရကီကို ကယ္တင္ႏိုင္လွ်င္ ကယ္ ဒါမွမဟုတ္ သတ္တြင္းထဲ ပစ္ခ်မယ့္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။
"ဒီအာဏာရွင္အစိုးရကို ဖယ္ရွားၿပီး စစ္မွန္တဲ့လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးေရး ဆႏၵမဲေပးၾက ဖို႔ ကြၽန္ေတာ့္တို႔ ႏိုင္ငံသားေတြအားလုံးကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္" လို႔ ခါလစ္အာဒ႐ိုလူက တနဂၤေႏြေန႔ မဲေပးမႈ အၿပီးမွာ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။
အသက္ ၇၄ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ ခါလစ္အာဒ႐ိုလူဟာ CHP ပါတီအႀကီးအကဲ တူရကီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း မူစတာ ဖာ_ကမဲလ္_အက္တာတာ့ခ္ရဲ႕ ဘာသာေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေရာစြက္ျခင္းမရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးအေျခခံမူမ်ားကို အၿမဲတမ္း အခိုင္အမာလိုက္နာခဲ့ပါတယ္။ တူရကီမွာ ေရွးအက်ဆုံးျဖစ္တဲ့ CHP ပါတီဟာ လက္ယာယိမ္း ဆိုရွယ္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကရက္တစ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ဥေရာပကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပါလီမန္မွာ ဆက္တိုက္ အထင္အရွား အႏိုင္ရလာတဲ့ (အာဒိုဂန္တို႔) အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားခဲ့တဲ့ ခါလစ္အာဒ႐ိုလူရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အေလာင္းအစားဟာ အလုပ္ျဖစ္ပါ့မလားလို႔ ေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ားက သံသယရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
စစ္ေသြးႂကြ ႏိုင္ငံေရးဝါဒီမ်ားအျဖစ္ ပုံေဖာ္ၿပီး အာဒိုဂန္က တားျမစ္ထားျခင္းခံရသူ ကာ့ဒ္လိုလားတဲ့ ပါတီနဲ႔ CHP တို႔ ရဲ႕ အလြတ္သေဘာမဟာမိတ္ဖြဲ႕မႈဟာ ခါလစ္အာဒ႐ိုလူကို အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္လိုသူ အျဖစ္ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱႏွစ္ပတ္တုန္းက တစ္ေဇာက္ကန္း အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးထံမွ တတိယေျမာက္ ေထာက္ခံခ်က္အျဖစ္ အာဒိုဂန္က ရရွိလိုက္ျခင္းဟာ ခါလစ္အာဒ႐ိုလူတို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ ထိုးႏွက္သူ အင္အားေကာင္းေစဖို႔ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို သေဘာထားေတြေၾကာင့္ ယခုေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ (မယွဥ္ၿပိဳင္ ကတည္းက) ရႈံးႏွင့္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း အတိုက္အခံ ေထာက္ခံသူမ်ားက သတိေပးခဲ့ၾကပါတယ္။
တူရကီရဲ႕ က်ိဳးေၾကေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းဟာ ေက်းလက္ေဒသမ်ားမွာ ပိုမိုမ်ားျပားပါတယ္။ “အာရွမိုင္နာ” လို႔ ေခၚတဲ့ ပင္လယ္နက္အေနာက္ပိုင္း အနာတိုလီယမ္ေဒသမ်ားရွိ တစ္ခ်ိန္က ပ်က္စီးယိုယြင္းေနခဲ့တဲ့ အေရးပါၿမိဳ႕ မ်ားကို ေခတ္မီေအာင္ ဖန္တီးေပးျခင္း၊ (အစၥလာမ္) ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ျမႇင့္တင္ေပးသူ အာဒိုဂန္ဟာ ဆင္းရဲသား (သိုးငယ္) တို႔ရဲ႕ ခစားျခင္းခံရသူ (ျခေသၤ့) ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာ္တိုမန္ေခတ္ေနာက္ပိုင္း တူရကီဟာ ႏိုင္ငံသစ္ျဖစ္လာတယ္လို႔ ထင္မွတ္ေစခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အာဒိုဂန္ဟာ သူနဲ႔သေဘာထားကြဲလြဲသူမ်ားအေပၚ ၿဖိဳခြဲျခင္းနဲ႔ တင္းက်ပ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒကို က်င့္သုံး ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အေနာက္ကမာၻတစ္ဝွမ္းမွာ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားမႈမ်ားကို တိုးပြားလာေစခဲ့ပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ အတြင္း စစ္ေရးအရ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ၿပီး အေမရိကန္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ကာ့ဒ္တပ္ေတြရဲ႕ တစ္ဖက္ျခမ္းမွာ တူရကီစစ္သားမ်ားကို တပ္စြဲေစျခင္းဟာ ဥေရာပအင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြအတြက္ ေဒါသတႀကီး ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္၊
႐ုရွားသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္နဲ႔ အာဒိုဂန္တို႔ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး ရင္းႏွီးဆက္ဆံေရးဟာ ယူကရိန္းစစ္ပြဲမွာ ကရင္မလင္ အတြက္ အသက္ရႈေပါက္ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ (အျပန္အလွန္အားျဖင့္) အာဒိုဂန္ရဲ႕ ယခုႏွစ္ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးမႈ ကတိကဝတ္မ်ားအတိုင္းျဖည့္ဆည္းႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးတဲ့အေနနဲ႔ ႐ုရွားက စြမ္းအင္တင္သြင္းမႈအေပၚ ေငြေပးေခ် မႈကို ဆိုင္းငံ့ထားျခင္းဟာ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ တူရကီစီးပြားေရးအေပၚ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဖင္လန္ကို ေနတိုးအဖြဲ႕အတြင္း ဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳဖို႔ (ေနာက္ဆုံးနာရီပိုင္းအထိ) တုန္႔ဆိုင္းေစခဲ့တဲ့ တူရကီဟာ ဆြီဒင္ကို အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ကာကြယ္ေရးစစ္စာခ်ဳပ္အဖြဲ႕မွာ ပါဝင္ခြင့္ျပဳဖို႔ ျငင္းဆန္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
#တူရကီေ႐ြးေကာက္ပြဲ #သမၼတ_ရီဆက္_ေတရစ္_အာဒိုဂန္ #ကမဲလ္_ကလစ္အာဒ႐ိုလူ #ေနတိုး #ဆီးရီးယား
(Dhaka Triune., 28 May 2023,” Erdogan declares victory in historic Turkey runoff” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)