“အမေရိကန်ဒေါ်လာ နန်းကျမယ့်အရေး စီးပွားရေးပါမောက္ခ ဘာပြောသလဲ” (ဘာသာပြန်ဆောင်းပါး)
3200
မောင်တင်ထွန်း (နတ်မောက်) (NP News) - ဧပြီ ၂
မကြာသေးခင်က Democracy at Work ရဲ့ ပရိတ်သတ်တစ်ဦးက “ တကယ်လို့ အမေရိကန် ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာ လွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးအဖြစ်ကနေ နေရာဖယ်ပေးရမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုတွေဖြစ် လာမလဲ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှာ စီးပွားရေးအရ ဘယ်လို ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိမလဲ၊ အကြီးအကျယ်ပြို လဲသွားမှာလား” ဆိုတာ သိလိုပါတယ်လို့ မေးပါတယ်။
အဲဒီအမေးကို ပါမောက္ခ ရစ်ချတ် ဝုလ်ဖ်က ဒီလိုဖြေထားပါတယ်။
ဟုတ်ပါတယ်။ ဒေါ်လာငွေကြေးဟာ သူ့ရဲ့အဓိကကျတဲ့အခန်းကနေ တဖြည်းဖြည်းချင်းဆုတ်ခွာ ပေးနေရပါပြီ။ ဒီအတွက် အငြင်းပွားစရာမရှိပါဘူး။ အငြင်းပွားစရာက ဒီဖြစ်စဉ်ဟာ ဘယ်လောက်မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဖြစ်လာမှာလဲဆိုတာနဲ့ ဘယ်တော့လဲဆိုတာပါ။ ဖြစ်လာမှာလား မဖြစ်ဘူးလား ဆိုတဲ့ ပြဿနာမဟုတ်တော့ပါဘူး။
ဒီလို ရှုမြင်တာကို လက်ယာနိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့ အမေရိကန် အရင်းရှင်စနစ်ကို မျက်စိစုံမှိတ် ထောက်ခံသူ တချို့ကတော့ သဘောတူကြမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါတောင်မှ ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ အဆင့်ကနေ သိသိသာသာကြီး လျှောကျလာနေပြီဆိုတာ သူတို့တွေ့မြင်ကြမှာပါ။
အမေရိကန်ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့ငွေကြေးနယ်ပယ်မှာ လွှမ်းမိုးတဲ့နေရာကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ၇၅ နှစ်လောက်ကတည်းက ရခဲ့ပါတယ်။ တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ဒေါ်လာကို သူ့ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးနဲ့အတူတရားဝင်သုံးစွဲ တာရှိသလို၊ သူတို့ဗဟိုဘဏ်တွေမှာ ရွှေနဲ့အတူ အရန်ငွေကြေးအဖြစ် သိမ်းဆည်းတာမျိုးရှိပါတယ်။ ဒါက သူတို့ ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးရဲ့ ခိုင်မာမှုကိုပြသဖို့ နဲ့ ထောက်ကူဖို့ဘဲဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေက ဒေါ်လာကို ပိုအသုံးပြုလေလေ၊ ဒါမှမဟုတ် ပိုယုံကြည်လေလေ၊ တခြားနိုင်ငံတွေမရနိုင်တဲ့ စီးပွားရေးအကျိုးအမြတ်တွေကို အမေရိကန်က ခံစားရလေလေပါဘဲ။
ပထမဆုံးအနေနဲ့ ရှင်းရှင်းလေးမြင်ရတာတစ်ခုပြောပါ့မယ်။ ကျွန်တော်တို့အမေရိကန်က ကမ္ဘာကို ဒေါ်လာပေးလိုက်တာနဲ့ တခြားနိုင်ငံက ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်လို့ရပါတယ်။ ပြင်သစ်က ဝိုင်တွေ၊ တရုတ်က လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့ အိန္ဒိယက နည်းပညာပစ္စည်းတွေအတွက် သိပ်အဖိုးမတန်တဲ့ စက္ကူပေါ်မှာ တန်ဖိုးတစ်ခုသတ်မှတ်ရိုက်နှိပ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာ၊ ဒါမှမဟုတ် အီလက်ထရောနစ် ညီမျှကိန်းတစ်ခု (ဒစ်ဂျစ်တယ် မန်းနီး) ဆိုတာကို ပေးလိုက်ရုံပါဘဲ။
သေသေချာချာစဉ်းစားကြည့်ရင် တော်တော်အံ့သြစရာကောင်းပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ထုတ်လုပ်တဲ့ စားစရာ၊ စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေကို (တကယ်တမ်းမှာ) ဘယ်တော့မှ တောင်းခံမှုလုပ်လေ့မရှိတဲ့ တန်ဖိုးသတ်မှတ် ဖော်ပြထားတဲ့ ဒေါ်လာဆိုတဲ့စာရွက်ကလေးတွေပေးပြီး အမေရိကန်က ဝယ်ယူပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့ တောင်းခံမှု မလုပ်သလဲဆိုတော့ အဲဒီဒေါ်လာကို သူတို့က ယုံကြည်လက်ခံပြီး- သူတို့အချင်းချင်း ရောင်းကြ၊ ဝယ်ကြ၊ သိုလှောင် သိမ်းဆည်းကြတာတွေလုပ်နေကြလို့ပါဘဲ။
နောက်ပြီး သူတို့ဆီမှာ ပိုလျှံလာနေတဲ့ ဒေါ်လာတွေကို အမေရိကန်အစိုးရဆီပြန်ပို့ပြီး ငွေချေးပေးပါသေးတယ်။ (အစိုးရငွေချေးစာချုပ်တွေဝယ်တာကိုဆိုလိုသည်) ဒီလိုနည်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်အစိုးရက တိုက်ခိုက်တဲ့စစ်ပွဲတွေ၊ အစိုးရအသုံးစားရိတ်တွေကို တခြားနိုင်ငံတွေက ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးပါတော့တယ်။
ဒါက အလွန်အရေး ကြီးပါတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရက ဒီလိုချေးငှားခြင်းအားဖြင့် ဘတ်ဂျက်လိုငွေကို ဖြည့်တင်းဖို့ အမေရိကန်ပြည်သူတွေဆီက အခွန်တွေအများကြီး ကောက်ဖို့မလိုတော့ပါဘူး။ အဲဒီလို အများကြီး အခွန်ကောက်မဲ့အစား သူတို့ကိုချေးပေးချင်နေတဲ့ နိုင်ငံခြားအစိုးရတွေဆီကို ငွေချေးစာချုပ်တွေရောင်းပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒေါ်လာငွေဟာ ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးဖြစ်တာကြောင့် အမေရိကန်ရရှိတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေက အများကြီးဘဲလို့ ပြောရတာဖြစ်ပါတယ်။
တကယ်လို့ ဒေါ်လာရဲ့ အရေးပါမှု ကျဆင်းသွားမယ်ဆိုရင် တခြားနိုင်ငံတွေမှာ ဒေါ်လာကို လက်ခံ သုံးစွဲတာ လျော့နည်းလာမယ်။ ရပ်ဆိုင်းသွားမယ်ဆိုရင် အထက်ကပြောခဲ့တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေ ပျောက်ကွယ်သွားပါလိမ့်မယ်။ အမေရိကန်စီးပွားရေးအပေါ်မှာ ကြီးမားတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာ လွှမ်းမိုးမှုကျဆင်းသွားဖို့ဆိုတာ ပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့တခြားနိုင်ငံတွေက ထုတ်ကုန်တွေနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကိုတင်ပို့တဲ့အခါ အမေရိကန်အစိုးရက စိတ်ကြိုက်ရိုက်နှိပ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာငွေစက္ကူနဲ့ ပေးချေလိုက်ရုံပါဘဲ။ အဲဒီအကျိုးကျေးဇူးကို အမေရိကန်တွေခံစားရသလို တခြားနိုင်ငံတွေလည်း ရရှိခံစားချင်ကြပါတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်ချင်တဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ ယူရို သုံးတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတွေ၊ ယွမ်သုံးတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ စသဖြင့်ပါဝင်ကြပါတယ်။ အဲဒီ ရည်မှန်းချက်ကို တကယ်ရအောင်လက်တွေ့လည်း ကြိုးစားနေကြပါတယ်။
အခုတလော BRICS ဘရစ် ဆိုတဲ့အဖွဲ့က အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုလှမ်းလိုက်တယ်။ ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နဲ့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံတွေ ပါဝင်တဲ့အဖွဲ့။ နောက်ထပ်လည်း ခြောက်နိုင်ငံကနေ ဆယ်နိုင်ငံလောက်အထိ တိုးချဲ့ပါဝင်လာမယ့် ဒီအဖွဲ့က တစ်ကမ္ဘာလုံး လူဦးရေရဲ့ တစ်ဝက်လောက်ရှိလာလိမ့်မယ်။ သူတို့က သူတို့ အချင်းချင်းကြားမှာ ဒေါ်လာကို အခြေမခံတဲ့ စီးပွားကုန်သွယ်ရေးကို လုပ်ကြမှာပါ။ သူတို့အထဲမှာ စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ တရုတ်ရဲ့ ယွမ်ငွေကို ဖြစ်ဖြစ်၊ ဒါမှမဟုတ် သီးသန့်ဖန်တီးထားတဲ့ ငွေကြေးတစ်ခုခုကိုပဲဖြစ်ဖြစ် အသုံးပြုဖို့ ရည်မှန်းထားတယ်။ ဒါဟာ အသိသာအထင်ရှားဆုံး အပြောင်းအလဲပါဘဲ။
နောက်ထပ် အဖြစ်အပျက်တစ်ခုရှိပါသေးတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ရက်အနည်းငယ်က တရုတ်နိုင်ငံက ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းက ကမ္ဘာ့ရန်ဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့ ဆော်ဒီအာရေးဗျနဲ့ အီရန်တို့ဟာ ပြေလည်မှုရသွားကြပြီး အပြန်အလှန်သံတမန်အဆက်အသွယ်လုပ်နေကြပြီ။ ဒီမှာသတိထားဖို့က ဆော်ဒီအာရေးဗျနိုင်ငံဆိုတာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေနံထုတ်လုပ်သူဆိုတာပါ။ တရုတ်ဟာ ဆော်ဒီအာရေးဗျ ရဲ့ အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အမေရိကန်ကိုကျော်တက်သွားပြီ။ ဒီအပြောင်းအလဲက တော်တော်အရေးကြီးပါတယ်။ ဆော်ဒီရဲ့ အဓိက ရောင်းကုန်က ရေနံစိမ်းပါ။ ရေနံကို အရောင်းအဝယ် လုပ်ကြတဲ့အခါ အရင်ကဒေါ်လာနဲ့ဘဲ စာရင်းရှင်းနေရာကနေ အခုအခါ တရုတ်ယွမ်ငွေနဲ့တန်ဖိုး သတ်မှတ်စာရင်းရှင်းဖို့ ဆွေးနွေးနေကြပါပြီ။ သူတို့အခေါ်အားဖြင့် ပက်ထရိုယွမ် ပေါ့။
ဒါကြောင့် ဒီနောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ ဒေါ်လာစျေးဟာ (တခြားနိုင်ငံငွေနဲ့ လဲနှုန်းမှာ) ကျဆင်းလာလိမ့်မယ်။ အဲဒီလိုအမေရိကန်ဒေါ်လာစျေးကျတဲ့အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံထဲကိုတင်သွင်းတဲ့ နိုင်ငံခြားကုန်ပစ္စည်းတွေဟာ စျေးကြီးလာလိမ့်မယ်။ ကုန်စျေးနှုန်းတွေကြီးလာပြီး ငွေဖောင်းပွမှုနှုန်း မြင့်လာမယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဒေါ်လာငွေ တန်ဖိုးကျလာပြီး၊ အမေရိကန်ထုတ် ကုန်ပစ္စည်းတွေက ပိုစျေးပေါလာမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ထုတ်ကုန်တင်ပို့ တဲ့နိုင်ငံအဖြစ်ပြောင်းလဲရမှာပါ။ ဒီလိုအပြောင်းအလဲ လုပ်ဖို့က အမြဲလိုလို အခက်အခဲရှိပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ပြင်ဆင်မထားရင်၊ အဲဒီအတွက် ကောင်းကောင်းစီမံခန့်ခွဲမှုမလုပ်ခဲ့ရင် အကြပ်အတည်းတွေထွက်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ အခက်အခဲအကြပ်အတည်းတွေက အမေရိကန်ရဲ့ ဘဏ်စနစ်ကို ဖြိုလှဲတဲ့အထိ ခြိမ်း ခြောက်လာနိုင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့်ပြောချင်တာက ဒါဟာ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ ရှည်လျားတဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ထိန်းညှိမှုပါ။ အမေရိကန်တွေအတွက် သဘောပေါက် လက်ခံနားလည်ဖို့ အလွန်ခက်ခဲတဲ့ အချိန်ကာလဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
ကျွန်တော်တို့ဟာ ယနေ့မှာ နောက်ဆုံးဆယ်စုနှစ်တွေမှာတုန်းကလို ကမ္ဘာကို လွှမ်းမိုးထားနိုင်တဲ့ ပလေယာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ အဲဒီကာလတွေက ကုန်ဆုံးသွားပါပြီ။ ပိုအရေးကြီးတာက ပကတိ လက်တွေ့ အခြေအနေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေ ပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ တနေ့တခြား အဲဒီအခြေအနေက ပိုပိုပြီး မှန်ကန်လာလို့ဖြစ်ပါတယ်။
- Democracy At Work ချန်နယ်မှ Ask Prof Wolff: Is the U.S. Dollar in Trouble? ကိုဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ပါသည်။
Richard David Wolff မက်ဆာချူးဆက် အမ်းဟတ်စ် တက္ကသိုလ်မှ စီးပွားရေး ပါမောက္ခ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ယေးလ် တက္ကသိုလ်၊ နယူးယော့ စီးတီးတက္ကသိုလ်၊ အူးတား တက္ကသိုလ်၊ ပဲရစ် ဆိုဘုန်း တက္ကသိုလ်တို့တွင်လည်း စီးပွားရေးပညာကို သင်ကြားပေးခဲ့သည်။
zawgyi version
“အေမရိကန္ေဒၚလာ နန္းက်မယ့္အေရး စီးပြားေရးပါေမာကၡ ဘာေျပာသလဲ” (ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး)
ေမာင္တင္ထြန္း (နတ္ေမာက္) (NP News) - ဧၿပီ ၂
မၾကာေသးခင္က Democracy at Work ရဲ႕ ပရိတ္သတ္တစ္ဦးက “ တကယ္လို႔ အေမရိကန္ ေဒၚလာဟာ ကမာၻတဝွမ္းလုံးမွာ လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ ကမာၻ႔အရန္ေငြေၾကးအျဖစ္ကေန ေနရာဖယ္ေပးရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုေတြျဖစ္ လာမလဲ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ စီးပြားေရးအရ ဘယ္လို ဂယက္႐ိုက္ခတ္မႈေတြရွိမလဲ၊ အႀကီးအက်ယ္ၿပိဳ လဲသြားမွာလား” ဆိုတာ သိလိုပါတယ္လို႔ ေမးပါတယ္။
အဲဒီအေမးကို ပါေမာကၡ ရစ္ခ်တ္ ဝုလ္ဖ္က ဒီလိုေျဖထားပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ ေဒၚလာေငြေၾကးဟာ သူ႔ရဲ႕အဓိကက်တဲ့အခန္းကေန တျဖည္းျဖည္းခ်င္းဆုတ္ခြာ ေပးေနရပါၿပီ။ ဒီအတြက္ အျငင္းပြားစရာမရွိပါဘူး။ အျငင္းပြားစရာက ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျဖစ္လာမွာလဲဆိုတာနဲ႔ ဘယ္ေတာ့လဲဆိုတာပါ။ ျဖစ္လာမွာလား မျဖစ္ဘူးလား ဆိုတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒီလို ရႈျမင္တာကို လက္ယာႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ အေမရိကန္ အရင္းရွင္စနစ္ကို မ်က္စိစုံမွိတ္ ေထာက္ခံသူ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သေဘာတူၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေတာင္မွ ေဒၚလာဟာ ကမာၻ႔လုံးဆိုင္ရာ အဆင့္ကေန သိသိသာသာႀကီး ေလွ်ာက်လာေနၿပီဆိုတာ သူတို႔ေတြ႕ျမင္ၾကမွာပါ။
အေမရိကန္ေဒၚလာဟာ ကမာၻ႔ေငြေၾကးနယ္ပယ္မွာ လႊမ္းမိုးတဲ့ေနရာကို ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၇၅ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ရခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ေဒၚလာကို သူ႔ကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကးနဲ႔အတူတရားဝင္သုံးစြဲ တာရွိသလို၊ သူတို႔ဗဟိုဘဏ္ေတြမွာ ေ႐ႊနဲ႔အတူ အရန္ေငြေၾကးအျဖစ္ သိမ္းဆည္းတာမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒါက သူတို႔ ကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကးရဲ႕ ခိုင္မာမႈကိုျပသဖို႔ နဲ႔ ေထာက္ကူဖို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေတြက ေဒၚလာကို ပိုအသုံးျပဳေလေလ၊ ဒါမွမဟုတ္ ပိုယုံၾကည္ေလေလ၊ တျခားႏိုင္ငံေတြမရႏိုင္တဲ့ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ေတြကို အေမရိကန္က ခံစားရေလေလပါဘဲ။
ပထမဆုံးအေနနဲ႔ ရွင္းရွင္းေလးျမင္ရတာတစ္ခုေျပာပါ့မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေမရိကန္က ကမာၻကို ေဒၚလာေပးလိုက္တာနဲ႔ တျခားႏိုင္ငံက ကုန္ပစၥည္းေတြ ဝယ္လို႔ရပါတယ္။ ျပင္သစ္က ဝိုင္ေတြ၊ တ႐ုတ္က လူသုံးကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ အိႏၵိယက နည္းပညာပစၥည္းေတြအတြက္ သိပ္အဖိုးမတန္တဲ့ စကၠဴေပၚမွာ တန္ဖိုးတစ္ခုသတ္မွတ္႐ိုက္ႏွိပ္ထားတဲ့ ေဒၚလာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ ညီမွ်ကိန္းတစ္ခု (ဒစ္ဂ်စ္တယ္ မန္းနီး) ဆိုတာကို ေပးလိုက္႐ုံပါဘဲ။
ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ရင္ ေတာ္ေတာ္အံ့ၾသစရာေကာင္းပါတယ္။ တစ္ကမာၻလုံးက ထုတ္လုပ္တဲ့ စားစရာ၊ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြကို (တကယ္တမ္းမွာ) ဘယ္ေတာ့မွ ေတာင္းခံမႈလုပ္ေလ့မရွိတဲ့ တန္ဖိုးသတ္မွတ္ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေဒၚလာဆိုတဲ့စာ႐ြက္ကေလးေတြေပးၿပီး အေမရိကန္က ဝယ္ယူပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ေတာင္းခံမႈ မလုပ္သလဲဆိုေတာ့ အဲဒီေဒၚလာကို သူတို႔က ယုံၾကည္လက္ခံၿပီး- သူတို႔အခ်င္းခ်င္း ေရာင္းၾက၊ ဝယ္ၾက၊ သိုေလွာင္ သိမ္းဆည္းၾကတာေတြလုပ္ေနၾကလို႔ပါဘဲ။
ေနာက္ၿပီး သူတို႔ဆီမွာ ပိုလွ်ံလာေနတဲ့ ေဒၚလာေတြကို အေမရိကန္အစိုးရဆီျပန္ပို႔ၿပီး ေငြေခ်းေပးပါေသးတယ္။ (အစိုးရေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ေတြဝယ္တာကိုဆိုလိုသည္) ဒီလိုနည္းနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေမရိကန္အစိုးရက တိုက္ခိုက္တဲ့စစ္ပြဲေတြ၊ အစိုးရအသုံးစားရိတ္ေတြကို တျခားႏိုင္ငံေတြက ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးပါေတာ့တယ္။
ဒါက အလြန္အေရး ႀကီးပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရက ဒီလိုေခ်းငွားျခင္းအားျဖင့္ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြကို ျဖည့္တင္းဖို႔ အေမရိကန္ျပည္သူေတြဆီက အခြန္ေတြအမ်ားႀကီး ေကာက္ဖို႔မလိုေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို အမ်ားႀကီး အခြန္ေကာက္မဲ့အစား သူတို႔ကိုေခ်းေပးခ်င္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရေတြဆီကို ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ေတြေရာင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚလာေငြဟာ ကမာၻ႔အရန္ေငြေၾကးျဖစ္တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ရရွိတဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြက အမ်ားႀကီးဘဲလို႔ ေျပာရတာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ ေဒၚလာရဲ႕ အေရးပါမႈ က်ဆင္းသြားမယ္ဆိုရင္ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ေဒၚလာကို လက္ခံ သုံးစြဲတာ ေလ်ာ့နည္းလာမယ္။ ရပ္ဆိုင္းသြားမယ္ဆိုရင္ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္စီးပြားေရးအေပၚမွာ ႀကီးမားတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာ လႊမ္းမိုးမႈက်ဆင္းသြားဖို႔ဆိုတာ ပထဝီႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။
ကမာၻ႔တျခားႏိုင္ငံေတြက ထုတ္ကုန္ေတြနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ လူသုံးကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကိုတင္ပို႔တဲ့အခါ အေမရိကန္အစိုးရက စိတ္ႀကိဳက္႐ိုက္ႏွိပ္ထားတဲ့ ေဒၚလာေငြစကၠဴနဲ႔ ေပးေခ်လိုက္႐ုံပါဘဲ။ အဲဒီအက်ိဳးေက်းဇူးကို အေမရိကန္ေတြခံစားရသလို တျခားႏိုင္ငံေတြလည္း ရရွိခံစားခ်င္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ယူ႐ို သုံးတဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြ၊ ယြမ္သုံးတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ စသျဖင့္ပါဝင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ရည္မွန္းခ်က္ကို တကယ္ရေအာင္လက္ေတြ႕လည္း ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။
အခုတေလာ BRICS ဘရစ္ ဆိုတဲ့အဖြဲ႕က အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းတစ္ခုလွမ္းလိုက္တယ္။ ဘရာဇီး၊ ႐ုရွား၊ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံေတြ ပါဝင္တဲ့အဖြဲ႕။ ေနာက္ထပ္လည္း ေျခာက္ႏိုင္ငံကေန ဆယ္ႏိုင္ငံေလာက္အထိ တိုးခ်ဲ႕ပါဝင္လာမယ့္ ဒီအဖြဲ႕က တစ္ကမာၻလုံး လူဦးေရရဲ႕ တစ္ဝက္ေလာက္ရွိလာလိမ့္မယ္။ သူတို႔က သူတို႔ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ေဒၚလာကို အေျခမခံတဲ့ စီးပြားကုန္သြယ္ေရးကို လုပ္ၾကမွာပါ။ သူတို႔အထဲမွာ စီးပြားေရး အင္အားအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ ယြမ္ေငြကို ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ သီးသန႔္ဖန္တီးထားတဲ့ ေငြေၾကးတစ္ခုခုကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အသုံးျပဳဖို႔ ရည္မွန္းထားတယ္။ ဒါဟာ အသိသာအထင္ရွားဆုံး အေျပာင္းအလဲပါဘဲ။
ေနာက္ထပ္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုရွိပါေသးတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္အနည္းငယ္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၾကားဝင္ေစ့စပ္ေပးမႈနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ကမာၻ႔ရန္ျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်နဲ႔ အီရန္တို႔ဟာ ေျပလည္မႈရသြားၾကၿပီး အျပန္အလွန္သံတမန္အဆက္အသြယ္လုပ္ေနၾကၿပီ။ ဒီမွာသတိထားဖို႔က ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်ႏိုင္ငံဆိုတာ ကမာၻ႔အႀကီးဆုံး ေရနံထုတ္လုပ္သူဆိုတာပါ။ တ႐ုတ္ဟာ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ် ရဲ႕ အႀကီးဆုံးကုန္သြယ္ဖက္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ အေမရိကန္ကိုေက်ာ္တက္သြားၿပီ။ ဒီအေျပာင္းအလဲက ေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးပါတယ္။ ေဆာ္ဒီရဲ႕ အဓိက ေရာင္းကုန္က ေရနံစိမ္းပါ။ ေရနံကို အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ၾကတဲ့အခါ အရင္ကေဒၚလာနဲ႔ဘဲ စာရင္းရွင္းေနရာကေန အခုအခါ တ႐ုတ္ယြမ္ေငြနဲ႔တန္ဖိုး သတ္မွတ္စာရင္းရွင္းဖို႔ ေဆြးေႏြးေနၾကပါၿပီ။ သူတို႔အေခၚအားျဖင့္ ပက္ထ႐ိုယြမ္ ေပါ့။
ဒါေၾကာင့္ ဒီေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ ေဒၚလာေစ်းဟာ (တျခားႏိုင္ငံေငြနဲ႔ လဲႏႈန္းမွာ) က်ဆင္းလာလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုအေမရိကန္ေဒၚလာေစ်းက်တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထဲကိုတင္သြင္းတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုန္ပစၥည္းေတြဟာ ေစ်းႀကီးလာလိမ့္မယ္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြႀကီးလာၿပီး ေငြေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္လာမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေဒၚလာေငြ တန္ဖိုးက်လာၿပီး၊ အေမရိကန္ထုတ္ ကုန္ပစၥည္းေတြက ပိုေစ်းေပါလာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုတ္ကုန္တင္ပို႔ တဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ေျပာင္းလဲရမွာပါ။ ဒီလိုအေျပာင္းအလဲ လုပ္ဖို႔က အၿမဲလိုလို အခက္အခဲရွိပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ျပင္ဆင္မထားရင္၊ အဲဒီအတြက္ ေကာင္းေကာင္းစီမံခန႔္ခြဲမႈမလုပ္ခဲ့ရင္ အၾကပ္အတည္းေတြထြက္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ အခက္အခဲအၾကပ္အတည္းေတြက အေမရိကန္ရဲ႕ ဘဏ္စနစ္ကို ၿဖိဳလွဲတဲ့အထိ ၿခိမ္း ေျခာက္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ေျပာခ်င္တာက ဒါဟာ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ရွည္လ်ားတဲ့ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ျပန္လည္ထိန္းညႇိမႈပါ။ အေမရိကန္ေတြအတြက္ သေဘာေပါက္ လက္ခံနားလည္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲတဲ့ အခ်ိန္ကာလျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ယေန႔မွာ ေနာက္ဆုံးဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာတုန္းကလို ကမာၻကို လႊမ္းမိုးထားႏိုင္တဲ့ ပေလယာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီကာလေတြက ကုန္ဆုံးသြားပါၿပီ။ ပိုအေရးႀကီးတာက ပကတိ လက္ေတြ႕ အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ တေန႔တျခား အဲဒီအေျခအေနက ပိုပိုၿပီး မွန္ကန္လာလို႔ျဖစ္ပါတယ္။
- Democracy At Work ခ်န္နယ္မွ Ask Prof Wolff: Is the U.S. Dollar in Trouble? ကိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။
Richard David Wolff မက္ဆာခ်ဴးဆက္ အမ္းဟတ္စ္ တကၠသိုလ္မွ စီးပြားေရး ပါေမာကၡ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေယးလ္ တကၠသိုလ္၊ နယူးေယာ့ စီးတီးတကၠသိုလ္၊ အူးတား တကၠသိုလ္၊ ပဲရစ္ ဆိုဘုန္း တကၠသိုလ္တို႔တြင္လည္း စီးပြားေရးပညာကို သင္ၾကားေပးခဲ့သည္။