ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းနှစ်ဦး အကြိတ်အနယ်ယှဉ်ပြိုင်ဖွယ်ရှိရာမှ ပြောင်းလဲလာသည့် ပါကစ္စတန်ရွေးကောက်ပွဲအကြို နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း (ဘာသာပြန်ဆောင်းပါး)
476
Htay Oung (NP News) - ဇန်နဝါရီ ၅
ပါကစ္စတန်နိုင်ငံက လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်နေ့မှာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ကျင်းပတော့မှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ သတ်မှတ်ရက် တဖြည်းဖြည်းနီးကပ်လာနေချိန် ပါကစ္စတန်ရဲ့နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းဟာ ဆန့်ကျင်ကွဲလွဲမှု များ မရေရာမသေချာမှုများနဲ့ အလျှံငြီးငြီး တောက်လောင်နေတယ်လို့ အိန္ဒိယ မွမ်ဘိုင်းအခြေစိုက် ဖတ်စ်_ပို့စ် မီဒီယာက ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိရွေးကောက်ပွဲဟာ အင်မရန်ခန်းနဲ့ န၀ပ်ဖ်_ရှရစ်ဖ်တို့လို အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦးတို့က ရေကုန်ရေခမ်း ယှဉ်ပြိုင်ကြမယ့် တကယ့်ပွဲကြီး ပွဲကောင်းအဖြစ် ယခင်လူအများ မျှော်လင့်ခဲ့ကြဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရွေးကောက် ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်များနဲ့ပတ်သက်ပြီး မကြာသေးမီက ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်မှုများဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ဒီမိုကရေစီ ခရီးလမ်းကြောင်းမှာ တရားမျှတမှု၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းထုတ်စရာ ရှုပ်ထွေးမှု အလွှာသစ် တစ်ခု ထပ်မံပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။
“ပါကစ္စတန်တရားမျှတရေး လှုပ်ရှားမှု” တာရစ်_အီး_အင်ဆပ်ဖ် PTI ပါတီကို ခရစ်ကက်အားကစားကြယ်ပွင့် အင်မရန်_ခန်းက ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှာ တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂ဝ၁၈ ခုနှစ် သြဂုတ်လမှ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလအထိ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ခန်းဟာ ပါလီမန်အယုံအကြည်မရှိ အဆိုကို ရှုံးနိမ့်ခြင်းဖြင့် ဖြုတ်ချအာဏာသိမ်းခြင်းကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ် နိုင်ငံရေးချီတက်ပွဲမှာ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ဖို့ ကြိုးပမ်းမှုမှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံတော်လက်ဆောင်ပစ္စည်းများအပေါ် မလျှော်မကန် အာဏာသုံးမှု စွဲချက်များဖြင့် ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခံခဲ့ရပြီး ရုံးပြင်ကန္နားတရားရေးဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခများနဲ့ လုံးထွေးနေခဲ့ပါတယ်။ ခန်းရဲ့ ကနဦးပြစ်ဒဏ်ကို ဆိုင်းငံ့ပေးထားပေမယ့် နိုင်ငံတော် လျှို့ဝှက်ချက်ပေါက်ကြားမှု အပါအ၀င် အခြားပြစ်မှု များအတွက် ရုံးတင်စစ်ဆေးခြင်းခံယူဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
PTI အကြီးတန်းနိုင်ငံရေးသမားအချို့ကိုယ်တိုင် ဘက်ပြောင်းသွားခြင်း၊ သူနဲ့ ခပ်ကင်းကင်းနေလာခြင်းတို့ကို တွေ့မြင်လာရပြီး အချို့သော သစ္စာစောင့်သိသူများကတော့ အချုပ်ခန်းသံတိုင်ကြားမှာ ဆက်လက်ကျန်ရှိနေပါ တယ်။
အံ့သြစရာကောင်းတဲ့အလှည့်အပြောင်းတစ်ခုကတော့ ၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်း န၀ပ်ဇ်_ရှာရစ်ဖ် ဟာ နိုင်ငံရေး လောကထဲကို ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ယခင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုဖြင့် ထောင်ကျခဲ့ရပြီး နိုင်ငံရေးမှ တစ်သက်တာ ပိတ်ပင်ခံထားရသူ ရှာရစ်ဖ်( ယခု ၇၄ နှစ်) ဟာ ဆေးကုသမှု ခံယူရန်ထွက်ခွာသွားရာမှ ယူကေနိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့မှာ ခိုလှုံနေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ပြီးခဲ့တဲ အောက်တိုဘာလမှာ ပါကစ္စတန်ကို ပြန်လာခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို အနှောင့်အယှက်ကင်းကင်းနဲ့ပဲ ပြန်လည်စတင်နေပါတယ်။
နဝပ်ဇ်ရဲ့ညီ ရှာဘက်ဇ်_ရှရစ်ဖ် ( ယခု ၇၂ နှစ်) ဟာ ပါလီမန်မှာ ခန်းအပေါ် အယုံအကြည်မရှိ အဆိုတင်သွင်းရာမှာ ဦးဆောင်ခြင်းနဲ့ ခန်းပြုတ်ကျသွားပြီးနောက် ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လအထိ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာ၀န်ယူခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ ယခင် န၀ပ်ဇ်အပေါ် စိန်ခေါ်လျက်ရှိခဲ့တဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုဆိုင်ရာ စွဲချက်တွေကို တရားရုံးများက တရားသေ လွှတ်ပေးလိုက်ခြင်းအားဖြင့် ဥပဒေကြောင်းအရ အတားအဆီးများကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
မကြာသေးမီက အဖြစ်အပျက်တွေဟာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်များကို ကစင့်ကလျားဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ အင်မရန်ခန်း အပါအဝင် PTI ပါတီရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၉ဝ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ အရည် အချင်းမပြည့်မီကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ လာဟိုးနဲ့ မီနမ်ဝါလီတို့လို အဓိကမြို့ကြီးများမှာ ပိတ်ပင်ခံရခြင်း အပါအ၀င် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာရေးဟာ မရေရာ မသေချာဘဲ ရှိနေပါတယ်။ (ယခု) အသက် ၇၁ နှစ်အရွယ် ခန်းဟာ ရာဇ၀တ်ကြောင်းအရ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရပြီး နိုင်ငံရေးမှ ငါးနှစ် ပိတ်ပင်ခံရခြင်းတို့ဟာ ရွေးကောက်ပွဲပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီသူမဟုတ်ကြောင်း အကြောင်းပြ ချက်များဖြစ်ပါတယ်။ ခန်းရဲ့ ကနဦး အပြစ်ပေးခံရခြင်းဟာ ဆိုင်းငံ့ပြစ်ဒဏ်ဖြစ်ပေမယ့် ပါကစ္စတန် ရွေး/ကော် ကတော့ ခန်းရဲ့ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် လက်ခံဖို့ လျှောက်လွှာကို ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။
ခန်းနဲ့ ယှဉ်ရင် န၀ပ်ဇ်ရဲ့ အခြေအနေဟာ ဆီနဲ့ ရေလို ကွာခြားကြောင်း သိသာပါတယ်။ လာဟိုးမြို့ အထက်တန်း လွှာ လူကုံထံမျိုးရိုးမှ ဆင်းသက်လာသူ န၀ပ်ဇ်ဟာ ၁၉၉ဝ ပြည့်နှစ်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် စတင်တာ၀န်ထမ်းဆောင် ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှာ ဖြုတ်ချခံရပြီး ဘင်နာဇီယာဘူတိုအစိုးရလက်ထက် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာခဲ့ ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှာ နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံအရွေးခံရပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ် မှာ စစ်တပ်ရဲ့ဖယ်ရှားခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။ ၁ဝ နှစ်ကျော်ကြာ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရပေမယ့် ၂ဝ၁၁ ခုနှစ်မှာ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ ၂ဝ၁၃ ခုနှစ်မှာ တတိယအကြိမ်မြောက် ထပ်မံအရွေးခံခဲ့ရပေမယ့် ၂ဝ၁၇ ခုနှစ် “ပနားမားပေပါ_ပေါက်ကြားချက်များ” ပါ အဂတိလိုက်စားမှုများအရ ပါကစ္စတန်တရားရုံးတော်က န၀ပ်ဇ်ကို ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ပြီး ထောင်ဒဏ် ၁ဝ နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂ဝ၁၈ ခုနှစ်မှာ အာမခံဖြင့် ဆေးဝါးကုသမှု ခံယူရန် ယူကေနိုင်ငံ လန်ဒန်မြိုကို သွားရောက်နေခဲ့ရာ ၅ နှစ်ခန့် ကြာခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးမှ တစ်သက်တာပိတ်ပင်ထားခံရခြင်းအပေါ် အယူခံ၀င်နေသူ န၀ပ်ဇ်ရာရစ်ဖ်ကို ပါကစ္စတန်ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က သမ္မတလောင်းအဖြစ် လက်ခံလိုက်ပါတယ်။ မှတ်သားစရာကောင်းတာက န၀ပ်ဖ် ယှဉ်ပြိုင်မယ့် မဲဆန္ဒနယ်ဟာ ခန်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမပြုဖို့ ငြင်းပယ်ခဲ့တဲ့ လာဟိုးမြို့ဖြစ်နေခြင်းပါပဲ။ ရွေးကော်ရဲ့ ဆုံးဖြတ် ချက်ကို အယူခံတင်ထားပြီး နဝပ်ဇ်အနေနဲ့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ညီညွတ်ခြင်း ရှိ-မရှိ ဆုံးဖြတ်ဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။ ပြဌာန်းချက် တစ်ခုတည်းပေမယ့် ခန်းနဲ့ န၀ပ်ဇ်အပေါ် ကွဲပြားစွာ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့ ရွေးကော်ရဲ့ စံနှစ်ခွ ဆက်ဆံပုံဟာ မကြာမီကျင်းပတော့မယ့် ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ဘက်မလိုက်မှုနဲ့ တရားမျှတမှုအတွက် စိုးရိမ်စရာများပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလို ရှုပ်ထွေးမှုအပြင် PTI ပါတီ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်အများအပြားတို့ဟာ စာရွက်စာတမ်းစီမံမှု လွဲမှားခြင်း (သို့မဟုတ်) ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် လက်မှတ်များပျောက်ဆုံးခြင်းမျိုးတို့လို ပြဿနာအကြောင်းပြချက်များနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မှာ ပါဝင်ခွင့်မရရှိဘဲ တားဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။ ယခင်ပါလီမန်အမတ်ဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ ယခုအခါ ဖယ်ထုတ်ခံရဖို့ ဖြစ်နေရတဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကြီးကြပ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်အပေါ် သံသယဖြစ်လာကြပါတယ်။
ပါကစ္စတန်အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရက် တစ်နေ့ပြီး တစ်နေ့ နီးကပ်လာနီးကပ်လာချိန်မှာ တောင်အာရှနိုင်ငံ အတွင်း ဆန့်ကျင်ကွဲလွဲမှုများ၊ မသေချာမရေရာမှုများနဲ့ သပွတ်အူနိုင်ငံရေးဇာတ်ကြောင်းနဲ့ နပမ်းလုံးနေပါတယ်။ အဓိကပါတီကြီးဖြစ်တဲ့ PTI ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ချန်လှပ်ထားခြင်း၊ ခန်းနဲ့ န၀ပ်ဇ်အပေါ် ခြားနားစွာ ဆက်ဆံမှုနဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေဟာ ပါကစ္စတန် ဒီမိုကရေစီ ခရီးရဲ့ ခိုင်မာမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အလေးအနက်မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာနေပါတယ်။
(ဆန္ဒမဲစနစ် ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ မဲဆန္ဒရှင်တွေဟာ လတ်တလောဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ခံစားချက်များကို အရင်းခံပြီး မဲပေးတတ်ကြပါတယ်) ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်ကို ဦးတည်ပြီး ဇာတ်အိမ်တည်နေချိန် ပါကစ္စတန်ပြည်သူများအနေ နဲ့ကလည်း အဲဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ အမှန်တကယ် အဓိပ္ပါယ်ရှိစွာ ရွေးချယ်နိုင်ခြင်း ရှိ-မရှိကိုတော့ စောင့်ကြည့်ဖို့သာ ကျန်ရှိနေပါတယ်။
(လွတ်လပ်ရေး ရရှိပြီး အိန္ဒိယတိုက်ငယ်အတွင်း လက်ရှိ ပါကစ္စတန်နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့ဟာ မိုင် ၈ဝဝ ကျော် ဝေးကွာလျက် တစ်နိုင်ငံတည်းအဖြစ် နှစ် ၂ဝ ကျော်ကြာ ရပ်တည်ခဲ့ကြပါတယ်။ လူထုတိုက်ရိုက်ဆန္ဒမဲစနစ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများဖြစ်ပေမယ့် ဖွဲ့စည်းပုံ ဥပဒေမှာ မပါသော်လည်း စစ်တပ်ရဲ့ အရိပ်ထိုးမှုရှိနေပါတယ်။
ပါကစ္စတန်ဟာ အရွယ်အစားအားဖြင့် မြန်မာထက် ၁.၃ ဆ ပိုမိုကျယ်၀န်းပေမယ့် လူဦးရေမှာတော့ ၄ ဆနီးပါး ပိုများပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဟာ ရှမ်းပြည်နယ်လောက်သာကျယ်ဝန်းပြီး မြန်မာ့လူဦးရေထက် ၃ ဆနီးပါးရှိနေပါ တယ်။ လူဦးရေသိပ်သည်းတဲ့ အဲဒီလိုနိုင်ငံမျိုးတွေမှာ ပြည်သူလူထု စားဝတ်နေရေး ဖူလုံပြည့်စုံအောင် စီမံအုပ်ချုပ် ရေးဆိုတာ အလွန်ခက်ခဲမှာ သေချာပါတယ်။
နျူကလီယာလက်နက်ပိုင် ပါကစ္စတန်ရဲ့ ၂ဝ၂ဝ - ၂ဝ၂၂ ခုနှစ် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု အညွှန်းကိန်းမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၈ဝ အနက် ၁၄ဝ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ၁၄၇ ဖြစ်နေပါတယ်။ မြန်မာ - ၁၅၇၊ အိန္ဒိယ - ၈၅၊ ထိုင်း - ၁ဝ၁ တို့နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့် နိုင်ပါတယ်။ ။ သတင်းဘာသာပြန်သူ))
#အင်မရန်_ခန်း #ပါကစ္စတန်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ #န၀ပ်ဇ်_ရှာရစ် #ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်
(FirstPost., 3 January 2024,” Vantage I Pakistan's going to polls but do its voters really get to choose?” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင် ကောက်နှုတ်ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)
Zawgyi Version;
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းႏွစ္ဦး အႀကိတ္အနယ္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖြယ္ရွိရာမွ ေျပာင္းလဲလာသည့္ ပါကစၥတန္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း (ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး)
Htay Oung (NP News) - ဇန္နဝါရီ ၅
ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက လာမယ့္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈ ရက္ေန႔မွာ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီးကို က်င္းပေတာ့မွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ သတ္မွတ္ရက္ တျဖည္းျဖည္းနီးကပ္လာေနခ်ိန္ ပါကစၥတန္ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းဟာ ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲမႈ မ်ား မေရရာမေသခ်ာမႈမ်ားနဲ႔ အလွ်ံၿငီးၿငီး ေတာက္ေလာင္ေနတယ္လို႔ အိႏၵိယ မြမ္ဘိုင္းအေျခစိုက္ ဖတ္စ္_ပို႔စ္ မီဒီယာက ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္မွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ အင္မရန္ခန္းနဲ႔ န၀ပ္ဖ္_ရွရစ္ဖ္တို႔လို အထင္ကရ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ဦးတို႔က ေရကုန္ေရခမ္း ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမယ့္ တကယ့္ပြဲႀကီး ပြဲေကာင္းအျဖစ္ ယခင္လူအမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မၾကာေသးမီက ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚမႈမ်ားဟာ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ဒီမိုကေရစီ ခရီးလမ္းေၾကာင္းမွာ တရားမွ်တမႈ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရႈပ္ေထြးမႈ အလႊာသစ္ တစ္ခု ထပ္မံေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
“ပါကစၥတန္တရားမွ်တေရး လႈပ္ရွားမႈ” တာရစ္_အီး_အင္ဆပ္ဖ္ PTI ပါတီကို ခရစ္ကက္အားကစားၾကယ္ပြင့္ အင္မရန္_ခန္းက ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွ ၂ဝ၂၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလအထိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ခန္းဟာ ပါလီမန္အယုံအၾကည္မရွိ အဆိုကို ရႈံးနိမ့္ျခင္းျဖင့္ ျဖဳတ္ခ်အာဏာသိမ္းျခင္းကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏိုဝင္ဘာလ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္ ႏိုင္ငံေရးခ်ီတက္ပြဲမွာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ႏိုင္ငံေတာ္လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ မေလွ်ာ္မကန္ အာဏာသုံးမႈ စြဲခ်က္မ်ားျဖင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရၿပီး ႐ုံးျပင္ကႏၷားတရားေရးဆိုင္ရာ ပဋိပကၡမ်ားနဲ႔ လုံးေထြးေနခဲ့ပါတယ္။ ခန္းရဲ႕ ကနဦးျပစ္ဒဏ္ကို ဆိုင္းငံ့ေပးထားေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ေပါက္ၾကားမႈ အပါအ၀င္ အျခားျပစ္မႈ မ်ားအတြက္ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးျခင္းခံယူဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
PTI အႀကီးတန္းႏိုင္ငံေရးသမားအခ်ိဳ႕ကိုယ္တိုင္ ဘက္ေျပာင္းသြားျခင္း၊ သူနဲ႔ ခပ္ကင္းကင္းေနလာျခင္းတို႔ကို ေတြ႕ျမင္လာရၿပီး အခ်ိဳ႕ေသာ သစၥာေစာင့္သိသူမ်ားကေတာ့ အခ်ဳပ္ခန္းသံတိုင္ၾကားမွာ ဆက္လက္က်န္ရွိေနပါ တယ္။
အံ့ၾသစရာေကာင္းတဲ့အလွည့္အေျပာင္းတစ္ခုကေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း န၀ပ္ဇ္_ရွာရစ္ဖ္ ဟာ ႏိုင္ငံေရး ေလာကထဲကို ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈျဖင့္ ေထာင္က်ခဲ့ရၿပီး ႏိုင္ငံေရးမွ တစ္သက္တာ ပိတ္ပင္ခံထားရသူ ရွာရစ္ဖ္( ယခု ၇၄ ႏွစ္) ဟာ ေဆးကုသမႈ ခံယူရန္ထြက္ခြာသြားရာမွ ယူေကႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ ခိုလႈံေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ ေအာက္တိုဘာလမွာ ပါကစၥတန္ကို ျပန္လာခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္ကင္းကင္းနဲ႔ပဲ ျပန္လည္စတင္ေနပါတယ္။
နဝပ္ဇ္ရဲ႕ညီ ရွာဘက္ဇ္_ရွရစ္ဖ္ ( ယခု ၇၂ ႏွစ္) ဟာ ပါလီမန္မွာ ခန္းအေပၚ အယုံအၾကည္မရွိ အဆိုတင္သြင္းရာမွာ ဦးေဆာင္ျခင္းနဲ႔ ခန္းျပဳတ္က်သြားၿပီးေနာက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လအထိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ န၀ပ္ဇ္အေပၚ စိန္ေခၚလ်က္ရွိခဲ့တဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဆိုင္ရာ စြဲခ်က္ေတြကို တရား႐ုံးမ်ားက တရားေသ လႊတ္ေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အတားအဆီးမ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
မၾကာေသးမီက အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ကစင့္ကလ်ားျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အင္မရန္ခန္း အပါအဝင္ PTI ပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ကို ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ အရည္ အခ်င္းမျပည့္မီေၾကာင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။ လာဟိုးနဲ႔ မီနမ္ဝါလီတို႔လို အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွာ ပိတ္ပင္ခံရျခင္း အပါအ၀င္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာေရးဟာ မေရရာ မေသခ်ာဘဲ ရွိေနပါတယ္။ (ယခု) အသက္ ၇၁ ႏွစ္အ႐ြယ္ ခန္းဟာ ရာဇ၀တ္ေၾကာင္းအရ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံခဲ့ရၿပီး ႏိုင္ငံေရးမွ ငါးႏွစ္ ပိတ္ပင္ခံရျခင္းတို႔ဟာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ အရည္အခ်င္းျပည့္မီသူမဟုတ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပ ခ်က္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ခန္းရဲ႕ ကနဦး အျပစ္ေပးခံရျခင္းဟာ ဆိုင္းငံ့ျပစ္ဒဏ္ျဖစ္ေပမယ့္ ပါကစၥတန္ ေ႐ြး/ေကာ္ ကေတာ့ ခန္းရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ လက္ခံဖို႔ ေလွ်ာက္လႊာကို ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။
ခန္းနဲ႔ ယွဥ္ရင္ န၀ပ္ဇ္ရဲ႕ အေျခအေနဟာ ဆီနဲ႔ ေရလို ကြာျခားေၾကာင္း သိသာပါတယ္။ လာဟိုးၿမိဳ႕ အထက္တန္း လႊာ လူကုံထံမ်ိဳး႐ိုးမွ ဆင္းသက္လာသူ န၀ပ္ဇ္ဟာ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ စတင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ ျဖဳတ္ခ်ခံရၿပီး ဘင္နာဇီယာဘူတိုအစိုးရလက္ထက္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့ ၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ျပန္လည္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္မံအေ႐ြးခံရၿပီး ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ မွာ စစ္တပ္ရဲ႕ဖယ္ရွားျခင္းကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၁ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခံရေပမယ့္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္မွာ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ထပ္မံအေ႐ြးခံခဲ့ရေပမယ့္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ “ပနားမားေပပါ_ေပါက္ၾကားခ်က္မ်ား” ပါ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားအရ ပါကစၥတန္တရား႐ုံးေတာ္က န၀ပ္ဇ္ကို ရာထူးမွ ဆိုင္းငံ့ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္မွာ အာမခံျဖင့္ ေဆးဝါးကုသမႈ ခံယူရန္ ယူေကႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳကို သြားေရာက္ေနခဲ့ရာ ၅ ႏွစ္ခန္႔ ၾကာခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးမွ တစ္သက္တာပိတ္ပင္ထားခံရျခင္းအေပၚ အယူခံ၀င္ေနသူ န၀ပ္ဇ္ရာရစ္ဖ္ကို ပါကစၥတန္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က သမၼတေလာင္းအျဖစ္ လက္ခံလိုက္ပါတယ္။ မွတ္သားစရာေကာင္းတာက န၀ပ္ဖ္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ မဲဆႏၵနယ္ဟာ ခန္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းမျပဳဖို႔ ျငင္းပယ္ခဲ့တဲ့ လာဟိုးၿမိဳ႕ျဖစ္ေနျခင္းပါပဲ။ ေ႐ြးေကာ္ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ကို အယူခံတင္ထားၿပီး နဝပ္ဇ္အေနနဲ႔ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ညီၫြတ္ျခင္း ရွိ-မရွိ ဆုံးျဖတ္ဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ ျပဌာန္းခ်က္ တစ္ခုတည္းေပမယ့္ ခန္းနဲ႔ န၀ပ္ဇ္အေပၚ ကြဲျပားစြာ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့ ေ႐ြးေကာ္ရဲ႕ စံႏွစ္ခြ ဆက္ဆံပုံဟာ မၾကာမီက်င္းပေတာ့မယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲရဲ႕ ဘက္မလိုက္မႈနဲ႔ တရားမွ်တမႈအတြက္ စိုးရိမ္စရာမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလို ရႈပ္ေထြးမႈအျပင္ PTI ပါတီ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္အမ်ားအျပားတို႔ဟာ စာ႐ြက္စာတမ္းစီမံမႈ လြဲမွားျခင္း (သို႔မဟုတ္) ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ လက္မွတ္မ်ားေပ်ာက္ဆုံးျခင္းမ်ိဳးတို႔လို ျပႆနာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားနဲ႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မွာ ပါဝင္ခြင့္မရရွိဘဲ တားဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ယခင္ပါလီမန္အမတ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ယခုအခါ ဖယ္ထုတ္ခံရဖို႔ ျဖစ္ေနရတဲ့အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီးၾကပ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ သံသယျဖစ္လာၾကပါတယ္။
ပါကစၥတန္အေနနဲ႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပရက္ တစ္ေန႔ၿပီး တစ္ေန႔ နီးကပ္လာနီးကပ္လာခ်ိန္မွာ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံ အတြင္း ဆန႔္က်င္ကြဲလြဲမႈမ်ား၊ မေသခ်ာမေရရာမႈမ်ားနဲ႔ သပြတ္အူႏိုင္ငံေရးဇာတ္ေၾကာင္းနဲ႔ နပမ္းလုံးေနပါတယ္။ အဓိကပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ PTI ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို ခ်န္လွပ္ထားျခင္း၊ ခန္းနဲ႔ န၀ပ္ဇ္အေပၚ ျခားနားစြာ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ ပါကစၥတန္ ဒီမိုကေရစီ ခရီးရဲ႕ ခိုင္မာမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေလးအနက္ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာေနပါတယ္။
(ဆႏၵမဲစနစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြမွာ မဲဆႏၵရွင္ေတြဟာ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚလာတဲ့ခံစားခ်က္မ်ားကို အရင္းခံၿပီး မဲေပးတတ္ၾကပါတယ္) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈ ရက္ကို ဦးတည္ၿပီး ဇာတ္အိမ္တည္ေနခ်ိန္ ပါကစၥတန္ျပည္သူမ်ားအေန နဲ႔ကလည္း အဲဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ အမွန္တကယ္ အဓိပၸါယ္ရွိစြာ ေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္ျခင္း ရွိ-မရွိကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔သာ က်န္ရွိေနပါတယ္။
(လြတ္လပ္ေရး ရရွိၿပီး အိႏၵိယတိုက္ငယ္အတြင္း လက္ရွိ ပါကစၥတန္နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို႔ဟာ မိုင္ ၈ဝဝ ေက်ာ္ ေဝးကြာလ်က္ တစ္ႏိုင္ငံတည္းအျဖစ္ ႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ၾကာ ရပ္တည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လူထုတိုက္႐ိုက္ဆႏၵမဲစနစ္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေပမယ့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ ဥပေဒမွာ မပါေသာ္လည္း စစ္တပ္ရဲ႕ အရိပ္ထိုးမႈရွိေနပါတယ္။
ပါကစၥတန္ဟာ အ႐ြယ္အစားအားျဖင့္ ျမန္မာထက္ ၁.၃ ဆ ပိုမိုက်ယ္၀န္းေပမယ့္ လူဦးေရမွာေတာ့ ၄ ဆနီးပါး ပိုမ်ားပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဟာ ရွမ္းျပည္နယ္ေလာက္သာက်ယ္ဝန္းၿပီး ျမန္မာ့လူဦးေရထက္ ၃ ဆနီးပါးရွိေနပါ တယ္။ လူဦးေရသိပ္သည္းတဲ့ အဲဒီလိုႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြမွာ ျပည္သူလူထု စားဝတ္ေနေရး ဖူလုံျပည့္စုံေအာင္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးဆိုတာ အလြန္ခက္ခဲမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
န်ဴကလီယာလက္နက္ပိုင္ ပါကစၥတန္ရဲ႕ ၂ဝ၂ဝ - ၂ဝ၂၂ ခုႏွစ္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အၫႊန္းကိန္းမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၈ဝ အနက္ ၁၄ဝ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ၁၄၇ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာ - ၁၅၇၊ အိႏၵိယ - ၈၅၊ ထိုင္း - ၁ဝ၁ တို႔နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ ႏိုင္ပါတယ္။ ။ သတင္းဘာသာျပန္သူ))
#အင္မရန္_ခန္း #ပါကစၥတန္အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ #န၀ပ္ဇ္_ရွာရစ္ #ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္
(FirstPost., 3 January 2024,” Vantage I Pakistan's going to polls but do its voters really get to choose?” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)