SCO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပြီး ရုရှား-အိန္ဒိယ-တရုတ် သုံးပွင့်ဆိုင် ဆက်ဆံရေး အလေးထားစရာဖြစ်လာ
358
(NP News) - စက်တင်ဘာလ ၇
ပူတင်-ထရမ့် အလက်စကာ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအပြီးမှာ ရုရှားဟာ နိုင်ငံတကာ သံတမန်ရေးရာမှာ မရှိမဖြစ် တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေသေးတယ်ဆိုတာ ထပ်လောင်းပြသလိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးကိစ္စရပ်တွေ ဆွေးနွေးတဲ့အခါ ဝါရှင်တန်နဲ့ မော်စကိုတို့ကို လုံးဝချန်လှပ်ထားလို့ မရနိုင်ဘူးဆိုတာကို သူတို့နှစ်ဦး ပြန်လည်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့တာက သက်သေပြနေပါတယ်။ ရက်အနည်းငယ်အကြာမှာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိက နယူးဒေလီ ကိုသွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီခရီးစဉ်မှာ မဟာဗျူဟာမြောက် ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြံ ပေးပုဂ္ဂိုလ် အာဂျစ်ဒိုဗယ်နဲ့အတူ နယ်နိမိတ်အရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကို ပူးတွဲဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အက်စ်ဂျေရှန်ကာနဲ့ နှစ်နိုင်ငံ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီနဲ့လည်း တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ ဒီတွေ့ဆုံမှုတွေဟာ အိန္ဒိယအနေနဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်စရာ ကိစ္စရပ်တွေကို လက်ရှိတည်ဆဲ ဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းတွေကနေတစ်ဆင့် ဆက်လက်ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ ပွင့်လင်းကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တာပါပဲ။ ဒါ့ပြင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေး မရေရာမသေချာမှုတွေ မြင့်တက်နေချိန်မှာ ဩဂုတ်လ (၃၁) ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ၊ တီယန်ကျင်း မြို့မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ ရှန်ဟိုင်းပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ထိပ်သီးအစည်း အဝေးကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ တက်ရောက် လာတဲ့အတွက် အိန္ဒိယ-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည် ချိန်ခွင်လျှာညှိနှိုင်းရာမှာ အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ် လာခဲ့ပါတယ်။
အချိန်အတော်ကြာ ရပ်ဆိုင်းနေခဲ့တဲ့ ရုရှား -အိန္ဒိယ-တရုတ် သုံးပွင့်ဆိုင်ဆက်ဆံရေးဟာ နှစ်ရက်ကြာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ SCO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အာရုံစိုက်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၊ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နဲ့ တရုတ် သမ္မတ ရှီတို့ဟာ မှတ်တမ်း ဗီဒီယိုထဲမှာ ပြုံးရယ်နေကြပြီး နွေးထွေးတဲ့ အမူအရာတွေ ဖလှယ်နေကြတာကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။ ‘တရုတ်နိုင်ငံ တီယန်ကျင်းမြို့မှာ SCO ထိပ်သီးအစည်း အဝေးအတွင်း သမ္မတပူတင်၊ သမ္မတရှီတို့နဲ့ အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြတယ်’လို့ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီဟာ သူ့ရဲ့ X မီဒီယာမှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးနဲ့အတူ ရိုက်ထားတဲ့ ဓာတ်ပုံတွေကိုလည်း မျှဝေခဲ့ပါတယ်။ ထိပ်သီးအစည်း အဝေးရဲ့ ဒုတိယနေ့မှာ သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်တွေကို မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ‘အနိုင် ကျင့်ဗိုလ်ကျတဲ့ အပြုအမူတွေ’ ကို ပစ်မှတ်ထား ပြောဆိုခဲ့ပါ တယ်။ ဒါ့ပြင် ရှီက ပူတင်နဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီအပါအဝင် ခေါင်းဆောင်တွေကို ‘တရားမျှတမှုကို လိုက်နာကြဖို့၊ စစ်အေးခေတ်စိတ်ဓာတ်၊ အနိုင်ကျင့် ဗိုလ်ကျတဲ့ အပြုအမူတွေကို ဆန့်ကျင်ကြဖို့’ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစဉ်အလာအရ မိတ်ဖက်တွေဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ အိန္ဒိယကြား ဆက်ဆံရေးဟာ တဖြည်းဖြည်းအေးစက်လို့ လာခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်အစိုးရက အိန္ဒိယနိုင်ငံက ရုရှားရေနံ ဝယ်ယူတာဟာ အမေရိကန်နဲ့ ဆက်ဆံရေးပြို ကွဲရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းဖြစ်တယ်လို့ အပြစ်တင်ခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးအကြံပေး ပီတာ နာဗာရိုက အိန္ဒိယရဲ့ ရုရှားရေနံဝယ်ယူမှုကို ‘အခွင့် အရေးယူတယ်’ လို့ တိုက်ခိုက်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်က အိန္ဒိယ နိုင်ငံက ရုရှားရေနံကို ဆက်လက် ဝယ်ယူနေတဲ့အတွက် အိန္ဒိယပစ္စည်းတွေအပေါ် (၅၀) ရာခိုင်နှုန်း အခွန်တွေတိုးမြှင့် ကောက်ခံခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို အခွန်တွေ စတင်ကောက်ခံပြီး နောက်ပိုင်း အိန္ဒိယကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ပီယွစ်ရှ် ဂိုယယ်က ‘အိန္ဒိယဟာ ဘယ်တော့မှ ဦးညွှတ်မှာ မဟုတ်သလို ဘယ်တော့မှလည်း အားနည်းပုံပေါ် နေမှာမဟုတ်ဘူး’ လို့ ပြောကြား ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် မကြာသေးခင်က နယူးယောက်တိုင်းမ်သတင်းစာရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ မိုဒီက အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်တို့ ကြား မကြာသေးခင်ကဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲမှာ ထရမ့်က ပြေလည်အောင် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အဆိုကို လက်ခံဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့တာရယ်၊ အမေရိကန် သမ္မတကို ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်ဆုအတွက် အမည်စာရင်းတင်သွင်းဖို့ ငြင်းဆို ခဲ့တာ တွေဟာ ဆက်ဆံရေး ပြိုကွဲရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းတချို့ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
မိုဒီရဲ့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်ကိုလှည့်လာတဲ့ ခြေလှမ်းဟာ အမေရိကန်အတွက် ဗျူဟာမြောက် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခုလို့ ရှုမြင်နိုင်ပေမယ့် ဒီထိပ်သီး အစည်းအဝေးဟာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအနေနဲ့ ရှီရဲ့ရပ်တည်ချက်ကို မြှင့်တင်ပေးဖို့နဲ့ ကမ္ဘာ့ရေးရာတွေမှာ အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ဖို့ ရည်ရွယ်ပုံရပါတယ်။ အမေရိကန်က မဟာ မိတ်နိုင်ငံတွေရော ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံတွေပါမကျန် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲတွေလုပ်နေချိန်မှာ တရုတ်က တူကီယဲ၊ မလေးရှားနဲ့ ပါကစ္စတန်လို ဖွံ့ဖြိုးဆဲစီးပွား ရေးနိုင်ငံတွေနဲ့ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်နေပါတယ်။
ဒီနှစ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို အဓိကထားပြီး ဆွေးနွေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတော အတွင်းမှာပဲ ပူတင်ကလည်း ယူကရိန်းမှာ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ပွဲကြောင့် အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုအသစ်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ‘ထရမ့်ဟာ မိုဒီကို ဘယ်လိုများ စိတ် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်အောင် လုပ်လိုက်လို့ အခုလို ရှီကျင့်ဖျင်၊ ပူတင်တို့နဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တက်ရောက်နေရတာ လဲ’ လို့ စတန်းဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်မှ Hoover Senior Fellow နဲ့ ရုရှားဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ဟောင်း မိုက်ကယ် မက်ဖောလ်က X မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ‘ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတောင် တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယတို့ စစ်ဖြစ်ခဲ့ကြတာ’ လို့ သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ရှီနဲ့ မိုဒီ နှစ်ဦးစလုံးဟာ အချိန်ကြာမြင့်စွာကတည်းက သံသယတွေနဲ့ မဖြေရှင်း နိုင်သေးတဲ့ နယ်စပ် အငြင်းပွားမှုတွေကြောင့် တင်းမာနေတဲ့ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်စတင်ဖို့ ကြိုးစားနေပုံရပါတယ်။ ‘အိန္ဒိယဟာ အနောက်နိုင်ငံတွေ (အထူးသဖြင့် အမေရိကန်) က ထင်ထားသလို တရုတ်ကို ကာကွယ်ပေးမယ့် မြေကတုတ် ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ မိုဒီရဲ့ တရုတ်ခရီးစဉ်ဟာ အလှည့်အပြောင်းတစ်ခု တော့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်’ လို့လည်း တချို့က သုံးသပ် ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
ပူတင်ကတော့ သူရဲ့ ခရီးစဉ်မတိုင်ခင်မှာ ဒီထိပ်သီးအစည်းအဝေးဟာ တက်ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံတွေကြား “စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ခိုင်မာစေမယ်၊ ပြီးတော့ ပိုမိုမျှတတဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်တဲ့ ကမ္ဘာ့စနစ် သစ်တစ်ခုကို ပုံဖော်ဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေမယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ပူတင်က တရုတ် နိုင်ငံကို မထွက်ခွာမီမှာ ကမ္ဘာ့ကုန် သွယ်ရေးအပေါ် ‘ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ’ ကို မော်စကိုနဲ့ ပေကျင်းတို့ အတူတကွ ရပ်တည်ဆန့်ကျင် သွားမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို မြောက်ကိုရီးယား၊ အီရန်၊ မြန်မာနဲ့ ဘီလာရုစ်တို့လို ကမ္ဘာမှာ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု အပြင်း ထန်ဆုံး ခံနေရတဲ့ နိုင်ငံအချို့ပါ တက်ရောက်ခဲ့ကြ ပါတယ်။
ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအတွင်းမှာ စာချုပ် (၂၀) ကျော်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး ခဲ့တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ရှီက SCO ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဘဏ်ကို အရှိန်မြှင့်တင်ပြီး ဖန်တီးသွားမယ် လို့လည်း ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကို သုံးနှစ်အတွင်း ဒေါ်လာ (၁ ဒသမ ၄) ဘီလျံ ချေးငွေပေးမယ်လို့ လည်း ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ဆောင်တာဟာ လုံခြုံရေးကိုသာ အဓိကထားတဲ့ SCO အဖွဲ့ရဲ့ ဩဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို ကျယ်ပြန့် အောင် လုပ်ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ “လက်ရှိမှာ ကမ္ဘာ့အခြေအနေက ပိုပြီး ရှုပ်ထွေး၊ မတည်မငြိမ်ဖြစ်လာတာနဲ့အမျှ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေဟာ ပိုပြီး ခက်ခဲတဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတာဝန်တွေကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်” လို့ ရှီက အဖွင့်မိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်းပြောကြား ခဲ့ပါတယ်။
ဒီ SCO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးက တင်းမာမှုတွေကိုလျော့ပါးစေဖို့အတွက် ထူးခြားတဲ့ တိုးတက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ် လာစေမလားဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပေမဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ ဆက်ဆံရေး တိုးတက်လာမှုက ပေကျင်းရဲ့ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို အားကောင်းလာစေနိုင်တယ်လို့ လေ့လာသူတွေက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ “အိန္ဒိယနဲ့ ဆက်ဆံရေး တိုးတက်လာတာဟာ အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုပါ။ ဒါဟာ အိန္ဒိယကို စက်မှုလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်းတွေ မြှင့်တင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အရေးကြီးတဲ့ ဉာဏ ပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို ရရှိစေနိုင်ပါတယ်” လို့ GeoMacro Strategy BCA Access ရဲ့ မဟာဗျူဟာမှူးချုပ် မာကိုပါပစ်ခ်က ပြောပါတယ်။ ‘ဒါပေမဲ့ ရေရှည်မှာတော့ အမေရိကန်ဟာ တရုတ်ကို အဓိက ပြဿနာရှာတဲ့သူအဖြစ် ပုံဖော်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့ ဝါဒဖြန့်တိုက်ပွဲမှာ ရှုံးနိမ့်နေပါတယ်။ ဒါကပဲ ဘက်ပေါင်းစုံ ပါဝင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းကို ပိုပြီး ခိုင်မာစေပါတယ်’ လို့ သူက ထပ်လောင်းပြော ကြားခဲ့ပါတယ်။
ရှီက SCO အစည်းအဝေးပွဲရဲ့ ဒုတိယနေ့ (နေ့လယ်ပိုင်း) မှာတော့ အသေးစိတ်အချက်အလက် တွေကို ထပ်မံ ထုတ်ဖော်ခြင်းမရှိဘဲ “ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်”အတွက် အဆိုပြုချက်တစ်ခုကို ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ရှီ ကြေညာခဲ့တဲ့ ‘ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆိုင်ရာ အစီအစဉ်’ နဲ့ ‘ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်’ လိုမျိုး အလားတူအစီအစဉ်တွေနောက် မှာ ထပ် လိုက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေကို အညီအမျှအသုံးပြုဖို့ တောင်းဆိုတဲ့အထဲမှာ တရုတ် သမ္မတက “နိုင်ငံတချို့ရဲ့ ပြည်တွင်းစည်းမျဉ်းတွေကို တခြားနိုင်ငံတွေအပေါ်မှာ ချမှတ်တာမျိုး မလုပ်သင့်ပါဘူး” လို့ သတိပေးခဲ့ပါ တယ်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရလျှင် SCO အစည်းအဝေးပြီးနောက် ရုရှား- အိန္ဒိယ- တရုတ် သုံးနိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးမှာ ထင်ထင်ပေါ်ပေါ်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ၎င်း အင်အားကြီး သုံးနိုင်ငံရဲ့ ပေါင်းစည်းမှုဟာ အနောက်အုပ်စုအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သော်လည်း Multipolar ပုံစံအသွင် ကူးပြောင်းလာသော ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းအတွက် ကောင်းမွန်သော အလားအလာတစ်ခုဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်လိုက်ရပါသည်။
ကိုးကား
• https://www.cnbc.com/2025/09/01/sco-summit-xi-ai-cooperation-reject-cold-war-mentality-putin-modi-china-india-russia.html
• https://edition.cnn.com/2025/09/01/china/china-sco-summit-xi-address-intl-hnk
• https://www.politico.eu/article/chinas-xi-welcomes-putin-modi-trump-roils-global-relations/
zawgyi version
တစ္ပတ္အတြင္း ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေဈးကြက္သုံးသပ္ခ်က္
ျပည့္ၿဖိဳး (NP News) - စက္တင္ဘာလ ၇
ျပည္တြင္းေဈးကြက္အတြင္း အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ စက္တင္ဘာလဆန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္ရာ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။ မိုးရာသီကာလ ေႏွာင္းပိုင္းသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္ၿပီး မုတ္သုံေလ ဆုတ္ခြာမႈႏွင့္အတူ ပြင့္လင္းရာသီဥတုသို႔ ဝင္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ဆန္စပါး လုပ္ငန္းအခ်ိဳ႕ မွာရိတ္သိမ္းခ်ိန္ေရာက္ရွိလာၿပီး ျပည္တြင္းဆန္ေဈး ကြက္အတြင္း ဆန္ေဈးက်ဆင္းျခင္းမ်ား ႀကဳံေတြ႕ ေနရေၾကာင္း ေတာင္သူအခ်ိဳ႕မွ ေျပာၾကားသည္။ ပြင့္လင္းရာသီေရာက္ရွိလာေသာ္လည္း ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း အမ်ားစုမွာရပ္နား ထားရဆဲျဖစ္ၿပီး အဓိကအခက္အခဲျဖစ္ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းသုံးကုန္စည္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာမွတင္သြင္းခြင့္ ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အမ်ားစုမွာဘိလပ္ေျမႏွင့္ သံကိုသာအဓိကဟု ထင္ျမင္ၾကေသာ္လည္း အျခားလို အပ္ေသာကုန္စည္အမ်ားစုမွာ သက္ဆိုင္ရာမွ ျပည္ပမွတင္သြင္း ခြင့္ပါမစ္မ်ား ပိတ္ပင္ထားဆဲျဖစ္ရာ လိုအပ္ခ်က္ႀကီး မားေနေၾကာင္း ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွေျပာၾကားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေျခ အေနမွာ ဆက္လက္က်ဆင္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားòန္ၾကားမႈ ဦးစီဌာနမွ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ ေသာစာရင္းမ်ားအရ ေဒၚလာ (၁၁၈)သန္းဝင္းက်င္သာျပည္တြင္းသို႔ဝင္ေရာက္ေၾကာင္း သိရသည္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈက်ဆင္းျခင္းသည္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံျခားေငြလိုအပ္ခ်က္ကို ပိုမိုျဖစ္ေပၚေစ႐ုံသာမက ဘဲစီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို လည္း အဟန႔္အတားျဖစ္ ေစႏိုင္သည္။
ျပည္တြင္းစက္သုံးဆီေဈး ကြက္အတြင္း စက္သုံးဆီေဈးမ်ားတည္ၿငိမ္ေသာ အေျခအေနတြင္ဆက္လက္ရပ္ တည္ေနေသာ္လည္း စားသုံးဆီေဈးကြက္အတြင္းစားအုန္းဆီေဈးမ်ား ျပန္လည္ျမင့္ တက္လာေနသည္။ စားအုန္းဆီကို ခြဲတမ္းျဖင့္ေရာင္းခ်ေန ျခင္းေၾကာင့္သာ အေျခခံျပည္သူမ်ားအထိုက္ အေလ်ာက္ အဆင္ေျပေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပင္ပ စားအုန္း ဆီေမွာင္ခိုေဈးကြက္အတြင္းတြင္ ေဈးႏႈန္းမ်ား ႀကီးျမင့္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းေ႐ႊေဈးကြက္ အတြင္း ေ႐ႊေဈးမ်ားျပန္လည္ျမင့္တက္လာၿပီး လတ္တေလာတြင္ အေခါက္ေ႐ႊတစ္က်ပ္သားလွ်င္ (၇၇)သိန္းခုႏွစ္ေသာင္းအထိ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းေ႐ႊေဈးသည္ ကမာၻ႔ေ႐ႊေဈး ႏႈန္းအေပၚမႈတည္ ကာအေျပာင္း အလဲျဖစ္ေပၚေန ဆဲျဖစ္ၿပီး ပြင္းလင္းရာသီေရာက္ခ်ိန္တြင္ ပိုမိုသိသာ လာႏိုင္သည္။ လက္ရွိ ကမာၻ႔ေ႐ႊေဈးသည္ တစ္ေအာင္ စလွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၃၅၀ဝ)ဝန္းက်င္သို႔ ေရာက္ရွိေနရာ ျပည္တြင္းေ႐ႊေဈးမွာအထိုက္အ ေလ်ာက္ျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ေ႐ႊေဈးျမင့္ တက္ေနေသာ္လည္း ျပည္တြင္းေငြလဲႏႈန္းမွာ အက် ပိုင္းသို႔ေရာက္ ရွိေနၿပီး အေမရိကန္တစ္ေဒၚလာလွ်င္ (၄၃၃၀) ဝန္းက်င္ျဖင့္ ျပင္ပေဈးကြက္တြင္အေရာင္း အဝယ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ လာမည့္ ရက္ပိုင္းအတြင္း ေဈးကြက္အေျပာင္းအလဲမ်ား ျမင္ေတြ႕ ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး စက္တင္ဘာလသည္ ေစာင့္ၾကည့္ရ မည့္လတစ္လျဖစ္သည္။
(ျပည္တြင္းေ႐ႊေဈးကြက္ႏွင့္ေငြလဲေဈးႏႈန္း)
ျပည္တြင္းေ႐ႊေဈးကြက္အတြင္း ဩဂုတ္လကုန္ပိုင္းက ေ႐ႊေဈးမ်ားဆက္တိုက္က်ဆင္းခဲ့ရာမွ လက္ရွိ တြင္ ကမာၻ႔ေ႐ႊေဈးႏွင့္အတူ ျပန္လည္ျမင့္ တက္လာၿပီျဖစ္သည္။ ကမာၻ႔ေ႐ႊေဈးသည္ ဩဂုတ္လကုန္ပိုင္က တစ္ေအာင္စ လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၃၃၂၀)ခန႔္အထိက်ဆင္းခဲ့ရာမွ လက္ရွိ စက္တင္လာ (၂)ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၃၃၄၉) အထိ ျပန္လည္ျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းေ႐ႊ ေဈးသည္လည္း အထိုက္အေလွ်ာက္ျပန္လည္ျမင့္ တက္လာရာ အေခါက္ေ႐ႊတစ္က်ပ္သားလွ်င္ ဩဂုတ္လ (၂၇)ရက္ႏွင့္ ဩဂုတ္ (၂၈)တြင္ (၇၆)သိန္းသုံး ေသာင္း၊ ဩဂုတ္လ (၂၉)ရက္တြင္ (၇၆)သိန္း ရွစ္ေသာင္း ၊ ဩဂုတ္လ (၃၀)ႏွင့္ (၃၁)ရက္တြင္ (၇၇)သိန္းတစ္ေသာင္း၊ စက္တင္ ဘာ(၁)ရက္တြင္ (၇၇)သိန္းငါးေသာင္းမွ လက္ရွိစက္တင္လာ(၂)ရက္တြင္ (၇၇)သိန္းခုႏွစ္ေသာင္းအထိ ေရာက္ရွိလာ ၿပီျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းအေခါက္ ေ႐ႊေဈးသည္ကမာၻ႔ေ႐ႊ ေဈး၊ ျပည္တြင္းေဒၚလာေဈးမ်ားႏွင့္အတူ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပင္ပေ႐ႊေဈးကြက္ေဈး ႏႈန္းမ်ားျဖင့္သာ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ အေခါက္ ေ႐ႊကို ေမွာင္ခိုစနစ္ျဖင့္သာ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေနၾကၿပီး (၁၅)ပဲရည္ ေ႐ႊထည္ေဈးကြက္တြင္လည္း အေရာင္း အဝယ္ေအးေနေၾကာင္း ေ႐ႊဆိုင္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံမွသိရသည္။ ေ႐ႊအထည္ (၁၅)ပဲရည္ေဈးမွာလည္း တစ္က်ပ္သားလွ်င္ (၇၃)သိန္း တစ္ေသာင္းခြဲအထိ ေဈးတန္းရွိေနၿပီး အေလွ်ာ့ တြက္လက္ခေပၚမူတည္ကာ အေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္ သည္။ လက္ရွိေ႐ႊေဈးကြက္သည္ ပြင္လင္းရာသီ စပါးေပၚခ်ိန္ပဲေပၚခ်ိန္တြင္ ေဈးႏႈန္းျမင့္တက္ေလ့ရွိ ေသာေၾကာင့္လာ မည့္ရက္ပိုင္းအတြင္း ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ေ႐ႊေဈးမ်ား ျပန္လည္ျမင့္တက္ေသာ္လည္း ျပည္တြင္း ေဒၚလာေဈးမွာ အနိမ့္ပိုင္းျဖင့္ဆက္လက္ရပ္တည္ေနသည္။ ယခင္ ဇြန္၊ ဇူလိုင္လမ်ားက အေမရိကန္ေဒၚလာေဈးမ်ားမွာ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ (၄၅၀ဝ)က်ပ္ ဝန္းက်င္ရွိေနရာမွ လက္ရွိတြင္ တစ္ေဒၚလာလ်င္ (၄၃၃၀)က်ပ္အထိ က်ဆင္းလာရာ အေထြေထြေဈးႏႈန္းအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိလာႏိုင္ဖြယ္ရွိေနသည္။ ေဒၚလာေဈးက် ဆင္းရျခင္းမွာ ပို႔ကုန္/သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားအတြင္း ေဒၚလာဝယ္ယူမႈက်ဆင္းျခင္း ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္အျပင္ ဗဟိုဘဏ္မွလည္းႏိုင္ငံျခား ေငြမ်ား ဆက္တိုက္ ထုတ္ေရာင္းေနျခင္းေၾကာင့္ သက္ေရာက္မႈမ်ားျဖစ္ ေပၚေနသည္။ ဗဟိုဘဏ္သည္ ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ားကို အြန္လိုင္း ေဈးကြက္မွထုတ္ေရာင္းေပးေနျခင္းျဖစ္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာသြင္းကုန္လုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ ဗဟို ဘဏ္၏ ေဈးကြက္အတြင္း ဝင္ေရာက္ဝယ္ယူေနရ ျခင္းျဖစ္သည္။ စက္တင္ဘာ(၁)ရက္တြင္ ဗဟိုဘဏ္က CMP လုပ္ငန္း မ်ားမွဝယ္ယူထားေသာအေမရိ ကန္ေဒၚလာ ၁.၆၀၄ သန္းကို စက္သုံးဆီ ကုမၸဏီမ်ားအား ေရာင္းခ်ေပးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေကာ့ေသာင္း-ရေနာင္း လမ္း ေၾကာင္းတစ္ခုသာ က်န္ရွိေနသျဖင့္ ျပည္တြင္းေဈးကြက္အတြင္းေဒၚလာလိုအပ္ခ်က္က်ဆင္းလာေၾကာင္း ကုန္သည္ မ်ားက သုံးသပ္ေနၾကသည္။ လာမည့္ရက္ပိုင္းအတြင္း ေဒၚလာေဈးဆက္လက္ က်ဆင္းေနႏိုင္ေၾကာင္းသိရသည္။
(ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက်ဆင္းျခင္းႏွင့္ျမန္မာ့စီးပြားေရး)
ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားမျဖစ္ပြားမီ (၂၀၂၀-၂၁) ဘ႑ာႏွစ္မ်ားျဖင့္ႏႈိင္းယွဥ္မည္ဆိုပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအသစ္ဝင္ ေရာက္ျခင္းသည္ ဆိုး႐ြားစြာ က်ဆင္းေနေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံ ျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ က်ဆင္းျခင္းသည္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္ ေစ႐ုံသာမက အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း နည္းပါးမႈကိုလည္းျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံျခားတိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ပါက (၂၀၂၀-၂၁)ဘ႑ာႏွစ္တြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း (၃၇၉၁)သန္း အထိရွိေနရာမွ လက္ရွိ (၂၀၂၃-၂၀၂၄-၂၀၂၅) ခုႏွစ္မ်ားတြင္တစ္ႏွစ္ပါ တ္လုံးေဒၚလာ သန္း(၆၆၀)ဝန္းက်င္အထိ က်ဆင္းလာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျပည္တြင္း လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရးက်ဆင္းေနရသည့္အျပင္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ နည္းပါးျခင္းေၾကာင့္ လည္း စီးပြားေရးကိုထိခိုက္ေနရသည္။ (၂၀၂၅-၂၀၂၆)ဘ႑ာႏွစ္ ဧၿပီလမွ ဇူလိုင္လကုန္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံျခား တိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ (FDI) ပမာဏ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၁၈.၆၉၉) သန္း ဝင္ေရာက္ထားေၾကာင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားòန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန DICA ၏ အခ်က္အလက္မ်ားအရသိရသည္။ လက္ရွိ(၄)လတာအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းအသစ္ (၂၆)ခု ဝင္ ေရာက္ထားၿပီး ယင္းလုပ္ငန္းမ်ား၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၀၆.၂၉၁) သန္း တန္ဖိုးရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ရွိရင္းစြဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈလုပ္ငန္းေတြရဲ႕မတည္ေငြရင္း တိုးျမႇင့္သည့္ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၂.၄၀၈) သန္းဖိုး ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ျပည္တြင္းကုန္ထုတ္လုပ္မႈ က႑ကို ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းသစ္ (၂၄)ခုအထိ အမ်ားဆုံးဝင္ေရာက္ထားၿပီး ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ ေငြက႑မွာ လုပ္ငန္းသစ္(၁)ခုႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ က႑ကို လုပ္ငန္းသစ္ (၁)ခု ဝင္ေရာက္ထားသည္။ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ စြမ္းအင္က႑မ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈလုပ္ငန္းသစ္မ်ား ဝင္ေရာက္လာျခင္းမရွိဘဲ ရွိရင္းစြဲ လုပ္ငန္းမ်ား၏ မတည္ေငြရင္း တိုးျမႇင့္ျခင္းသာ ရွိခဲ့ေၾကာင္း DICA ၏ အခ်က္အလက္မ်ားအရသိရသည္။ ယခုဘ႑ာႏွစ္ (၄)လတာအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္၊ စင္ကာပူႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ဝင္ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားေၾကာင္း DICA မွ သိရသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ ႏိုင္ငံ၊ ေဒသေပါင္း (၅၃)ခုကသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားဆုံးျပဳလုပ္ထားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးက႑ (၁၂) ခု ရွိသည့္အနက္ စြမ္းအင္၊ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕၊ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ က႑မ်ားတြင္ အမ်ားဆုံး ဝင္ေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထား ျခင္းျဖစ္သည္။ အထက္ပါ အခ်က္ အလက္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဆက္လက္ က်ဆင္းေနႏိုင္ၿပီးႏိုင္ငံျခားေငြ လိုအပ္ခ်က္သည္ လည္း ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံျခားရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက်ဆင္းရျခင္းမွာ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိမႈ အေပၚ တြင္လည္းမႈ တည္ေနရာ လာမည့္ပြင့္လင္းရာသီတြင္ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။
(ပြင့္လင္းရာသီႏွင့္ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၏အနာဂတ္)
ျပည္တြင္းေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုသည္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းသုံးကုန္စည္ မရွိေသာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တန႔္ေနရေၾကာင္း ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံမွသိရသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းသုံးကုန္စည္ဟုဆိုပါက အမ်ားစုက သံႏွင့္ဘိလပ္ေျမကိုသာ အထင္ေရာက္ၿပီး က်န္ကုန္စည္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈထားၾက ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းသုံးေႂကြျပားမ်ား၊ ပိုက္မ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ ဝါယာႀကိဳးမ်ား၊ အိမ္သုတ္ေဆး မ်ားအပါအဝင္ ကုန္စည္အမ်ားစုမွာသက္ဆိုင္ရာမွ တင္သြင္းခြင့္ ပိတ္ပင္ထားျခင္းေၾကာင့္ လက္ရွိတြင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း လည္ပါတ္မႈရပ္ဆိုင္းသြား ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးသည္ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစု လုပ္ကိုင္ေနရာ ျပည္တြင္းလုပ္သားေဈးကြက္အတြင္း အလုပ္အကိုင္ အမ်ားစုကိုဖန္တီးေပးႏိုင္သည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ငလ်င္မတိုင္မီကာလ ကတည္းက ရပ္တန႔္ေနၿပီး ငလ်င္ၿပီးေနာက္ ငလ်င္ဒဏ္ခံႏိုင္ရည္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားထြက္ေပၚလာရာ အထပ္ျမင့္အေဆာက္အအုံလုပ္ငန္းမ်ား လုံးဝနီးပါးရပ္ဆိုင္းသြား ေၾကာင္းသိရသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းသုံး ကုန္စည္မ်ားေဈးျမင့္တက္ေနသည့္အျပင္ ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းသုံးကုန္ကို သြင္းကုန္ပါမစ္ ထုတ္မေပးျခင္းေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအခက္အခဲ ျဖစ္ေပၚေန ျခင္းျဖစ္သည္။ ထပ္ျမင့္အေဆာက္ အအုံမ်ားတြင္ ဓာတ္ေလွကားတပ္ဆင္ေလ့ရွိရာဓာတ္ ေလွကားပါမစ္ကိုပါ ပိတ္ပင္ထားျခင္းေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ားလည္ပတ္ရန္ခက္ခဲလာေၾကာင္းသိရသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းသုံးေရပိုက္ သည္ ျပည္တြင္းမွ အတန္အသင့္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္အ ခက္အခဲမရွိေသာ္လည္း က်န္ကုန္စည္မ်ားမွာ ျပည္ပ မွ တင္သြင္းေနရျခင္းျဖစ္သည္။ ယခင္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားမွ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ ငန္းသုံးကုန္စည္ မ်ား တင္သြင္းေနေသာ္လည္း လက္ရွိတြင္ တင္သြင္းမႈလုံးဝရပ္နားထားရေၾကာင္းသိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းပါက ျပည္တြင္းစီးပြားေရး ကိုထိခိုက္သည့္ သာဓကမ်ားရွိေနျခင္းေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ ရာအေနျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးက႑ကို ျပန္လည္ ေလ့လာသုံးသပ္ သင့္သည္။ လက္ရွိတြင္ အထပ္ျမင့္အေဆာက္အအုံ မ်ားႏွင့္ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္အခ်ိဳ႕မွာ အၾကမ္းထည္သာေဆာက္လုပ္ၿပီး အေခ်ာထည္မကိုင္ဘဲရပ္ နားထား ေၾကာင္း သိရသည္။ လာမည့္ပြင့္လင္းရာသီ ဘာေလးဘာကာလ(စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တိုဘာ၊ ႏိုဝင္ဘာ၊ ဒီဇင္ဘာ) သည္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္စတင္ရန္ အခ်ိန္ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းသုံးကုန္စည္မ်ား သြင္းကုန္လိုင္စင္ပိတ္ထားဆဲျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အလုပ္အကိုင္ရရွိမႈ ႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးက႑၏ အလားအလာကို လာမည့္ ရက္မ်ားအတြင္း ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။