အမေရိကန် ဓါးစာခံနှစ်ဦး စတင်လွတ်မြောက်လာပြီး ဟားမတ်စ်တို့ကို အပြီးတိုင် ချေမှုန်းမည်ဟု အစ္စရေးကြုံးဝါး
8561
Htay Oung (NP News) - အောက်တိုဘာ ၂၁
ဟားမတ်စ်တို့က အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပါလက်စတိုင်းလိုလားသူတို့ ဆန္ဒပြပွဲများအပေါ် ပိတ်ပင်ထားခြင်းကို ကြာသပတေးနေ့ (အောက်တိုဘာလ ၁၉ ရက်)မှာ ပြင်သစ်တရားရုံးတော်က ဆိုင်းငံ့လိုက်ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ပါရီမြို့တော် အချက်အချာနေရာမှာ ပါလက်စတိုင်းလိုလားသူတို့က သောင်းချီစုဝေးပြီး ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြတယ်လို့ AFP က ယမန်နေ့ (အောက်တိုဘာလ ၂ဝ ရက်)မှာ ရေးသားပါတယ်။
လူထုစုဝေးပွဲဟာ အေးချမ်းစွာ စတင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ ရဲတပ်ဖွဲ့၀င်များက ငရုတ်ကောင်းမှုတ်ဆေးများနဲ့ လူစုခွဲရန် ကြိုးစားလာတဲ့အတွက် ဆန္ဒပြသူများနဲ့ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ရကြောင်း အခင်းဖြစ်ပွားရာ နေရာရှိ AFP သတင်းထောက်များရဲ့ အဆိုအရ သိရှိရပါတယ်။
အစ္စရေးနဲ့ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသမှာ နောက်ဆုံးဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုများအပြီး ဒေသန္တရအာဏာပိုင်များအနေနဲ့ ပါလက်စတိုင်းလိုလားသူတို့ရဲ့ ဆန္ဒပြပွဲများကို တားမြစ်ရန် ပြင်သစ်ပြည်ထဲရေး၀န်ကြီးက အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ပြင်သစ်အာဏာပိုင်တို့ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်ဟာ ဒေသအတွင်း “အင်တီဆီမိုက်တစ်” ခေါ် ဂျူးဆန့်ကျင်မှုများ အရှိန်မြင့်တက်လာခြင်းကို မီးမောင်းထိုးပြနေပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဒေသဆိုင်ရာ စီရင်စုများက ချမှတ်ထားသော တားပိတ်ပင်မှုဟာ လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခွင့်အတွက် ပြင်းထန်လွန်းပြီး ခြိမ်းခြောက်ရန် အားထုတ်မှုအဖြစ် တရားမဝင်ကြောင်း ပါရီတရားရုံးက ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
အောက်တိုဘာလ ၇ ရက် ဟားမတ်စ်တို့က အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပါလက်စတိုင်းလိုလားသူတို့ ဆန္ဒပြပွဲများကို လောလောဆယ် ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းမှာ ဆီလျော်မျှတတယ်လို့ ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ်မက်ခွန်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြလိုသူတွေ ဖြစ်ပေမယ့် အစ္စရေး အလံကို မီးရှို့ပြီး ဟားမတ်စ်တွေဘက်က ခုခံကာကွယ်မယ့် အစွန်းရောက် အင်အားစုတွေ ရှိနေတာကို မြင်တွေ့နေရပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လူ့အဖွဲ့အစည်း နှစ်ရပ်အကြား ပိုင်းခြားထားတဲ့ အတားအဆီးများနဲ့ ကွန်ကရစ်တံတိုင်းများကို တွန်းဖြိုပြီး အစ္စရေးတောင်ပိုင်းအတွင်း ဟားမတ်စ်တို့က ဝင်ရောက်စီးနင်းတဲ့အတွက် အရပ်သားအများစု လူပေါင်း ၁၄၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ရတယ်လို့ အစ္စရေးတာဝန်ရှိသူများက ပြောပါတယ်။
အစ္စရေးကလည်း ဟားမတ်စ်တို့ လှုပ်ရှားရာ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ကို အကြင်နာမဲ့စွာ ဗုံးကြဲခြင်းဖြင့် လက်တုံ့ပြန်ခဲ့တဲ့အတွက် ပါလက်စတိုင်း ၃,၇၈၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပြီး အများစုမှာ အရပ်သားများဖြစ်နေတယ်လို့ ဟားမတ်စ်တို့ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဆိုပါတယ်။ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဂါဇာမြို့အ တွင်း ပိတ်ဆို့ မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူဦးရေ ၂ ဒသမ ၄ သန်းနေထိုင်ရာ ကမ်းမြှောင်ဒေသရဲ့ ထက်၀က်ဟာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ပြင်သစ်နိုင်ငံစာ ဂျူးနဲ့ မွတ်ဆလင်အမြောက်အများနေထိုင်ရာ တိုင်းပြည်ဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ် အစ္စရေးကို ဟားမတ်စ်က တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၁၃-ရက်နေ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှာ အထက်တန်းပြ ကျောင်းဆရာတစ်ဦးဟာ ဓါးနဲ့ အေTထိုးသတ်ခံရမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ချေချင်းဇာတိ ကျူးလွန်သူဟာ အိုင်အက်စ် ခေါ် အစ္စလာမ်မစ်အစွန်းရောက်အဖွဲ့ကို သစ္စာခံသူအဖြစ် သံသယရှိတာကြောင့် ပြင်သစ်လုံခြုံရေးတို့က စောင့်ကြည့်ခံနေရသူဖြစ်ပါတယ်။
အခြား ကျောင်းဆရာတစ်ဦးဖြစ်သူ ဆင်မြူရယ်ပစ်တီကို ပါရီမြို့အနီးစာသင်ကျောင်းအတွင်းမှာ အစွန်းရောက် ချေချန်းလူမျိုးတစ်ဦးက ခေါင်းဖြတ်သတ်ခဲ့ပြီး သုံးနှစ်နီးပါးအကြာမှာ ယခုလိုဖြစ်ပွားကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဟားမတ်စ်နဲ့ အစ္စရေးတို့ရဲ့ စစ်ပွဲဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတင်းမာမှုအဖြစ် ကူးစက်လာခဲ့ပြီး အဲ့ဒီလိုဖြစ်ပွားတဲ့အတွက် အကြမ်းဖက်ခြိမ်း ခြောက်မှု အမြင့်ဆုံးအဆင့်အဖြစ် ပြင်သစ်အာဏာပိုင်တို့က သတိပေးထားဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီအတောအတွင်း အမေရိကန် ဓါးစာခံ နှစ်ဦး ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာပြီလို့ အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု ကပြောပါတယ်။ ကျန် ဓားစာခံအားလုံး လွတ်မြောက်ဖို့အတွက် မဆုတ်မနစ် ဆက်လက်ကြိုးစားနေဆဲ ဖြစ်ပြီး ဟားမတ်စ်တို့အပေါ် အောင်ပွဲရရှိတဲ့အထိ တိုက်ခိုက်သွားမယ်လို့ အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ်က ကြုံးဝါးလိုက် ကြောင်း Reuters က ယနေ့(အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်) မှာ ရေးသားပါတယ်။
ယမန်နေ့ (သောကြာ) ဝါရှင်တန်သို့ ပြန်လည်ထွက်ခွာရန် “အဲဖို့စ်၀မ်း" လေယာဉ်ပေါ်ကို တက်ရောက်နေဆဲ သမ္မတဘိုင်ဒင်ကို လေယာဉ်စက်သံများအကြား မေးခွန်းများကို သတင်းထောက်များက အော်ဟစ်မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။ “အစ္စရေးက ဂါဇာကို အပြင်းအထန်ဗုံးကြဲနေပေမယ့် ဓါးစာခံတွေ ပိုမိုလွတ်မြောက်လာချိန်တိုင်အောင် မြေပြင်ထိုးစစ်ကို အချိန်ဆွဲနေပါသလား” လို့ မေးမြန်းရာမှာ “ဟုတ်တယ်” လို့ ဘိုင်ဒန်က ပြန်လည်ဖြေဆိုပါတယ်။
ဒါပေမယ့် လေယာဉ်စက်သံများကြောင့် မေးခွန်းအပြည့်အစုံကို သမ္မတကြီးက မကြားလိုက်မိပဲ ပြန်လည်ဖြေဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ရှင်းလင်းချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ယမန်နေ့ အစ္စရေးတို့ရဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုဟာ ပါလက်စတိုင်း (အရပ်သားများ) ဘေးကင်းခိုလှုံရာအဖြစ် သူတို့ အမိန်ပေးထားတဲ့ ဂါဇာတောင်ပိုင်းနယ်မြေများလည်း ပါ၀င်ပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ မြောက်ဘက်မှာ ရှိတဲ့ လက်ဘနွန်နယ်စပ်အနီးမှာရှိတဲ့ အစ္စရေးမြို့ကို ဘေးလွတ်ရာ ရွေ့ပြောင်းပေးနေကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်ကတည်းက စစ်ကြေညာပြီးဖြစ်တဲ့ အစ္စရေးရဲ့လုပ်ရပ်ဟာ (ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့ကြောင့်) မတည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်လာတဲ့အခါ မိမိဘက်မှာ နိုင်နိုင်နင်းနင်း ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရာ ရောက်ရှိတဲ့အတွက် ဂါဇာကမ်းမြောင်အတွင်း မြေပြင်ထိုးစစ်ဆင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း နောက်ဆုံးအရိပ်လက္ခဏာ ဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာ မီဒီယာကြီးများ သတင်းကို ကိုးကားပြီး “ဘော်စတွန်ဂလုပ်” သတင်းဌာနက ရေးသားပါတယ်။
သောကြာနေ့ ကိုင်ရိုမြို့ကိုရောက်ရှိသွားတဲ့ ၀န်ကြီးချုပ် ရာရှီဆူနပ်ဟာ အီဂျစ်သမ္မတအဗ္ဗဒူလ်အယ်လ် ဆီစီ၊ ပါလက်စတိုင်း (အနောက်ဘက်ကမ်း) အာဏာပိုင်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ မာမွတ်အဘတ်စ်တို့နဲ့ ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ လန်ဒန်၀န်ကြီးချုပ်ရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ဒေသအတွင်း စစ်ပွဲကျယ်ပြန့်မလာရေး၊ ဂါဇာကမ်းမြှောင်အတွင်း လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများ ပိုမို ရောက်ရှိရေး၊ မလိုလားအပ်တဲ့ အရပ်သားသေဆုံးမှု မဖြစ်ပေါ်ရေးတို့အတွက် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပါပါတယ်။
အမေရိကန်သမ္မတ လာရောက်စဉ် ပါလက်စတိုင်းဆေးရုံပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားတဲ့အတွက် ဂျိုးဘိုင်ဒင်နဲ့ တွေ့ဆုံမယ့် အစီအစဉ်ကို ပါလက်စတိုင်းခေါင်းဆောင်များဘက်က ဖျက်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။
ဟားမတ်စ်တို့ အကြမ်းဖက်ခံရတဲ့ အစ္စရေးနဲ့အတူ ရပ်တည်ကြောင်း ပြသဖို့အတွက် တဲလ်အဗစ်ကို ရောက်ရှိ လာတဲ့ အနောက်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များအနက် ဆူနပ်ဟာ ဒုတိယမြောက်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပါတယ်။ အီဂျစ် ရာဖာ နယ်ခြားဂိတ်မှတဆင့် ဂါဇာကမ်းမြှောင်အတွင်း လူသားစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီများကို ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုဖို့ အစ္စရေးထံမှ ကတိက၀တ်ရရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောဆိုသူ ဘိုင်ဒင်ဟာ အဲ့ဒီအကူအညီတွေ ဟားမတ်စ်တို့လက်တွင်း မရောက်ရှိစေဖို့ စောင့်ကြည့်နေတယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။
(အာရပ်-အစ္စရေးပဋိပက္ခမှာ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုအစိုးရတို့ရဲ့ ယေဘူယျပေါ်လစီမှာ “ပါလက်စတိုင်းအစ္စရေးငြိမ်းချမ်းစွာအတူနေထိုင်ရေး” ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ယခုသတင်းပါအတိုင်း အမေရိကန်၊ ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်တို့ကတော့ အစ္စရေးဘက်မှ တစ်ဖက်သပ်ရပ်တည်ရေး အစဉ်အလာရှိခဲ့ပါတယ်။ ဘိုင်ဒင်နဲ့ ဆူနပ်တို့ခရီးစဉ်မှာ “ဟားမတ်စ်တို့ကို အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းရေး၊ အဲ့ဒီအစီအစဉ်မျာ ဆော်ဒီနဲ့ အခြားအာရပ် နိုင်ငံများက လက်ရှောင်နေရေး“ ဖြစ်နေတဲ့အပြင် ၎င်းတို့နိုင်ငံအသီးသီးရှိ ပြည်သူများအနေအထားကို သိမြက်နိုင်ရန်အတွက် ရွေး ချယ်ဖော်ပြရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ။သတင်းဘာသာ ပြန်သူ၏ သုံးသပ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။)
(AFP., 20 October 2023,” Pro-Palestinian rally draws thousands in Paris as protest ban lifted” နှင့် အခြားဆက်စပ်သတင်းများကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင်ကောက်နှုတ်ဘာသာ ပြန်ဆိုသည်။)
zawgyi version
အေမရိကန္ ဓါးစာခံႏွစ္ဦး စတင္လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ဟားမတ္စ္တို႔ကို အၿပီးတိုင္ ေခ်မႈန္းမည္ဟု အစၥေရးႀကဳံးဝါး
Htay Oung (NP News) - ေအာက္တိုဘာ ၂၁
ဟားမတ္စ္တို႔က အစၥေရးကို တိုက္ခိုက္ၿပီးေနာက္ ပါလက္စတိုင္းလိုလားသူတို႔ ဆႏၵျပပြဲမ်ားအေပၚ ပိတ္ပင္ထားျခင္းကို ၾကာသပေတးေန႔ (ေအာက္တိုဘာလ ၁၉ ရက္)မွာ ျပင္သစ္တရား႐ုံးေတာ္က ဆိုင္းငံ့လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္ အခ်က္အခ်ာေနရာမွာ ပါလက္စတိုင္းလိုလားသူတို႔က ေသာင္းခ်ီစုေဝးၿပီး ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္လို႔ AFP က ယမန္ေန႔ (ေအာက္တိုဘာလ ၂ဝ ရက္)မွာ ေရးသားပါတယ္။
လူထုစုေဝးပြဲဟာ ေအးခ်မ္းစြာ စတင္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက င႐ုတ္ေကာင္းမႈတ္ေဆးမ်ားနဲ႔ လူစုခြဲရန္ ႀကိဳးစားလာတဲ့အတြက္ ဆႏၵျပသူမ်ားနဲ႔ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ရေၾကာင္း အခင္းျဖစ္ပြားရာ ေနရာရွိ AFP သတင္းေထာက္မ်ားရဲ႕ အဆိုအရ သိရွိရပါတယ္။
အစၥေရးနဲ႔ ဂါဇာကမ္းေျမာင္ေဒသမွာ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအၿပီး ေဒသႏၲရအာဏာပိုင္မ်ားအေနနဲ႔ ပါလက္စတိုင္းလိုလားသူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို တားျမစ္ရန္ ျပင္သစ္ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက အမိန္႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျပင္သစ္အာဏာပိုင္တို႔ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္ဟာ ေဒသအတြင္း “အင္တီဆီမိုက္တစ္” ေခၚ ဂ်ဴးဆန္႔က်င္မႈမ်ား အရွိန္ျမင့္တက္လာျခင္းကို မီးေမာင္းထိုးျပေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေဒသဆိုင္ရာ စီရင္စုမ်ားက ခ်မွတ္ထားေသာ တားပိတ္ပင္မႈဟာ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္အတြက္ ျပင္းထန္လြန္းၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ရန္ အားထုတ္မႈအျဖစ္ တရားမဝင္ေၾကာင္း ပါရီတရား႐ုံးက ဆုံးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာလ ၇ ရက္ ဟားမတ္စ္တို႔က အစၥေရးကို တိုက္ခိုက္ၿပီးေနာက္ ပါလက္စတိုင္းလိုလားသူတို႔ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ေလာေလာဆယ္ ပိတ္ပင္လိုက္ျခင္းမွာ ဆီေလ်ာ္မွ်တတယ္လို႔ ျပင္သစ္သမၼတ အီမန္န်ဴရယ္မက္ခြန္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပလိုသူေတြ ျဖစ္ေပမယ့္ အစၥေရး အလံကို မီးရႈိ႕ၿပီး ဟားမတ္စ္ေတြဘက္က ခုခံကာကြယ္မယ့္ အစြန္းေရာက္ အင္အားစုေတြ ရွိေနတာကို ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ရပ္အၾကား ပိုင္းျခားထားတဲ့ အတားအဆီးမ်ားနဲ႔ ကြန္ကရစ္တံတိုင္းမ်ားကို တြန္းၿဖိဳၿပီး အစၥေရးေတာင္ပိုင္းအတြင္း ဟားမတ္စ္တို႔က ဝင္ေရာက္စီးနင္းတဲ့အတြက္ အရပ္သားအမ်ားစု လူေပါင္း ၁၄၀၀ ခန္႔ ေသဆုံးခဲ့ရတယ္လို႔ အစၥေရးတာဝန္ရွိသူမ်ားက ေျပာပါတယ္။
အစၥေရးကလည္း ဟားမတ္စ္တို႔ လႈပ္ရွားရာ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ကို အၾကင္နာမဲ့စြာ ဗုံးႀကဲျခင္းျဖင့္ လက္တုံ႔ျပန္ခဲ့တဲ့အတြက္ ပါလက္စတိုင္း ၃,၇၈၅ ဦးထက္မနည္း ေသဆုံးခဲ့ၿပီး အမ်ားစုမွာ အရပ္သားမ်ားျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဟားမတ္စ္တို႔ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဂါဇာက်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဆိုပါတယ္။ ဗုံးႀကဲတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဂါဇာၿမိဳ႕အ တြင္း ပိတ္ဆို႔ မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၂ ဒသမ ၄ သန္းေနထိုင္ရာ ကမ္းေျမႇာင္ေဒသရဲ႕ ထက္၀က္ဟာ အိုးအိမ္စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံစာ ဂ်ဴးနဲ႔ မြတ္ဆလင္အေျမာက္အမ်ားေနထိုင္ရာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္သတၱပတ္ အစၥေရးကို ဟားမတ္စ္က တိုက္ခိုက္ၿပီးေနာက္ ေအာက္တိုဘာ ၁၃-ရက္ေန႔ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းမွာ အထက္တန္းျပ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးဟာ ဓါးနဲ႔ ေအTထိုးသတ္ခံရမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ေခ်ခ်င္းဇာတိ က်ဴးလြန္သူဟာ အိုင္အက္စ္ ေခၚ အစၥလာမ္မစ္အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ကို သစၥာခံသူအျဖစ္ သံသယရွိတာေၾကာင့္ ျပင္သစ္လုံၿခဳံေရးတို႔က ေစာင့္ၾကည့္ခံေနရသူျဖစ္ပါတယ္။
အျခား ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးျဖစ္သူ ဆင္ျမဴရယ္ပစ္တီကို ပါရီၿမိဳ႕အနီးစာသင္ေက်ာင္းအတြင္းမွာ အစြန္းေရာက္ ေခ်ခ်န္းလူမ်ိဳးတစ္ဦးက ေခါင္းျဖတ္သတ္ခဲ့ၿပီး သုံးႏွစ္နီးပါးအၾကာမွာ ယခုလိုျဖစ္ပြားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဟားမတ္စ္နဲ႔ အစၥေရးတို႔ရဲ႕ စစ္ပြဲဟာ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာတင္းမာမႈအျဖစ္ ကူးစက္လာခဲ့ၿပီး အဲ့ဒီလိုျဖစ္ပြားတဲ့အတြက္ အၾကမ္းဖက္ၿခိမ္း ေျခာက္မႈ အျမင့္ဆုံးအဆင့္အျဖစ္ ျပင္သစ္အာဏာပိုင္တို႔က သတိေပးထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီအေတာအတြင္း အေမရိကန္ ဓါးစာခံ ႏွစ္ဦး ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာၿပီလို႔ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟု ကေျပာပါတယ္။ က်န္ ဓားစာခံအားလုံး လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ မဆုတ္မနစ္ ဆက္လက္ႀကိဳးစားေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး ဟားမတ္စ္တို႔အေပၚ ေအာင္ပြဲရရွိတဲ့အထိ တိုက္ခိုက္သြားမယ္လို႔ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ႀကဳံးဝါးလိုက္ ေၾကာင္း Reuters က ယေန႔(ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္) မွာ ေရးသားပါတယ္။
ယမန္ေန႔ (ေသာၾကာ) ဝါရွင္တန္သို႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာရန္ “အဲဖို႔စ္၀မ္း" ေလယာဥ္ေပၚကို တက္ေရာက္ေနဆဲ သမၼတဘိုင္ဒင္ကို ေလယာဥ္စက္သံမ်ားအၾကား ေမးခြန္းမ်ားကို သတင္းေထာက္မ်ားက ေအာ္ဟစ္ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ “အစၥေရးက ဂါဇာကို အျပင္းအထန္ဗုံးႀကဲေနေပမယ့္ ဓါးစာခံေတြ ပိုမိုလြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္တိုင္ေအာင္ ေျမျပင္ထိုးစစ္ကို အခ်ိန္ဆြဲေနပါသလား” လို႔ ေမးျမန္းရာမွာ “ဟုတ္တယ္” လို႔ ဘိုင္ဒန္က ျပန္လည္ေျဖဆိုပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေလယာဥ္စက္သံမ်ားေၾကာင့္ ေမးခြန္းအျပည့္အစုံကို သမၼတႀကီးက မၾကားလိုက္မိပဲ ျပန္လည္ေျဖဆိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္က ရွင္းလင္းခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ယမန္ေန႔ အစၥေရးတို႔ရဲ႕ ဗုံးႀကဲတိုက္ခိုက္မႈဟာ ပါလက္စတိုင္း (အရပ္သားမ်ား) ေဘးကင္းခိုလႈံရာအျဖစ္ သူတို႔ အမိန္ေပးထားတဲ့ ဂါဇာေတာင္ပိုင္းနယ္ေျမမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေျမာက္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ လက္ဘႏြန္နယ္စပ္အနီးမွာရွိတဲ့ အစၥေရးၿမိဳ႕ကို ေဘးလြတ္ရာ ေ႐ြ႕ေျပာင္းေပးေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၇ ရက္ကတည္းက စစ္ေၾကညာၿပီးျဖစ္တဲ့ အစၥေရးရဲ႕လုပ္ရပ္ဟာ (ဟစ္ဇ္ဘိုလာတို႔ေၾကာင့္) မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ မိမိဘက္မွာ ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း ကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရာ ေရာက္ရွိတဲ့အတြက္ ဂါဇာကမ္းေျမာင္အတြင္း ေျမျပင္ထိုးစစ္ဆင္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေနာက္ဆုံးအရိပ္လကၡဏာ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာႀကီးမ်ား သတင္းကို ကိုးကားၿပီး “ေဘာ္စတြန္ဂလုပ္” သတင္းဌာနက ေရးသားပါတယ္။
ေသာၾကာေန႔ ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕ကိုေရာက္ရွိသြားတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရာရွီဆူနပ္ဟာ အီဂ်စ္သမၼတအဗၺဒူလ္အယ္လ္ ဆီစီ၊ ပါလက္စတိုင္း (အေနာက္ဘက္ကမ္း) အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ဥကၠ႒ မာမြတ္အဘတ္စ္တို႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ လန္ဒန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံးက သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ေဒသအတြင္း စစ္ပြဲက်ယ္ျပန္႔မလာေရး၊ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီမ်ား ပိုမို ေရာက္ရွိေရး၊ မလိုလားအပ္တဲ့ အရပ္သားေသဆုံးမႈ မျဖစ္ေပၚေရးတို႔အတြက္ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတ လာေရာက္စဥ္ ပါလက္စတိုင္းေဆး႐ုံေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားတဲ့အတြက္ ဂ်ိဳးဘိုင္ဒင္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံမယ့္ အစီအစဥ္ကို ပါလက္စတိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားဘက္က ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
ဟားမတ္စ္တို႔ အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ အစၥေရးနဲ႔အတူ ရပ္တည္ေၾကာင္း ျပသဖို႔အတြက္ တဲလ္အဗစ္ကို ေရာက္ရွိ လာတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားအနက္ ဆူနပ္ဟာ ဒုတိယေျမာက္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ပါတယ္။ အီဂ်စ္ ရာဖာ နယ္ျခားဂိတ္မွတဆင့္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္အတြင္း လူသားစာနာမႈဆိုင္ရာအကူအညီမ်ားကို ျဖတ္သန္းခြင့္ ျပဳဖို႔ အစၥေရးထံမွ ကတိက၀တ္ရရွိခဲ့တယ္လို႔ ေျပာဆိုသူ ဘိုင္ဒင္ဟာ အဲ့ဒီအကူအညီေတြ ဟားမတ္စ္တို႔လက္တြင္း မေရာက္ရွိေစဖို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။
(အာရပ္-အစၥေရးပဋိပကၡမွာ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္အုပ္စုအစိုးရတို႔ရဲ႕ ေယဘူယ်ေပၚလစီမွာ “ပါလက္စတိုင္းအစၥေရးၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူေနထိုင္ေရး” ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယခုသတင္းပါအတိုင္း အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ ၿဗိတိန္တို႔ကေတာ့ အစၥေရးဘက္မွ တစ္ဖက္သပ္ရပ္တည္ေရး အစဥ္အလာရွိခဲ့ပါတယ္။ ဘိုင္ဒင္နဲ႔ ဆူနပ္တို႔ခရီးစဥ္မွာ “ဟားမတ္စ္တို႔ကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းေရး၊ အဲ့ဒီအစီအစဥ္မ်ာ ေဆာ္ဒီနဲ႔ အျခားအာရပ္ ႏိုင္ငံမ်ားက လက္ေရွာင္ေနေရး“ ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ ၎တို႔ႏိုင္ငံအသီးသီးရွိ ျပည္သူမ်ားအေနအထားကို သိျမက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေ႐ြး ခ်ယ္ေဖာ္ျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ။သတင္းဘာသာ ျပန္သူ၏ သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္ပါသည္။)
(AFP., 20 October 2023,” Pro-Palestinian rally draws thousands in Paris as protest ban lifted” ႏွင့္ အျခားဆက္စပ္သတင္းမ်ားကို #HtayOung, #OungMarine ဆီေလ်ာ္ေအာင္ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္။)