ဘေလီလမ်း မီးလောင်မှု အလောင်းရှင် မည်သူမည်ဝါဖြစ် ကြောင်း ဒီအင်န်အေအရ စစ်ဆေးဖော်ထုတ်၍ လွှဲပြောင်းပေးရမည်ဟုဆို
4707
Htay Oung (NP News) - မတ် ၂
ယမန်နေ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံ ဒါကာမြို့ ဘေလီလမ်း မီးလောင်ကျွမ်းမှုမှာ လူပေါင်း ၄၆ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ဆေးရုံရောက်ရှိသွားသူများမှာလည်း အသက်ဘေးစိုးရိမ်ရရတဲ့ အခြေအနေရှိပါတယ်။ သေဆုံးသူ ၃၉ ဦးတို့ရဲ့ အမည်နာမများကို အာဏာပိုင်တို့က ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၃၅ လောင်းကို သက်ဆိုင်ရာမိသားစုများခံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မည်သူမည်ဝါမှန်း မသိရသေးတဲ့ ရုပ်အလောင်း ၆ လောင်းရှိနေပါတယ်။ အဲဒီအထဲ ကိုယ့်ဆွေမျိုးသားချင်း သေဆုံးသွားကြောင်း ခိုင်လုံမှန်ကန်ပြီး ယူကျုံးမရ ဖြစ်ရပေမယ့် ဘယ်အလောင်းလည်းလို့ အတိအကျ မပြောနိုင်ပဲ ရှိနေတယ်လို့ ဒါကာထရိုင်ဗြွန်းက ယနေ့ (မတ်လ ၂ ရက်) မှာ ရေးသားပါတယ်။
နာမူးအမည်ရှိ ဘရာ့စ်တက္ကသိုလ် စတုတ္ထနှစ်ကျောင်းသား လူငယ်လေးရဲ့ ရုပ်အလောင်းကို သောကြာနေ့ ရုံးဖွင့်ချိန်အထိ ကျန်ရစ်သူမိသားစုတို့က မျက်ရည်စက်လက်နဲ့ ရှာဖွေနေကြဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ကြာသပတေးနေ့ည ဘေလီလမ်း ကာချိဘိုင် ဒန်ပေါက်ဆိုင်မှာ နာမူးကို သူငယ်ချင်း ၃ ယောက်နဲ့အတူ နောက်ဆုံးတွေ့မြင်ခဲ့ရတာပါ။
မနေ့ညတည်းက နာမူးရဲ့အလောင်းကို ရှာဖွေဖို့အတွက် ဆေးရုံတစ်ရုံပြီးတစ်ရုံ ကူးခဲ့ပေမယ့် ဘာသတင်းမှ မရခဲ့လို့ သူဘယ်မှာ ရောက်နေတယ်ဆိုတာ မသိရသေးဘူးလို့ သူ့ရဲ့ ဦးလေးနဲ့ အဒေါ်ဖြစ်သူတို့က မချိတင်ကဲ ပြောရှာပါတယ်။
အလားတူ ဆော့ဖ်ဝဲအင်ဂျင်နီယာ မင်ဟာဂျူအီစလမ် အပါအဝင် ပျောက်ဆုံးနေသူတို့ရဲ့ မိသားစု၀င်များကလည်း ဒါကာဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောလိပ်ဆေးရုံ ရင်ခွဲရုံမှာ သောကမီးတငြီုးငြီးနဲ့ ထပ်မံရောက်ရှိနေကြောင်း မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
ရင်ခွဲရုံအပြင်ဘက်မှာ မင်ဟာဂျူးရဲ့ မိခင်၊ ညီမနဲ့ မိသားစု၀င်တို့ကတော့ ဆုံးရှုံးသွားကြောင်း အမှန်ဖြစ်တဲ့ သူတို့ရဲ့ မိသား၀င်ရဲ့ ရုပ်အလောင်းကို ဘယ်သူဘယ်ဝါပါဖြစ်ကြောင်း ဘာ့ကြောင့်များ အတည်မပြုနိုင်တာလည်းလို့ တွေးတောရင်း ခြေမကိုင်မိ လက်မကိုင်မိ ဖြစ်နေရှာပါတယ်။
မနေ့ညတည်းက မင်ဟာဂျူးတစ်ယောက် အိမ်ပြန်ရောက်မလာပဲ ဖုန်းဆက်လို့လည်း မရတော့ပါဘူး၊ နောက်တော့ သူ ကာချိဘိုင်ဒန်ပေါက်ဆိုင်ကို သွားတယ်လို့ သူ့မိတ်ဆွေတစ်ယောက်က အသိပေးပါတယ်။
ရင်ခွဲရုံကို ရောက်ရှိနေတာ မီးလောင်ခံထားရတဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေဖြစ်ပြီး တစ်ချို့ဆိုရင် လုံး၀နီးပါး မီးလောင်ပျက်စီးနေကြောင်း၊ ဒါပေမယ့် ဝမ်းဗိုက်ပေါ်က ထူးခြားတဲ့ အမှတ်အသားနဲ့ ဝတ်ဆင်နေကျ လက်ပတ်နာရီကို ကြည့်ရှုပြီး မင်ဟာဂျူးဖြစ်ပါတယ်လို့ ပြောပြထားကြောင်း၊ DNA စစ်ဆေးမှုအတွက် နမူနာယူထားပြီး ရလဒ်ကို စောင့်ဆိုင်းနေတယ်လို့ သူ့ရဲ့ သူငယ်ချင်းတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ပြင်းထန်စွာ မီးလောင်ခံထားရတဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေဟာ အပေါ်ယံအမြင်တစ်ခုတည်းနဲ့ ဘယ်သူဘယ်ဝါပါလို့ တပ်အပ်သေချာ ပြောဆိုရန် ခက်ခဲပါတယ်။ သေဆုံးသူအမှန်ကို ရွေးထုတ်နိုင်ဖို့အတွက် ဘိုင်အိုမက်ထရစ်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေကို ကောက်ယူထားကြောင်း တချို့ကိစ္စတွေမှာ လုံခြုံရေးအရလည်း ဆောင် ရွက်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်၊ အလောင်းအသားစ နမူနာများကို DNA စစ်ဆေးပြီး အထောက်အထားအတည်ပြုချက်အရ သက်ဆိုင်သူဆွေမျိုးသားချင်းများထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ရန် ဒါကာခရိုင် တွဲဖက်တရားရုံးက အမိန့်ချမှတ်ထားပါတယ်။
(ကမ္ဘာပေါ်မှာ သက်ရှိသတ္တဝါအမျိုးပေါင်း မြောက်များစွာကို တွေ့ရှိရပြီး မျိုးတုန်းပျောက်ကွယ်သွားတဲ့ သက်ရှိတွေကို ဖယ်ထုတ်လိုက်ရင်တောင် လက်ရှိအသက်ရှင်နေဆဲ သတ္တဝါအရေအတွက် သန်းချီရှိနေပါတယ်။ သိပ္ပံပညာဟာ သက်ရှိလောကမှာ သွင်ပြင်လက္ခဏာ တူညီပုံအရ ကျောရိုးရှိ၊ ကျောရိုးမဲ့ အုပ်စုကြီး ခွဲခြားထားပြီး သတ္တဝါ တစ်မျိုးချင်းစီအလိုက် နှစ်လုံးတွဲအမည်ပေးစနစ်နဲ့ အတိအကျသတ်မှတ်ထားပါတယ်။ အဲ့ဒီ အမည်နှစ်ခုပေါင်းစပ်မှသာ ဘာသတ္တဝါဖြစ်ကြောင်း အတိအကျဖော်ထုတ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။
ဥပမာ အိမ်ကြောင်ရဲ့ အမည်ဟာ “ဖိလစ်စ်ဒိုမက်စတီးကား“ ဖြစ်ပြီး ဖိလစ်ဆိုတာ ကျား၊ ခြင်္သေ့၊ ကျားသစ် ကြောင်မျိုးရင်း၀င် လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ သူ့နောက် “ဒိုမက်စတီးကား” “ အိမ်နေ“ ဆိုတာ ပေါင်းလိုက်မှ ကျွန်တော် တို့ အနီးအနားမှာ ရှိတဲ့ “မြောင်“ ဖြစ်သွားပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ “ ဘူဖိုရှနိုင်ဒါ (၁၇၉၉)” လို့ ဆိုလိုခြင်းဟာ ၁၇၉၉-ခုနှစ်မှာ ရှနိုင်ဒါအမည်ရှိ သိပ္ပံပညာရှင်က အမည်ပေးခဲ့တဲ့ ဖားပြုပ်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ရှနိုင်ဒါဟာ သူတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ ဖားပြုတ်ရဲ့ ပြင်ပသွင်ပြင်များသာမက ဖားပေါင်းများစွာအနက် အဲ့ဒီဖားပြုပ်မှာသာ တွေ့ရတဲ့ ထူးခြားချက်များကိုလည်း အသေးစိတ် မှတ်တမ်းတင်ပြီး သူတို့ဆီက တက္ကသိုလ်ကြီးများမှာ ယနေ့တိုင် မပျက်မစီး သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။
ဂျပန်နိုင်ငံမှာ တွေ့ရတဲ့ ဖားပြုပ်တစ်မျိုးကို သိပ္ပံအမည်ပေးချင်လို့ “ဘူဖိုရှနိုင်ဒါ“ နမူနာကို ကြည့်ရအောင် ခဏငှားပါလို့ အာမခံ ကတိက၀တ်များနဲ့ တိုကျိုတက္ကသိုလ်လိုမျိုးက မေတ္တာရပ်ခံလျှင်တောင် အတော်စဉ်းစားမှာ ဖြစ်ပြီး ရေမီးရှားတက္ကသိုလ်တစ်ခုခုက ဆိုရင်တော့ အမြည်းလုပ်ချင်လို့ ဟုတ် မဟုတ် သံသယဖြစ်ခံရပါလိမ့်မယ်။
ဘိုင်အို မက်ထရစ်ဆိုတာ လူတစ်ဦးချင်းစီဖြစ်ကြောင်း ခွဲခြားသတ်မှတ်ပေးဖို့အတွက် ထူးခြားတဲ့လက္ခဏာများအရ တိုင်းတာ သို့မဟုတ် တွက်ချက်ရန် အချက်အလက်များဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပြုသူတစ်ဦးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်၊ ပုဂ္ဂလိကသွင်ပြင်လက္ခဏာ၊ မျက်နှာပုံပန်းသဏ္ဍာန်၊ (ကမ္ဘာပေါ်မှာ ထပ်တူ နှစ်ယောက် မရှိနိုင်တဲ့ ) လက်ဗွေရာ၊ မျက်၀န်း စကင်ဖတ်ခြင်းနဲ့ (သွေးအုပ်စုတို့လို) ဇီ၀ဆိုင်ရာ နမူနာအချက်အလက်တို့အရ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း အတိအကျ ဖော်ထုတ် သို့မဟုတ် စိစစ်ရေးသက်သေခံကတ် ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
မည်သူ မည်ဝါမှန်း အတိအကျ မသိရပဲ သေဆုံးစာရင်း ထည့်သွင်းခြင်းဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းကြီးတစ်ခုမှာ အလွန်ကြောက်စရာ ကောင်းပါတယ်။ ရာဇ၀တ်မှု တစ်ခုခုမှာ အလောင်းဖျောက်ခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ စိတ်ကြွဆေး လက်ကြီးကုန်ကူးမှုကျူးလွန်သူ တရားခံ သူဌေးဦးဖြူနေရာမှာ ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီ မောင်ဖြူက အစားထိုး ထောင်ကျခံသွားခြင်း၊ ကျပ်သိန်းပေါင်း သောင်းချီလိမ်လည်ပြီး သေပြီဟု တရား၀င်ဖြစ်စေကာ အခြားနေရာမှာ အမည်သစ်နဲ့ ဘွားကနဲ ပေါ်လာအောင် “လူထုံကူးခြင်း” အတွက်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဘေလီလမ်း မီးလောင်မှုမှာတော့ သေဆုံးသူတို့ရဲ့ မိဘဆွေမျိုးသားချင်းတို့ဟာ သူတို့ရဲ့ မိသားစု၀င်ဖြစ်သူရဲ့ ရုပ်အလောင်းကို ထုတ်ယူ မရပဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဒါကာခရိုင်တွဲဘက် မတရားသူကြီး အဲ့လေ တရား သူကြီးက တားဆီးတယ်ဆိုတာ ဥပဒေနည်းလမ်းအရ လုံး၀ မှန်ကန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လာဘ်ပေး လာဘ်ယူ အင်မတန် ထူပြောတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ “အပိုင်း လေး “ "အပေးလိုင်း" ကဏ္ဍကလည်း သေတဲ့ကိစ္စတောင် မလွတ်နိုင်ပဲ ဖြစ်စရာ ရှိပါတယ်။
အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ထိုင်းနိုင်ငံတို့ရဲ့ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူ အဂတိလိုက်စားမှုတွေဟာ အလွန်ကမ္ဘာကျော်ပါတယ်။ ဘယ်လောက်ဆိုးသလဲဆို ရေမီးရှားနဲ့ အဆင့်မီလောက်နီးနီး ဆိုးရွားပါတယ်။ ။သတင်းဘာသာပြန်သူ၏ သုံးသပ်ချက်ဖြစ် သည်။)
(Dhaka Tribune., 1 March 2024,” Bailey Road fire: Grief-stricken family members forced to wait for DNA identification” ကို ဆီလျော်အောင် ကောက်နှုတ်ဘာသာ ပြန်ဆိုသည်။)
zawgyi version
ေဘလီလမ္း မီးေလာင္မႈ အေလာင္းရွင္ မည္သူမည္ဝါျဖစ္ ေၾကာင္း ဒီအင္န္ေအအရ စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္၍ လႊဲေျပာင္းေပးရမည္ဟုဆို
Htay Oung (NP News) - မတ္ ၂
ယမန္ေန႔ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံ ဒါကာၿမိဳ႕ ေဘလီလမ္း မီးေလာင္ကြၽမ္းမႈမွာ လူေပါင္း ၄၆ ဦးေသဆုံးခဲ့ၿပီး ေဆး႐ုံေရာက္ရွိသြားသူမ်ားမွာလည္း အသက္ေဘးစိုးရိမ္ရရတဲ့ အေျခအေနရွိပါတယ္။ ေသဆုံးသူ ၃၉ ဦးတို႔ရဲ႕ အမည္နာမမ်ားကို အာဏာပိုင္တို႔က ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၃၅ ေလာင္းကို သက္ဆိုင္ရာမိသားစုမ်ားခံ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မည္သူမည္ဝါမွန္း မသိရေသးတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္း ၆ ေလာင္းရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအထဲ ကိုယ့္ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း ေသဆုံးသြားေၾကာင္း ခိုင္လုံမွန္ကန္ၿပီး ယူက်ဳံးမရ ျဖစ္ရေပမယ့္ ဘယ္အေလာင္းလည္းလို႔ အတိအက် မေျပာႏိုင္ပဲ ရွိေနတယ္လို႔ ဒါကာထ႐ိုင္ႁဗြန္းက ယေန႔ (မတ္လ ၂ ရက္) မွာ ေရးသားပါတယ္။
နာမူးအမည္ရွိ ဘရာ့စ္တကၠသိုလ္ စတုတၳႏွစ္ေက်ာင္းသား လူငယ္ေလးရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းကို ေသာၾကာေန႔ ႐ုံးဖြင့္ခ်ိန္အထိ က်န္ရစ္သူမိသားစုတို႔က မ်က္ရည္စက္လက္နဲ႔ ရွာေဖြေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾကာသပေတးေန႔ည ေဘလီလမ္း ကာခ်ိဘိုင္ ဒန္ေပါက္ဆိုင္မွာ နာမူးကို သူငယ္ခ်င္း ၃ ေယာက္နဲ႔အတူ ေနာက္ဆုံးေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတာပါ။
မေန႔ညတည္းက နာမူးရဲ႕အေလာင္းကို ရွာေဖြဖို႔အတြက္ ေဆး႐ုံတစ္႐ုံၿပီးတစ္႐ုံ ကူးခဲ့ေပမယ့္ ဘာသတင္းမွ မရခဲ့လို႔ သူဘယ္မွာ ေရာက္ေနတယ္ဆိုတာ မသိရေသးဘူးလို႔ သူ႔ရဲ႕ ဦးေလးနဲ႔ အေဒၚျဖစ္သူတို႔က မခ်ိတင္ကဲ ေျပာရွာပါတယ္။
အလားတူ ေဆာ့ဖ္ဝဲအင္ဂ်င္နီယာ မင္ဟာဂ်ဴအီစလမ္ အပါအဝင္ ေပ်ာက္ဆုံးေနသူတို႔ရဲ႕ မိသားစု၀င္မ်ားကလည္း ဒါကာေဆးဘက္ဆိုင္ရာေကာလိပ္ေဆး႐ုံ ရင္ခြဲ႐ုံမွာ ေသာကမီးတၿငီဳးၿငီးနဲ႔ ထပ္မံေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
ရင္ခြဲ႐ုံအျပင္ဘက္မွာ မင္ဟာဂ်ဴးရဲ႕ မိခင္၊ ညီမနဲ႔ မိသားစု၀င္တို႔ကေတာ့ ဆုံးရႈံးသြားေၾကာင္း အမွန္ျဖစ္တဲ့ သူတို႔ရဲ႕ မိသား၀င္ရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းကို ဘယ္သူဘယ္ဝါပါျဖစ္ေၾကာင္း ဘာ့ေၾကာင့္မ်ား အတည္မျပဳႏိုင္တာလည္းလို႔ ေတြးေတာရင္း ေျခမကိုင္မိ လက္မကိုင္မိ ျဖစ္ေနရွာပါတယ္။
မေန႔ညတည္းက မင္ဟာဂ်ဴးတစ္ေယာက္ အိမ္ျပန္ေရာက္မလာပဲ ဖုန္းဆက္လို႔လည္း မရေတာ့ပါဘူး၊ ေနာက္ေတာ့ သူ ကာခ်ိဘိုင္ဒန္ေပါက္ဆိုင္ကို သြားတယ္လို႔ သူ႔မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က အသိေပးပါတယ္။
ရင္ခြဲ႐ုံကို ေရာက္ရွိေနတာ မီးေလာင္ခံထားရတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္းေတြျဖစ္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ လုံး၀နီးပါး မီးေလာင္ပ်က္စီးေနေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ ဝမ္းဗိုက္ေပၚက ထူးျခားတဲ့ အမွတ္အသားနဲ႔ ဝတ္ဆင္ေနက် လက္ပတ္နာရီကို ၾကည့္ရႈၿပီး မင္ဟာဂ်ဴးျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေျပာျပထားေၾကာင္း၊ DNA စစ္ေဆးမႈအတြက္ နမူနာယူထားၿပီး ရလဒ္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနတယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ျပင္းထန္စြာ မီးေလာင္ခံထားရတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္းေတြဟာ အေပၚယံအျမင္တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဘယ္သူဘယ္ဝါပါလို႔ တပ္အပ္ေသခ်ာ ေျပာဆိုရန္ ခက္ခဲပါတယ္။ ေသဆုံးသူအမွန္ကို ေ႐ြးထုတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဘိုင္အိုမက္ထရစ္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြကို ေကာက္ယူထားေၾကာင္း တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ လုံၿခဳံေရးအရလည္း ေဆာင္ ႐ြက္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္၊ အေလာင္းအသားစ နမူနာမ်ားကို DNA စစ္ေဆးၿပီး အေထာက္အထားအတည္ျပဳခ်က္အရ သက္ဆိုင္သူေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားထံ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ရန္ ဒါကာခ႐ိုင္ တြဲဖက္တရား႐ုံးက အမိန္႔ခ်မွတ္ထားပါတယ္။
(ကမာၻေပၚမွာ သက္ရွိသတၱဝါအမ်ိဳးေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာကို ေတြ႕ရွိရၿပီး မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့ သက္ရွိေတြကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ရင္ေတာင္ လက္ရွိအသက္ရွင္ေနဆဲ သတၱဝါအေရအတြက္ သန္းခ်ီရွိေနပါတယ္။ သိပၸံပညာဟာ သက္ရွိေလာကမွာ သြင္ျပင္လကၡဏာ တူညီပုံအရ ေက်ာ႐ိုးရွိ၊ ေက်ာ႐ိုးမဲ့ အုပ္စုႀကီး ခြဲျခားထားၿပီး သတၱဝါ တစ္မ်ိဳးခ်င္းစီအလိုက္ ႏွစ္လုံးတြဲအမည္ေပးစနစ္နဲ႔ အတိအက်သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီ အမည္ႏွစ္ခုေပါင္းစပ္မွသာ ဘာသတၱဝါျဖစ္ေၾကာင္း အတိအက်ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ဥပမာ အိမ္ေၾကာင္ရဲ႕ အမည္ဟာ “ဖိလစ္စ္ဒိုမက္စတီးကား“ ျဖစ္ၿပီး ဖိလစ္ဆိုတာ က်ား၊ ျခေသၤ့၊ က်ားသစ္ ေၾကာင္မ်ိဳးရင္း၀င္ လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ သူ႔ေနာက္ “ဒိုမက္စတီးကား” “ အိမ္ေန“ ဆိုတာ ေပါင္းလိုက္မွ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ အနီးအနားမွာ ရွိတဲ့ “ေျမာင္“ ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ “ ဘူဖိုရွႏိုင္ဒါ (၁၇၉၉)” လို႔ ဆိုလိုျခင္းဟာ ၁၇၉၉-ခုႏွစ္မွာ ရွႏိုင္ဒါအမည္ရွိ သိပၸံပညာရွင္က အမည္ေပးခဲ့တဲ့ ဖားျပဳပ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ရွႏိုင္ဒါဟာ သူေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ ဖားျပဳတ္ရဲ႕ ျပင္ပသြင္ျပင္မ်ားသာမက ဖားေပါင္းမ်ားစြာအနက္ အဲ့ဒီဖားျပဳပ္မွာသာ ေတြ႕ရတဲ့ ထူးျခားခ်က္မ်ားကိုလည္း အေသးစိတ္ မွတ္တမ္းတင္ၿပီး သူတို႔ဆီက တကၠသိုလ္ႀကီးမ်ားမွာ ယေန႔တိုင္ မပ်က္မစီး သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ဖားျပဳပ္တစ္မ်ိဳးကို သိပၸံအမည္ေပးခ်င္လို႔ “ဘူဖိုရွႏိုင္ဒါ“ နမူနာကို ၾကည့္ရေအာင္ ခဏငွားပါလို႔ အာမခံ ကတိက၀တ္မ်ားနဲ႔ တိုက်ိဳတကၠသိုလ္လိုမ်ိဳးက ေမတၱာရပ္ခံလွ်င္ေတာင္ အေတာ္စဥ္းစားမွာ ျဖစ္ၿပီး ေရမီးရွားတကၠသိုလ္တစ္ခုခုက ဆိုရင္ေတာ့ အျမည္းလုပ္ခ်င္လို႔ ဟုတ္ မဟုတ္ သံသယျဖစ္ခံရပါလိမ့္မယ္။
ဘိုင္အို မက္ထရစ္ဆိုတာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီျဖစ္ေၾကာင္း ခြဲျခားသတ္မွတ္ေပးဖို႔အတြက္ ထူးျခားတဲ့လကၡဏာမ်ားအရ တိုင္းတာ သို႔မဟုတ္ တြက္ခ်က္ရန္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုျပဳသူတစ္ဦးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထူးျခားခ်က္၊ ပုဂၢလိကသြင္ျပင္လကၡဏာ၊ မ်က္ႏွာပုံပန္းသ႑ာန္၊ (ကမာၻေပၚမွာ ထပ္တူ ႏွစ္ေယာက္ မရွိႏိုင္တဲ့ ) လက္ေဗြရာ၊ မ်က္၀န္း စကင္ဖတ္ျခင္းနဲ႔ (ေသြးအုပ္စုတို႔လို) ဇီ၀ဆိုင္ရာ နမူနာအခ်က္အလက္တို႔အရ မည္သူမည္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း အတိအက် ေဖာ္ထုတ္ သို႔မဟုတ္ စိစစ္ေရးသက္ေသခံကတ္ ထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
မည္သူ မည္ဝါမွန္း အတိအက် မသိရပဲ ေသဆုံးစာရင္း ထည့္သြင္းျခင္းဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ခုမွာ အလြန္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈ တစ္ခုခုမွာ အေလာင္းေဖ်ာက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ႂကြေဆး လက္ႀကီးကုန္ကူးမႈက်ဴးလြန္သူ တရားခံ သူေဌးဦးျဖဴေနရာမွာ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီ ေမာင္ျဖဴက အစားထိုး ေထာင္က်ခံသြားျခင္း၊ က်ပ္သိန္းေပါင္း ေသာင္းခ်ီလိမ္လည္ၿပီး ေသၿပီဟု တရား၀င္ျဖစ္ေစကာ အျခားေနရာမွာ အမည္သစ္နဲ႔ ဘြားကနဲ ေပၚလာေအာင္ “လူထုံကူးျခင္း” အတြက္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေဘလီလမ္း မီးေလာင္မႈမွာေတာ့ ေသဆုံးသူတို႔ရဲ႕ မိဘေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းတို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ မိသားစု၀င္ျဖစ္သူရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းကို ထုတ္ယူ မရပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဒါကာခ႐ိုင္တြဲဘက္ မတရားသူႀကီး အဲ့ေလ တရား သူႀကီးက တားဆီးတယ္ဆိုတာ ဥပေဒနည္းလမ္းအရ လုံး၀ မွန္ကန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူ အင္မတန္ ထူေျပာတဲ့ တိုင္းျပည္မွာ “အပိုင္း ေလး “ "အေပးလိုင္း" က႑ကလည္း ေသတဲ့ကိစၥေတာင္ မလြတ္ႏိုင္ပဲ ျဖစ္စရာ ရွိပါတယ္။
အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ အဂတိလိုက္စားမႈေတြဟာ အလြန္ကမာၻေက်ာ္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ဆိုးသလဲဆို ေရမီးရွားနဲ႔ အဆင့္မီေလာက္နီးနီး ဆိုး႐ြားပါတယ္။ ။သတင္းဘာသာျပန္သူ၏ သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္ သည္။)
(Dhaka Tribune., 1 March 2024,” Bailey Road fire: Grief-stricken family members forced to wait for DNA identification” ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္။)