ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံ အပူလှိုင်းကျရောက်မှုကြောင့် ယခုနှစ် ဟာ့ဂျ်ပြုလုပ်သူ (၁၃၀၀)ကျော် သေဆုံး
1289
Htay Oung (NP News) - ဇွန် ၂၄
ယခုနှစ် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံမှာ အပူလှိုင်းကျရောက်မှုကြောင့် မက္ကာမြို့မှာ ဟာ့ဂျ်ပြုလုပ်သူ ၁၃၀၀ ကျော် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်လို့ “ဖောက်စ်သတင်းအေဂျင်စီ” က ယနေ့ (ဇွန်လ ၂၄ ရက်)မှာ ရေးသားပါတယ်။
၆ ရက်တာ ပွဲတော်အတွင်း ဘုရားဖူးသူများဟာ ရိုးရာအဝတ်အစားများ ဝတ်ဆင်ကြပြီး ထုံးတမ်းစဉ်လာများအတွက် နေ့စဉ် မိုင်ပေါင်းများစွာ လမ်းလျှောက်ရန် လိုအပ်နေချိန် အပူချိန်က ၅၂ ဒီဂရီဆဲလ်စီးယပ်စ်အထိ မြင့်တက်နေခဲ့ပါတယ်။ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တို့ အထွတ်အမြတ်ထားရာ ဘုရားဖူးခရီးစဉ်အတွင်း မွတ်စလင် သေဆုံးသူ ၁,၃၀၁ ဦးရှိခဲ့ကြောင်း၊ အခမဲ့ ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်ဌာနက ပွဲတော်အတွင်း ကုသပေးရသူ ၁.၃ သန်းခန့်ရှိတယ်လို့ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။
ဇွန်လ ၁၄ ရက်မှ ၁၉ ရက်အထိ ဟာ့ဂ်ျပြုရန် ဆော်ဒီအာရေဗီးယားနိုင်ငံကို မွတ်စလင်ဘာသာဝင် ၁ ဒသမ ၈ သန်း လာရောက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြင့်မြတ်ဖြူစင်တဲ့ မက္ကာမြို့တော်ဟာ နေ့ဘက် အပူချိန် ၄၇.၂ မှ ၄၈.၉ ဒီဂရီ ဆဲလ် စီးယပ်စ်အထိ ရှိခဲ့ကြောင်း ဆော်ဒီ မိုးလေဝသ အာဏာပိုင်များက ဆိုပါတယ်။ “ကလိုင်မက်တာ” အမည်ရှိ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ NGO တစ်ခုကတော့ ဘုရားဖူးများ စုဝေးရာ “မဟာဗလီ” ရင်ပြင်ရဲ့ အပူချိန်ဟာ ၅၁.၆ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်အထိ မြင့်တက်ခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဟာ့ဂ်ျပြုလုပ်ခြင်းဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာရဲ့ မဏ္ဍိုင်ကြီး ငါးခုအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး မွတ်စလင်ဘာသာဝင်တိုင်းရဲ့ တစ်သက်တာအတွင်း အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ် ဟာ့ဂျ်ပြုလုပ်သင့်တယ်လို့ မှတ်ယူကြပါတယ်။ အစ္စလာမ့်ပြက္ခဒိန်အရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ရက်အတွင်း ရှေးဟောင်း မက္ကာမြို့နဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်နေရာများအတွင်း လှည့်လည်ဝတ်ပြုရန် ဘုရားဖူးများ စုဝေးရောက်ရှိလာမြဲဖြစ်ပါတယ်။
ခြောက်ရက်ကြာ ဘုရားဖူးခရီးစဉ်အတွင်း ဟာ့ဂျ်ပြုလုပ်သူတွေဟာ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ဘုရားကျောင်း တစ်ဆူကို ခုနစ်ကြိမ် လှည့်ပတ်ခြင်း၊ အာရာဖတ်တောင်နဲ့ တောင်ကုန်းပေါ်ရှိ ဘာသာရေးနေရာများအကြား လှည့်လည်ဝတ်ပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အစီအစဉ်မှာ ပါဝင်သူများအနေနဲ့ တစ်နေ့လျှင် ၃ မိုင်မှ ၉ မိုင်ကြား လမ်းလျှောက်ရဖွယ်ရှိပါတယ်။
ဒီအတွက် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ “ဟာ့ဂျ်နှင့် အိုလ်မာ ဝန်ကြီးဌာန” က အခမဲ့ကျန်းမာရေးဆေးခန်းများ၊ အရေးပေါ်နေရာထိုင်ခင်းများ ထူထောင်ထားပြီး “ဟာ့ဂျ်ဗီဇာများ” ထုတ်ပေးပါတယ်။ နိုင်ငံတိုင်းအတွက် ဆီလျော်တဲ့ ဗီဇာအရေအတွက် သတ်မှတ်ထားပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ခရီးသွားအေဂျင်စီအများအပြားတို့အနေနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနဲ့ တည်းခိုရန်အတွက် “ဟာ့ဂျ်ပက်ကေ့ဂျ် ဝန်ဆောင်မှု “ လိုင်စင်ရရှိထားကြပါတယ်။ မွတ်စလင် ဘာသာဝင်တို့ရဲ့ နှစ်စဉ် ကျင်းပမြဲ မက္ကာဘုရားဖူးခရီးစဉ်ကာလ ယခုနှစ် လွန်ကဲတဲ့ အပူဒဏ်ကြောင့် လူနှစ်သန်းနီးပါး ထိခိုက်ခဲ့ရတယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။
ဟာ့ဂျ်ပွဲတော်ကာလမှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသား စုစုပေါင်း ၂၃၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဂျာကာတာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်တယ်လို့ ရိုက်တာ သတင်းအေဂျင်စီက ယနေ့ ရေးသားပါတယ်။ သေဆုံးသူအများစုမှာ အီဂျစ်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး ၆၇၂ ဦးအထိ ရှိလာခဲ့ကြောင်း အခြား ၂၅ ဦး ပျောက်ဆုံးနေတယ် လုံခြုံရေးနဲ့ ဆေးဝါးဘက်ဆိုင်ရာသတင်းရင်းမြစ်များက ပြောပါတယ်။ ဟာ့ဂျ်ကာလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသား ၉၈-ဦးသေဆုံးခဲ့တယ်လို့ နယူးဒေလီပြည်ပရေးရာအေဂျင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အခြား သေဆုံးသူများဟာ တူနီးရှား၊ ဂျော်ဒန်၊ အီရန်နဲ့ ဆီနီဂေါတို့မှ ဖြစ်ကြောင်း ယခုနှစ်မှာ စုစုပေါင်းသေဆုံးသူ ၁,၁၁၄ ဦး ထက်မနည်းရှိခဲ့တယ်လို့ သတင်းများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိပါတယ်။
သေဆုံးမှုအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကုမ္ပဏီ ၁၆ ခုတို့ရဲ့ လိုင်စင်များကို ဆိုင်းငံ့ထားပြီး ဥပဒေအရာရှိထံ လွှဲပြောင်းပေးထားကြောင်း၊ ဟာ့ဂျ်သွားရောက်ရန် တရားဝင်မှတ်ပုံ တင်ထားတဲ့ ဘုရားဖူးများအကြား နာတာရှည်ဖျားနာမှုကြောင့် သေဆုံးသူ နိုင်ငံသား ၃၁ ဦး ရှိခဲ့တယ်လို့ အခြေအနေကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တာဝန်ရှိသူ အီဂျစ် အစိုးရ ယူနစ်တစ်ခုက စနေနေ့မှာ ပြောပြပါတယ်။ မက္ကာမှာ ဟာ့ဂျ်ဗီဇာရှိသူများကိုသာ ခွင့်ပြုထားတဲ့အတွက် တရားမဝင် ပါမစ်ကိုင်ဆောင်သူ ခရီးသွားတွေဟာ အာဏာပိုင်များရဲ့ ဖြိုခွင်းမှုကို ရှောင်ရှားတဲ့အနေနဲ့ သဲကန္တာရအတွင်း သွားလာရင်း သေဆုံးရကြောင်း အီဂျစ် အစိုးရဌာနတစ်ခုက ပြောပါတယ်။ တရားဝင် ပါမစ် မရှိသူတွေဟာ ရေချို မရရှိပဲ ညအခါ ဟင်းလင်းပြင်မှာ သွားလာနေကြကြောင်း သတင်းအများအပြားက ဖော်ပြကြပါတယ်။
ခရီးသွားအေးဂျင့်တွေရဲ့ ဟာ့ဂ်ျပက်ကေ့ချ်ဟာ တစ်ဦးကို ယူရိုငွေ ၇,၅၀၀ မှ ၁၂,၅၀၀ အထိရှိတယ်လို့ ဟာ့ဂ်ျတက်ရောက်နေတဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦးရဲ့ ညီဖြစ်သူက ဆိုပါတယ်။ ပက်ကေ့ခ်ျတစ်ခုမှာ လူတစ်ဦးလျှင် ဒေါ်လာ ၆,၀၀၀ ကျသတင့်ပြီး တရားဝင်ခွင့်ပြုချက်မရှိတဲ့ ပက်ကေ့ဂျ်များက အဲ့ဒီ ပမာဏထက်ဝက်ပဲ ပေးရတယ်လို့ ဂျာမန်သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုကတော့ ရေးပါတယ်။ BBC ရဲ့ အဆိုအရ ဟာဂျ်ကာလအတွင်း ကွယ်လွန်သွားသူပုဂ္ဂိုလ်များဟာ သေစာရင်းလက်မှတ်ရရှိပြီး အမှတ်အသား မရှိတဲ့ သင်္ချိုင်းများတွင် မြှုပ်နှံထားလေ့ရှိကြောင်း၊ ဆော်ဒီအစိုးရက သင်္ချိုင်းစရိတ်များကို ကျခံပေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
(Fox Weather., 24 June 2024,” At least 1,300 religious pilgrims killed by Saudi Arabia heat wave” ကို ဆီလျော်အောင်ကောက်နှုတ်ဘာသာပြန်ဆိုသည်)
zawgyi version
ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုင္ငံ အပူလႈိင္းက်ေရာက္မႈေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ ဟာ့ဂ်္ျပဳလုပ္သူ ၁၃၀၀ ေက်ာ္ ေသဆုံး
Htay Oung (NP News) - ဇြန္ ၂၄
ယခုႏွစ္ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုင္ငံမွာ အပူလႈိင္းက်ေရာက္မႈေၾကာင့္ မကၠာၿမိဳ႕မွာ ဟာ့ဂ်္ျပဳလုပ္သူ ၁၃၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆုံးရႈံးခဲ့ရတယ္လို႔ “ေဖာက္စ္သတင္းေအဂ်င္စီ” က ယေန႔ (ဇြန္လ ၂၄ ရက္)မွာ ေရးသားပါတယ္။
၆ ရက္တာ ပြဲေတာ္အတြင္း ဘုရားဖူးသူမ်ားဟာ ႐ိုးရာအဝတ္အစားမ်ား ဝတ္ဆင္ၾကၿပီး ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားအတြက္ ေန႔စဥ္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ လမ္းေလွ်ာက္ရန္ လိုအပ္ေနခ်ိန္ အပူခ်ိန္က ၅၂ ဒီဂရီဆဲလ္စီးယပ္စ္အထိ ျမင့္တက္ေနခဲ့ပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တို႔ အထြတ္အျမတ္ထားရာ ဘုရားဖူးခရီးစဥ္အတြင္း မြတ္စလင္ ေသဆုံးသူ ၁,၃၀၁ ဦးရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ အခမဲ့ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္ဌာနက ပြဲေတာ္အတြင္း ကုသေပးရသူ ၁.၃ သန္းခန႔္ရွိတယ္လို႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုင္ငံ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေျပာပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၄ ရက္မွ ၁၉ ရက္အထိ ဟာ့ဂ္်ျပဳရန္ ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယားႏိုင္ငံကို မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ ၁ ဒသမ ၈ သန္း လာေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ျမင့္ျမတ္ျဖဴစင္တဲ့ မကၠာၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ ေန႔ဘက္ အပူခ်ိန္ ၄၇.၂ မွ ၄၈.၉ ဒီဂရီ ဆဲလ္ စီးယပ္စ္အထိ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေဆာ္ဒီ မိုးေလဝသ အာဏာပိုင္မ်ားက ဆိုပါတယ္။ “ကလိုင္မက္တာ” အမည္ရွိ ရာသီဥတုဆိုင္ရာ NGO တစ္ခုကေတာ့ ဘုရားဖူးမ်ား စုေဝးရာ “မဟာဗလီ” ရင္ျပင္ရဲ႕ အပူခ်ိန္ဟာ ၅၁.၆ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္အထိ ျမင့္တက္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဟာ့ဂ္်ျပဳလုပ္ျခင္းဟာ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ မ႑ိဳင္ႀကီး ငါးခုအနက္မွ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္ဘာသာဝင္တိုင္းရဲ႕ တစ္သက္တာအတြင္း အနည္းဆုံးတစ္ႀကိမ္ ဟာ့ဂ်္ျပဳလုပ္သင့္တယ္လို႔ မွတ္ယူၾကပါတယ္။ အစၥလာမ့္ျပကၡဒိန္အရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ရက္အတြင္း ေရွးေဟာင္း မကၠာၿမိဳ႕နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ေနရာမ်ားအတြင္း လွည့္လည္ဝတ္ျပဳရန္ ဘုရားဖူးမ်ား စုေဝးေရာက္ရွိလာၿမဲျဖစ္ပါတယ္။
ေျခာက္ရက္ၾကာ ဘုရားဖူးခရီးစဥ္အတြင္း ဟာ့ဂ်္ျပဳလုပ္သူေတြဟာ ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ ဘုရားေက်ာင္း တစ္ဆူကို ခုနစ္ႀကိမ္ လွည့္ပတ္ျခင္း၊ အာရာဖတ္ေတာင္နဲ႔ ေတာင္ကုန္းေပၚရွိ ဘာသာေရးေနရာမ်ားအၾကား လွည့္လည္ဝတ္ျပဳဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အစီအစဥ္မွာ ပါဝင္သူမ်ားအေနနဲ႔ တစ္ေန႔လွ်င္ ၃ မိုင္မွ ၉ မိုင္ၾကား လမ္းေလွ်ာက္ရဖြယ္ရွိပါတယ္။
ဒီအတြက္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံ “ဟာ့ဂ်္ႏွင့္ အိုလ္မာ ဝန္ႀကီးဌာန” က အခမဲ့က်န္းမာေရးေဆးခန္းမ်ား၊ အေရးေပၚေနရာထိုင္ခင္းမ်ား ထူေထာင္ထားၿပီး “ဟာ့ဂ်္ဗီဇာမ်ား” ထုတ္ေပးပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ ဆီေလ်ာ္တဲ့ ဗီဇာအေရအတြက္ သတ္မွတ္ထားၿပီး ကမာၻတစ္ဝွမ္းရွိ ခရီးသြားေအဂ်င္စီအမ်ားအျပားတို႔အေနနဲ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ တည္းခိုရန္အတြက္ “ဟာ့ဂ်္ပက္ေက့ဂ်္ ဝန္ေဆာင္မႈ “ လိုင္စင္ရရွိထားၾကပါတယ္။ မြတ္စလင္ ဘာသာဝင္တို႔ရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲ မကၠာဘုရားဖူးခရီးစဥ္ကာလ ယခုႏွစ္ လြန္ကဲတဲ့ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ လူႏွစ္သန္းနီးပါး ထိခိုက္ခဲ့ရတယ္လို႔ သိရွိရပါတယ္။
ဟာ့ဂ်္ပြဲေတာ္ကာလမွာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသား စုစုေပါင္း ၂၃၆ ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း ဂ်ာကာတာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္တယ္လို႔ ႐ိုက္တာ သတင္းေအဂ်င္စီက ယေန႔ ေရးသားပါတယ္။ ေသဆုံးသူအမ်ားစုမွာ အီဂ်စ္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၿပီး ၆၇၂ ဦးအထိ ရွိလာခဲ့ေၾကာင္း အျခား ၂၅ ဦး ေပ်ာက္ဆုံးေနတယ္ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ ေဆးဝါးဘက္ဆိုင္ရာသတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ေျပာပါတယ္။ ဟာ့ဂ်္ကာလအတြင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံသား ၉၈-ဦးေသဆုံးခဲ့တယ္လို႔ နယူးေဒလီျပည္ပေရးရာေအဂ်င္စီက သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အျခား ေသဆုံးသူမ်ားဟာ တူနီးရွား၊ ေဂ်ာ္ဒန္၊ အီရန္နဲ႔ ဆီနီေဂါတို႔မွ ျဖစ္ေၾကာင္း ယခုႏွစ္မွာ စုစုေပါင္းေသဆုံးသူ ၁,၁၁၄ ဦး ထက္မနည္းရွိခဲ့တယ္လို႔ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလ်က္ရွိပါတယ္။
ေသဆုံးမႈအတြက္ တာဝန္ရွိတဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကုမၸဏီ ၁၆ ခုတို႔ရဲ႕ လိုင္စင္မ်ားကို ဆိုင္းငံ့ထားၿပီး ဥပေဒအရာရွိထံ လႊဲေျပာင္းေပးထားေၾကာင္း၊ ဟာ့ဂ်္သြားေရာက္ရန္ တရားဝင္မွတ္ပုံ တင္ထားတဲ့ ဘုရားဖူးမ်ားအၾကား နာတာရွည္ဖ်ားနာမႈေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ႏိုင္ငံသား ၃၁ ဦး ရွိခဲ့တယ္လို႔ အေျခအေနကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ တာဝန္ရွိသူ အီဂ်စ္ အစိုးရ ယူနစ္တစ္ခုက စေနေန႔မွာ ေျပာျပပါတယ္။ မကၠာမွာ ဟာ့ဂ်္ဗီဇာရွိသူမ်ားကိုသာ ခြင့္ျပဳထားတဲ့အတြက္ တရားမဝင္ ပါမစ္ကိုင္ေဆာင္သူ ခရီးသြားေတြဟာ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ႕ ၿဖိဳခြင္းမႈကို ေရွာင္ရွားတဲ့အေနနဲ႔ သဲကႏၲာရအတြင္း သြားလာရင္း ေသဆုံးရေၾကာင္း အီဂ်စ္ အစိုးရဌာနတစ္ခုက ေျပာပါတယ္။ တရားဝင္ ပါမစ္ မရွိသူေတြဟာ ေရခ်ိဳ မရရွိပဲ ညအခါ ဟင္းလင္းျပင္မွာ သြားလာေနၾကေၾကာင္း သတင္းအမ်ားအျပားက ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။
ခရီးသြားေအးဂ်င့္ေတြရဲ႕ ဟာ့ဂ္်ပက္ေက့ခ်္ဟာ တစ္ဦးကို ယူ႐ိုေငြ ၇,၅၀၀ မွ ၁၂,၅၀၀ အထိရွိတယ္လို႔ ဟာ့ဂ္်တက္ေရာက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးရဲ႕ ညီျဖစ္သူက ဆိုပါတယ္။ ပက္ေက့ခ္်တစ္ခုမွာ လူတစ္ဦးလွ်င္ ေဒၚလာ ၆,၀၀၀ က်သတင့္ၿပီး တရားဝင္ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိတဲ့ ပက္ေက့ဂ်္မ်ားက အဲ့ဒီ ပမာဏထက္ဝက္ပဲ ေပးရတယ္လို႔ ဂ်ာမန္သတင္းရင္းျမစ္တစ္ခုကေတာ့ ေရးပါတယ္။ BBC ရဲ႕ အဆိုအရ ဟာဂ်္ကာလအတြင္း ကြယ္လြန္သြားသူပုဂၢိဳလ္မ်ားဟာ ေသစာရင္းလက္မွတ္ရရွိၿပီး အမွတ္အသား မရွိတဲ့ သခ်ႋဳင္းမ်ားတြင္ ျမႇဳပ္ႏွံထားေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ေဆာ္ဒီအစိုးရက သခ်ႋဳင္းစရိတ္မ်ားကို က်ခံေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
(Fox Weather., 24 June 2024,” At least 1,300 religious pilgrims killed by Saudi Arabia heat wave” ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာျပန္ဆိုသည္)