ဝါရှင်တန်က နိုင်ငံရပ်ခြားတိုင်းပြည်များ အာဏာသိမ်းရာမှာ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးဟောင်း ဝန်ခံ
1399
Htay Oung (NP News) - ဇူလိုင် ၁၇
ကမ္ဘာတဝန်းရှိ အစိုးရများကိုဖြုတ်ချဖို့အတွက် ဝါရှင်တန်ရဲ့အစီအစဉ်များမှာ ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ခဲ့ဖူးကြောင်း အိမ်ဖြူ တော် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးဟောင်းနဲ့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ကြီးဟောင်းက ဝန်ခံ လိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရတို့ရဲ့ အဲဒီပေါ်လစီကို လက်တင်အမေရိကမှ အနောက်အာရှအထိ နိုင်ငံတကာမှာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချနေတာ=ကြာခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း Iran Times က ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်က ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ဝ၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၆ ရက် ကက်ပီတိုလ်ဟေးလ်အဆောက်အအုံမှာဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ပုန်ကန်သောင်း ကျန်းမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့ လွှတ်တော်ကြားနာပွဲမှာ ထွက်ဆိုချက်ပေးခဲ့သူ ဂျွန်ဘိုလ်တန်ဟာ CNN သတင်းဋ္ဌာနနဲ့တွေ့ဆုံစဉ် အဲဒီလို မှတ်ချက်ပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရန့်နေရာမှာ ဆက်ခံမယ့်သူကို အသိအမှတ်ပြုရေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိတဲ့လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကိုရပ်တန့်ဖို့အတွက် ထရမ့်ထောက်ခံသူတွေက ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။
ဒေါ်နယ်ထရမ့်အနေနဲ့က အာဏာသိမ်းမှုမျိုးလို သေချာပေါက်စီစဉ်ရတဲ့ကိစ္စမျိုးမှာ ကျားကုတ်ကျားခဲဆောင်ရွက် ဖို့လုံလောက်တဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ရှိသူ မဟုတ်တဲ့အတွက် အဲဒီဖြစ်ရပ်ဟာ ထရမ့်ရေးဆွဲလေ့ရှိတဲ့ ဇာတ်ညွှန်းမဟုတ် ဖူးလို့ အမေရိကန်သမ္မတရဲ့လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးဟောင်းက ဆိုပါတယ်။
အဲဒီအခါ “အာဏာသိမ်းတဲ့သူဟာ ထူးချွန်ထက်မြက်နေဖို့ မလိုပါဘူး” လို့ ရုပ်သံအစီအစဉ်တင်ဆက်သူက ကြားဖြတ် စကားဝင်ထောက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘိုလ်တန်က အိမ်ဖြူတော်ရဲ့နိုင်ငံရပ်ခြားအစိုးရတွေကို ဖြတ်ချရာမှာ သူကိုယ်တိုင်ပါဝင်ခဲ့ဖူးပါတယ်လို့ ဝန်ခံလိုက်ပြီး အဲဒီလိုကိစ္စမျိုးဟာ အတော်ကြီးကို ဂရုစိုက်ရတာဖြစ်ကြောင်း သူ့စကားဘက်မှ ခုခံပြောဆိုပါတယ်။
“အဲဒီလိုမှတ်ချက်ကို ကျွန်တော် သဘောမတူဘူးဗျ။ အဲဒီနေ့ဖြစ်ရပ်လို့ပြောတာ မဟုတ်ဘဲ အာဏာသိမ်းရေး အစီအစဉ်ကို ကူညီခဲ့ဖူးသူတစ်ယောက်အနေနဲ့ အခြားနေရာတွေမှာလုပ်ရတဲ့အလုပ်တွေ တစ်ပုံတစ်ခေါင်းကြီး လိုအပ်တာ သိကြမှာပါ။ အဲဒီနေ့ဖြစ်သွားတာက ထရမ့်ရဲ့လုပ်ဆောင်မှုမဟုတ်ဘဲ တစ်ယောက်စိတ်ကူးနဲ့ တစ် ယောက် အမှတ်မထင် လက်ဆင့်ကမ်းကြရာက ဖြစ်သွားခဲ့ရတာမျိုးပါ” လို့ ဘိုလ်တန်က ဖြေရှင်းပါတယ်။
ရုပ်သံအစီအစဉ်ဟာ ဘိုလ်တန်အနေနဲ့ဖြုတ်ချဖို့ကူညီခဲ့တဲ့အစိုးရတွေအကြောင်း စကားလမ်းကြောင်း ပြောင်းသွား ပါတယ်။ “ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ” လို့ အစီအစဉ်တင်ဆက်သူက မထောက်ပြမီ ဘိုလ်တန်က “ကျွန်တော် အတိအကျ သတ်မှတ်ပြောဖို့ မရှိပါဘူး” လို့ တုန့်ပြန်လိုက်ပါတယ်။
“အဲဒါက အောင်မြင်တဲ့အထိ ရောက်မသွားဘူးဗျ။ ဒါနဲ့ပတ်သက်တာ အားလုံးရယ်လို့တော့ မဟုတ်ဘူး၊ ဒါပေမယ့် တရားမဝင်ရွေးကောက်ခံသမ္မတကို အတိုက်အခံတွေက ဖြုတ်ချဖို့ကြိုးပမ်းတဲ့နေရာမှာ အတိုက်အခံတွေ လုပ်ရ မယ့်ဟာ မအောင်မြင်ဘူးလို့ ကျွန် တော်မြင်တာပဲ” လို့ ဆိုပါတယ်။
"(ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံကိစ္စကလွဲပြီး) မပြောတဲ့ တခြားအကြောင်းအရာတွေ ရှိနေသေးတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်နေ တယ်" လို့ ရုပ်သံတင်ဆက်က စကားအစ်တဲ့အခါ “သေချာတာပေါ့” လို့ ဘိုလ်တန်က မဆိုင်းမတွ ပြန်ပြောပါတယ်။
၂ဝ၁၉ ခုနှစ် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီနည်းကျရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံထားရတဲ့ ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ အစိုးရ ဟာ ဆန္ဒမဲပေးသူအနည်းဆုံးဖြစ်တာကြောင့် တရားမဝင်ဘူးလို့ အငြင်းပွားပါတယ်။ “နီကိုလပ်စ် မဒူရို” အစိုးရကို ဗင်နီဇွဲလားစစ်တပ်က ဖြုတ်ချပစ်ဖို့ အတိုက်အခံ “ဝှမ်ဂွာဒိုး” ရဲ့တောင်းဆိုချက်အပေါ် ဒေါ်နယ်ထရမ်ရဲ့အမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြံပေးအဖြစ် ဂျွန်ဘိုလ်တန်က လူသိရှင်ကြားထောက်ခံခဲ့တယ်လို့ Al Jazeera က ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်က ရေးသားပါတယ်။
အတိုက်အခံများရဲ့တောင်းဆိုမှုအပြီး အသေအချာစီစဉ်ထားတဲ့ချိတ်ဆက်အနေနဲ့ ဝှမ်ဂွာဒိုးကို ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ သမ္မတအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ဝါရှင်တန်က ချက်ချင်းကြီး ကြေညာပစ်လိုက်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ဂွာဒိုးဟာ ဗင်နီဇွဲလားဆန္ဒပြပွဲတွေနဲ့ ၂ဝဝ၇ ခုနှစ် ကစပြီး လူသိများလာခဲ့ပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ သူတစ်ယောက်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။
အမေရိကန်ဟာ သူတို့အစိုးရကိုဖြုတ်ချမယ့် ကြံစည်မှုအတော်များများကို ကြိုးကိုင်နေပါတယ်လို့ ကာရာ ကတ်စ်က စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအထဲ မဒူရိုဖယ်ရှားရေး စစ်ရေးဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ အမေရိကန်အေးဂျင့်များ ဖမ်းဆီးရမိ ခြင်းလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဝါရှင်တန်ဟာ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးမတည်မငြိမ်ဖြစ်ရာက ပြည်သူလူထုက အစိုးရအပေါ် ဆန့်ကျင်လာအောင် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို အသုံးချခဲ့ပါတယ်။ မဒူရိုအပေါ် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှု မူးယစ်ဆေးဝါးကုန်ကူးမှုတို့နဲ့လည်း ကုလသမဂ္ဂကို အသုံးချပြီး စွဲချက်တင်ပါတယ်။
ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသားအများစုရဲ့ရပ်တည်ချက်နဲ့ နောက်ဆုံးမှာ နီကိုလပ်စ်မဒူရိုက အာဏာဆက်လက်တည်မြဲနေခဲ့ ပြီး ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုသက်သက်သာရှိသူ ဝှမ်ဂွာဒိုးက အရေးနိမ့်ပြီး မှေးမှိန်သွားပါတယ်။
အခြားနိုင်ငံတွေ ပြည်တွင်းရေးမှာ အမေရိကန်ရဲ့ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပုံက သမိုင်းကြောင်းရှည်ကြီး အထင်အရှား ရှိနေပါတယ်။
နိုင်ငံရဲ့ရေနံကဏ္ဍမှာ အဓိကချုပ်ကိုင်ထားတဲ့ ဗြိတိသျှပိုင် “အင်ဂလို-အီရန်” ရေနံကုမ္ပဏီကို ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှာ ပြည်သူ ပိုင်သိမ်းပြီးနောက် တဟီရန်ဝန်ကြီးချုပ် မိုဟာမက်မိုဆက်ဒါကို ဖြုတ်ချဖို့ စီအိုင်အေက ကြိုးကိုင်ခဲ့တယ်လို့ အမေရိကန်အရာရှိတွေကိုယ်တိုင် ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။
ပေါက်ကြားလာတဲ့စာရွက်စာတမ်းများအရ ဗြိတိန်သူလျှိုအေဂျင်စီ(MI6) အကူအညီနဲ့ စီအိုင်အေ CIA ဟာ ဒီမို ကရေစီနည်းကျရွေးကောက်ခံ အီရန်ခေါင်းဆောင် မိုဆက်ဒါကို “စစ်အာဏာသိမ်းမှု” နဲ့ ဖြုတ်ချပြီး နောက်ဆုံးမှာ တိုင်းတစ်ပါး၊ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်ရဲ့အကျိုးစီးပွားအပေါ် ဆောင်ကျဉ်းပေးမယ့် “ရီဇာပါလာဗီ“ အာ ဏာရှင် စနစ်နဲ့ အစားထိုးခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြနေပါတယ်။ စောစောပိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတဲ့ ရီဇာပါလာဗီဟာ “ရှားဘုရင်” အဖြစ် ခံယူပြီး အီရန်နိုင်ငံကို တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံရပ်ခြားတိုင်းပြည်များမှာ အမေရိကန်ရဲ့ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုပုံစံမှာ ရှင်းလင်းပြတ်သားပါတယ်။ ဝါရှင်တန် ဟာ ဒေသတွင်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေတဲ့ အမေရိကန်မူဝါဒကိုရှုတ်ချတဲ့ (သို့မဟုတ်) ၎င်းတို့မူဝါဒအပေါ် အမှီအခို ကင်း ဆန့်ကျင်တဲ့အစိုးရများကို ပစ်မှတ်ထားတတ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ဟာ သူတို့အကျိုးစီးပွားအပေါ် အလုပ် အကျွေးပြုနေတဲ့အစိုးရတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးနှဲ့ စီးပွားရေးကိစ္စများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်လေ့ မရှိပါ။ (သို့မဟုတ်) အမေရိကန် စစ်အခြေစိုက်စခန်းများကို လက်ခံထားပေးနေခြင်းသည်ပင်လျှင် စွက်ဖက်ပြီးဖြစ်နေ၍ အထူးတလည် စွက်ဖက်စရာ မရှိကြောင်း သုံးသပ်သူအချို့က ဆိုကြပါတယ်။
နိုင်ငံရပ်ခြားအစိုးရများကို ဖြုတ်ချရာမှာ ဝါရှင်တန်က မည်သို့မည်ပုံ ဂရုတစိုက် အသေးစိတ် စီစဉ်ပုံနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘိုလ်တန်က ကိုယ်ရည်သွေးနေခြင်းမှာ လျှို့ဝှက်ချက် မဟုတ်ပေမယ့် (လုံခြုံရေးဆိုင်ရာသမ္မတအကြံပေး အဆင့်) အမေရိကန်အရာရှိဟောင်းတစ်ဦးရဲ့ လူသိရှင်ကြားပြောဆိုခြင်းမှာ ထူးခြားပါတယ်။
တိုင်းတပါးအစိုးရများကို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးသုံးပြီး ဖြုတ်ချတတ်ပါတယ်လို့ အမေရိကန်အပေါ် စွပ်စွဲကြပါ တယ်။ #စစ်ရေးနည်းဖြင့် ကျူးကျော်သောနိုင်ငံများ (ဥပမာ ဗီယက်နမ်၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရတ်) သို့မဟုတ် proxies “ #ကိုယ်စားပြုစစ်ရေးနည်း” ကို (ဥပမာ ဆီးရီးယား၊ လစ်ဗျား၊ ဘိုလီးဗီးယား) တို့မှာ အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ #စီးပွားရေးလည်မြိုညှစ်နည်းလမ်းများနဲ့ အခြားနိုင်ငံများရဲ့စီးပွားရေးကို ဆုတ်ယုတ်စေရန် ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့မှုများ ကိုတော့ (ဗင်နီဇွဲလား၊ ကျူးဘား၊ လက်ဘနွန်၊ ဥပမာ အီရန်) တို့မှာ တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီမှာ မကြာသေးမီက အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒဖြန့်ဖို့အတွက် (သူ့နိုင်ငံတွင်း အခြေစိုက်) #ဆိုရှယ်မီဒီယာများက_ပူးသတ်စေခြင်း နည်းလမ်းလဲ ပါဝင်ပါတယ်။
ဆီးရီးယားအစိုးရကိုဖြုတ်ချဖို့အတွက် အမေရိကန်ဟာ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်ကျူးလွန်လေ့ရှိသူအုပ်စုတွေကို လေ့ကျင့်ပေးခြင်း ငွေကြေးပစ္စည်း ထောက်ပံ့ပေးနေရုံမက သူတို့တပ်များကိုယ်တိုင် နိုင်ငံအတွင်း တရားမဝင် ရောက်ရှိနေကြောင်း ဒမတ်စကတ်က စွပ်စွဲထားပါတယ်။
အာဏာသိမ်း မဟုတ်ဘဲ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ လူသိရှင်ကြားရွေးကောက်ခံထားရသည့်တိုင် အမေရိကန်က ဖြုတ် ချတာခံခဲ့ရတဲ့ “နူးရ် အယ်လ် အာလီကီ”နဲ့ “အဗ္ဗဒယ် အဗ္ဗဒူလ် မက်ဒီ” တို့ အစိုးရနှစ်ဖွဲ့ဟာ အီရတ်နိုင်ငံမှာ အထင် အရှား အပြစ်တင်စရာရှိနေပါတယ်။ အဲဒီအစိုးရနှစ်ဖွဲ့စလုံးရဲ့ တူညီတဲ့ထူးခြားချက်ကတော့ အမေရိကန် စစ်တပ် တွေ အီရတ်မြေပေါ်မှ ဆုတ်ခွာသွားပေးရန် ပြင်းပြင်းထန်ထန် တွန်းအားပေးခဲ့ကြခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
၂ဝ၁၄ ခုနှစ် အယ်လ်မာလီကီအစိုးရအနေနဲ့ သူတို့ရည်မှန်းချက် အောင်မြင်စွာ တွန်းအားပေးနိုင်ပေမယ့် အမေရိကန် က မှာယူထားတဲ့ AGM-114K/N/R “ငရဲပျံဒုံးကျည်” များပေးအပ်ဖို့ကို ဝါရှင်တန်က တမင်ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ နှောင့်နှေးထားခံရတယ်လို့ စွပ်စွဲစရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဆီးရီးယားနယ်စပ်မှ စိမ့်ဝင်လာပြီး နိုင်ငံ့အရှေ့ပိုင်း အန်ဘာပြည်နယ် သဲကန္တာရမှာ စတင်စုရုံးနေတဲ့ “ဒက်ရှ်” ခေါ် “အစ္စလာမ် မစ်နိုင်ငံတော်ထူထောင်သူ အိုင်အက်စ် အစွန်းရောက်အကြမ်းဖက်” တွေကို နှိမ်နင်းဖို့အတွက် အဲဒီ ဒုံးကျည်တွေကို အယ်လ်မာလီ က မှာယူခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်အက်စ်တို့ ဘဂ္ဂဒက်မြို့တော်အနီးရောက်တဲ့အထိ အီရတ်နိုင်ငံ သုံးပုံနှစ်ပုံနီးပါးကို စိုးမိုးချဲ့ထွင်လာနိုင်တဲ့ ၁၈ လကြာပြီးမှ အဲဒီ ဒုံးကျည်များနဲ့အတူ သမ္မတ အိုဘားမား ရဲ့အမိန့်နဲ့ အမေရိကန်တပ်များ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပါတယ်။ ဒီအတွက်နဲ့ အယ်လ်မာလီကီ လည်း နှုတ်ထွက်သွား ရပါတယ်။ (ဆီးရီယားနဲ့ အီရတ်နယ်မြေမှာ ပိုမိုသဘောထားတင်းမာသူ အစွန်းရောက်တို့ စုရုံး အစ ပျိုးနေသည်ကို သိသိကြီးနဲ့ လွှတ်ထားပေးခြင်းက တမင်မွေးမြူသူတို့မှာ အမေရိကန်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော် လက်နက်ကိုင်တပ်များ ဆိုင်ရာကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဂျွန်မက်ကိန်း၊ ဟီလာရီကလင်တန်နဲ့ သမ္မတအိုဘားမားတို့ ဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာစစ်ရေး လေ့လာသူတို့က စွပ်စွဲကြပါတယ်။ ဂျွန်မက်ကိန်းဆိုရင် အိုင်အက်စ်တို့ရဲ့ ဂေါ့ဖားသားကြီး လို့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း သားတို့က ပြောင်လှောင် ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့ကြတဲ့အထိ ဖြစ်ပါတယ်။
၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ် အီရတ်နိုင်ငံ ဘဂ္ဂဒက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်အနီး အီရတ်စစ်တပ်မှ စစ်သူရဲကောင်း ဒုတိ ယဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးနဲ့အတူ အီရန်တွဲဖက်အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးတပ်မှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး “ကာ ဆင်စူလမန်နီ” ကို ဝါရှင်တန်က လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီးနောက် အိုင်အက်စ်တို့ကိုတိုက်ခိုက်ရာမှာ ကူညီရေး အ ကြောင်းပြနေတဲ့ အမေရိကန်တပ်များအားလုံး အီရတ်နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားကြဖို့ ဝန်ကြီးချုပ် အဗ္ဗဒူလ် မက်ဒီက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖိအားပေးခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီနောက် လူမှုကွန်ရက်လှုပ်ရှားမှုတွေကိုအသုံးချပြီး အီရတ်တောင်ပိုင်း မငြိမ်သက်မှုများနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အဗ္ဗဒူလ်မက်ဒီကို ရာထူးမှ နှုတ်ထွက်စေခဲ့တယ်လို့ အမေရိကန်အပေါ် စွပ်စွဲကြပါတယ်။
နိုင်ငံရပ်ခြားအစိုးရတွေကို ဖြုတ်ချဖို့အတွက် ဆိုရှယ်မီဒီယာကိုအသုံးပြုခြင်းဟာ အသစ်အဆန်းတော့ မဟုတ်ပါ ဘူး။
ဘိုလီးဗီးယား၊ ဗင်နီဇွဲလားနဲ့ မက္ကဆီကိုတို့လို နိုင်ငံတွေမှာ မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေဖို့ ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် အများ သူငှာဆက်ဆံရေးကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ငှားရမ်းပြီး အကြီးစားလူမှုကွန်ရက်မီဒီယာကမ်ပိန်းများနဲ့ လက်တင်အမေရိ ကနိုင်ငံများကို အမိဖမ်းမိခဲ့ပါတယ်။ CLS strategies “စီအယ်လ်အက်စ်_မဟာဗျူဟာ” ကုမ္ပဏီဟာ ယခုအခါ “လိုင် ယင့်ဘရစ်ဂျ် ဆွစ်ဇာလန်_အေဂျီ” “Lionbridge Switzerland AG” အဖြစ် အမည်ပြောင်းထားပြီး နိုင်ငံအတော် များများမှာ ဘာသာပြန်ခြင်း၊ တည်းပြတ်ခြင်းနဲ့ စာရေးသားခြင်းများကို ဝန်ဆောင်မှုပေးအပ်နေပါတယ်။
သို့သော် လက်တင်အမေရိက အစိုးရတို့ရဲ့ပြောင်းလဲမှု မူဝါဒများနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်မီဒီယာများရဲ့ မြင်ခွင့်ပြု စေခြင်းများဟာ အဲဒီအမေရိကန်မီဒီယာများနဲ့ သူတို့ရဲ့ယခင်အမေရိကန်အစိုးရအပေါ် ကိုယ်စားပြုမှုများကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သလို ရှိနေပါတယ်။
အမေရိကန် မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ်အခြေစိုက် အဲဒီကုမ္ပဏီဟာ ဘိုလစ်ဗီးယားနိုင်ငံရဲ့ပထမဆုံးသော ဌာနေ တိုင်းရင်းသားသမ္မတဖြစ်သူ အီဗိုမိုရာလက်စ်ကို ဖြုတ်ချလိုက်တဲ့ စစ်အစိုးရအပေါ် ထောက်ခံအားပေးကြောင်း စပိန်ဘာသာ ဖော်ပြချက်အတုများကို ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်း Facebook နဲ့ Instagram တို့မှာ (အကောင့်တု များနဲ့) လွှင့်တင်ခဲ့ပါတယ်။
၂ဝ၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှာ အကြိတ်အနယ်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတဲ့ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေး ကောက်တင်မြှောက်ခံရတဲ့ခေါင်းဆောင်ကို အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုနဲ့ ဖြုတ်ချပစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဂျနီးအင်နက်ဇ်အပါအဝင် လက်ယာစွန်း စစ်ဘက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်များအတွက် CLS ဟာ အလုပ်လုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
မိုရာလက်စ်အပေါ် ထောက်ခံသူဟောင်းများကိုထိုးနှက်တဲ့ စပိန်ဘာသာ သတင်းအတုများဖြန့်ဝေသူ အကောင့် များတွေကိုလည်း ဖန်တီးခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ၄ ရာခိုင်နှုန်းသာ အနိုင်ရခဲ့ပေမယ့်လည်း ဂျနီးအင်နက်ဇ် ကို ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံရဲ့ယာယီသမ္မတအဖြစ် အမေရိကန်က အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဘိုလစ်ဗီးယား ရှေ့နေ၊ နိုင်ငံရေးသမားနဲ့ ရုပ်သံတင်ဆက်သူအမျိုးသမီး အင်နက်ဇ်ဟာ သူတာဝန်ယူချိန်အတွင်း ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြသူတွေ အပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ဖြိုခွင်းရာမှာ ကြီးကြပ်ခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ သူတို့ရဲ့ဘက်တော်သားတွေကလွဲပြီး တိုင်းပြည်တွင်း မည်သူမျှမထောက်ခံတဲ့အင်နက်ဇ်ဟာ နောက်ပိုင်းမှာ “ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေနှင့် ဆန့်ကျင်သောဆုံးဖြတ်ချက်များမှာ တာဝန်ရှိမှု” နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁ဝ နှစ် ချမှတ်ခံ ရပြီး မိုရာလက်စ်ပါတီက ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ အာဏာပြန်ရခဲ့ပါတယ်။
CLS ရဲ့ အရှုပ်တော်ပုံဟာ အခြားနိုင်ငံများမှာ မငြိမ်မသက်မှု ဒါမှမဟုတ် အစိုးရအပြောင်းအလဲဖြစ်အောင် လှုံ့ဆော်ရာမှာ ဝါရှင်တန်ရဲ့ဆိုရှယ်မီဒီယာကို အုံလိုက်ကျင်းလိုက် အကြီးအကျယ်အသုံးပြုခြင်းများနဲ့ပတ်သက်ပြီး အထောက်အထား အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုမျှသာဖြစ်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုပါတယ်။
ဝါရှင်တန်ရဲ့ (၎င်းတို့အလိုမကျတဲ့) အစိုးရများကို ဖြုတ်ချရေးမူဝါဒဟာ အစဉ်အလာမပျက် ဆက်လက်အသက် ဝင်နေတဲ့လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အပေါ်စီးရယူပြီး အပိုင်းအခြားစီဖြစ်နေတဲ့အင်ပါယာကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားဖို့ ကြိုးစားခြင်းက အမေရိကန်တွေ ရှင်သန်နိုင်ဖို့အတွက် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းဖြစ် နေတယ်လို့ ဝေဖန်သူများက စောဒကတက်ကြပါတယ်။
သို့သော် တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အဲဒီအင်ပါယာဆိုတာကြီးရဲ့အတွင်းမှာ အခက်အခဲမျိုးစုံနဲ့ နပမ်းလုံးရင်း စုန်းစုန်းမြုပ် နေကြောင်း အထောက်အထားများလည်း တစ်နေ့တစ်ခြား တိုးပွားလာနေပါတယ်။
#ဂျွန်ဘိုလ်တန် #ဝါရှင်တန်၏ပြည်ပတိုင်းပြည်များတွင်အာဏာသိမ်းမှု
(Iran Times.,13 July 2022,” Bolton admits U.S. planned foreign coups. ” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင် ကောက်နှုတ်ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)
https://www.tehrantimes.com/news/474649/Bolton-admits-U-S-planned-foreign-coups
https://www.aljazeera.com/news/2022/7/13/former-trump-adviser-john-bolton-admits-to-planning-foreign-coups
Zawgyi Version;
ဝါရွင္တန္က ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္မ်ား အာဏာသိမ္းရာမွာ ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရး အႀကံေပးေဟာင္း ဝန္ခံ
Htay Oung (NP News) - ဇူလိုင္ ၁၇
ကမာၻတဝန္းရွိ အစိုးရမ်ားကိုျဖဳတ္ခ်ဖို႔အတြက္ ဝါရွင္တန္ရဲ႕အစီအစဥ္မ်ားမွာ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း အိမ္ျဖဴ ေတာ္ အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရးအႀကံေပးေဟာင္းနဲ႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးေဟာင္းက ဝန္ခံ လိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရတို႔ရဲ႕ အဲဒီေပၚလစီကို လက္တင္အေမရိကမွ အေနာက္အာရွအထိ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရႈတ္ခ်ေနတာ=ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း Iran Times က ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္က ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ဝ၂၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၆ ရက္ ကက္ပီတိုလ္ေဟးလ္အေဆာက္အအုံမွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပုန္ကန္ေသာင္း က်န္းမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဇူလိုင္လ ၁၂ ရက္၊ အဂၤါေန႔ လႊတ္ေတာ္ၾကားနာပြဲမွာ ထြက္ဆိုခ်က္ေပးခဲ့သူ ဂြၽန္ဘိုလ္တန္ဟာ CNN သတင္း႒ာနနဲ႔ေတြ႕ဆုံစဥ္ အဲဒီလို မွတ္ခ်က္ျပဳလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သမၼတေဟာင္း ေဒၚနယ္ထရန႔္ေနရာမွာ ဆက္ခံမယ့္သူကို အသိအမွတ္ျပဳေရးေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိတဲ့လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကိုရပ္တန႔္ဖို႔အတြက္ ထရမ့္ေထာက္ခံသူေတြက ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဒၚနယ္ထရမ့္အေနနဲ႔က အာဏာသိမ္းမႈမ်ိဳးလို ေသခ်ာေပါက္စီစဥ္ရတဲ့ကိစၥမ်ိဳးမွာ က်ားကုတ္က်ားခဲေဆာင္႐ြက္ ဖို႔လုံေလာက္တဲ့စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိသူ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီျဖစ္ရပ္ဟာ ထရမ့္ေရးဆြဲေလ့ရွိတဲ့ ဇာတ္ၫႊန္းမဟုတ္ ဖူးလို႔ အေမရိကန္သမၼတရဲ႕လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပးေဟာင္းက ဆိုပါတယ္။
အဲဒီအခါ “အာဏာသိမ္းတဲ့သူဟာ ထူးခြၽန္ထက္ျမက္ေနဖို႔ မလိုပါဘူး” လို႔ ႐ုပ္သံအစီအစဥ္တင္ဆက္သူက ၾကားျဖတ္ စကားဝင္ေထာက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘိုလ္တန္က အိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ႏိုင္ငံရပ္ျခားအစိုးရေတြကို ျဖတ္ခ်ရာမွာ သူကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခဲ့ဖူးပါတယ္လို႔ ဝန္ခံလိုက္ၿပီး အဲဒီလိုကိစၥမ်ိဳးဟာ အေတာ္ႀကီးကို ဂ႐ုစိုက္ရတာျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔စကားဘက္မွ ခုခံေျပာဆိုပါတယ္။
“အဲဒီလိုမွတ္ခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ္ သေဘာမတူဘူးဗ်။ အဲဒီေန႔ျဖစ္ရပ္လို႔ေျပာတာ မဟုတ္ဘဲ အာဏာသိမ္းေရး အစီအစဥ္ကို ကူညီခဲ့ဖူးသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အျခားေနရာေတြမွာလုပ္ရတဲ့အလုပ္ေတြ တစ္ပုံတစ္ေခါင္းႀကီး လိုအပ္တာ သိၾကမွာပါ။ အဲဒီေန႔ျဖစ္သြားတာက ထရမ့္ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈမဟုတ္ဘဲ တစ္ေယာက္စိတ္ကူးနဲ႔ တစ္ ေယာက္ အမွတ္မထင္ လက္ဆင့္ကမ္းၾကရာက ျဖစ္သြားခဲ့ရတာမ်ိဳးပါ” လို႔ ဘိုလ္တန္က ေျဖရွင္းပါတယ္။
႐ုပ္သံအစီအစဥ္ဟာ ဘိုလ္တန္အေနနဲ႔ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ကူညီခဲ့တဲ့အစိုးရေတြအေၾကာင္း စကားလမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းသြား ပါတယ္။ “ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံ” လို႔ အစီအစဥ္တင္ဆက္သူက မေထာက္ျပမီ ဘိုလ္တန္က “ကြၽန္ေတာ္ အတိအက် သတ္မွတ္ေျပာဖို႔ မရွိပါဘူး” လို႔ တုန႔္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
“အဲဒါက ေအာင္ျမင္တဲ့အထိ ေရာက္မသြားဘူးဗ်။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္တာ အားလုံးရယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ တရားမဝင္ေ႐ြးေကာက္ခံသမၼတကို အတိုက္အခံေတြက ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ႀကိဳးပမ္းတဲ့ေနရာမွာ အတိုက္အခံေတြ လုပ္ရ မယ့္ဟာ မေအာင္ျမင္ဘူးလို႔ ကြၽန္ ေတာ္ျမင္တာပဲ” လို႔ ဆိုပါတယ္။
"(ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံကိစၥကလြဲၿပီး) မေျပာတဲ့ တျခားအေၾကာင္းအရာေတြ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ေန တယ္" လို႔ ႐ုပ္သံတင္ဆက္က စကားအစ္တဲ့အခါ “ေသခ်ာတာေပါ့” လို႔ ဘိုလ္တန္က မဆိုင္းမတြ ျပန္ေျပာပါတယ္။
၂ဝ၁၉ ခုႏွစ္ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီနည္းက်ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံထားရတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ အစိုးရ ဟာ ဆႏၵမဲေပးသူအနည္းဆုံးျဖစ္တာေၾကာင့္ တရားမဝင္ဘူးလို႔ အျငင္းပြားပါတယ္။ “နီကိုလပ္စ္ မဒူ႐ို” အစိုးရကို ဗင္နီဇြဲလားစစ္တပ္က ျဖဳတ္ခ်ပစ္ဖို႔ အတိုက္အခံ “ဝွမ္ဂြာဒိုး” ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္အေပၚ ေဒၚနယ္ထရမ္ရဲ႕အမ်ိဳးသား လုံၿခဳံေရးအႀကံေပးအျဖစ္ ဂြၽန္ဘိုလ္တန္က လူသိရွင္ၾကားေထာက္ခံခဲ့တယ္လို႔ Al Jazeera က ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္က ေရးသားပါတယ္။
အတိုက္အခံမ်ားရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈအၿပီး အေသအခ်ာစီစဥ္ထားတဲ့ခ်ိတ္ဆက္အေနနဲ႔ ဝွမ္ဂြာဒိုးကို ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံ သမၼတအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း ဝါရွင္တန္က ခ်က္ခ်င္းႀကီး ေၾကညာပစ္လိုက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဂြာဒိုးဟာ ဗင္နီဇြဲလားဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ကစၿပီး လူသိမ်ားလာခဲ့ေပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ သူတစ္ေယာက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
အေမရိကန္ဟာ သူတို႔အစိုးရကိုျဖဳတ္ခ်မယ့္ ႀကံစည္မႈအေတာ္မ်ားမ်ားကို ႀကိဳးကိုင္ေနပါတယ္လို႔ ကာရာ ကတ္စ္က စြပ္စြဲခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲ မဒူ႐ိုဖယ္ရွားေရး စစ္ေရးဆိုင္ရာလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အေမရိကန္ေအးဂ်င့္မ်ား ဖမ္းဆီးရမိ ျခင္းလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဝါရွင္တန္ဟာ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးမတည္မၿငိမ္ျဖစ္ရာက ျပည္သူလူထုက အစိုးရအေပၚ ဆန႔္က်င္လာေအာင္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို အသုံးခ်ခဲ့ပါတယ္။ မဒူ႐ိုအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ မူးယစ္ေဆးဝါးကုန္ကူးမႈတို႔နဲ႔လည္း ကုလသမဂၢကို အသုံးခ်ၿပီး စြဲခ်က္တင္ပါတယ္။
ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံသားအမ်ားစုရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ေနာက္ဆုံးမွာ နီကိုလပ္စ္မဒူ႐ိုက အာဏာဆက္လက္တည္ၿမဲေနခဲ့ ၿပီး ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမႈသက္သက္သာရွိသူ ဝွမ္ဂြာဒိုးက အေရးနိမ့္ၿပီး ေမွးမွိန္သြားပါတယ္။
အျခားႏိုင္ငံေတြ ျပည္တြင္းေရးမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ပုံက သမိုင္းေၾကာင္းရွည္ႀကီး အထင္အရွား ရွိေနပါတယ္။
ႏိုင္ငံရဲ႕ေရနံက႑မွာ အဓိကခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ ၿဗိတိသွ်ပိုင္ “အင္ဂလို-အီရန္” ေရနံကုမၸဏီကို ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူ ပိုင္သိမ္းၿပီးေနာက္ တဟီရန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဟာမက္မိုဆက္ဒါကို ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ စီအိုင္ေအက ႀကိဳးကိုင္ခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္အရာရွိေတြကိုယ္တိုင္ ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။
ေပါက္ၾကားလာတဲ့စာ႐ြက္စာတမ္းမ်ားအရ ၿဗိတိန္သူလွ်ိဳေအဂ်င္စီ(MI6) အကူအညီနဲ႔ စီအိုင္ေအ CIA ဟာ ဒီမို ကေရစီနည္းက်ေ႐ြးေကာက္ခံ အီရန္ေခါင္းေဆာင္ မိုဆက္ဒါကို “စစ္အာဏာသိမ္းမႈ” နဲ႔ ျဖဳတ္ခ်ၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာ တိုင္းတစ္ပါး၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ရဲ႕အက်ိဳးစီးပြားအေပၚ ေဆာင္က်ဥ္းေပးမယ့္ “ရီဇာပါလာဗီ“ အာ ဏာရွင္ စနစ္နဲ႔ အစားထိုးခဲ့ေၾကာင္း ၫႊန္ျပေနပါတယ္။ ေစာေစာပိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာတဲ့ ရီဇာပါလာဗီဟာ “ရွားဘုရင္” အျဖစ္ ခံယူၿပီး အီရန္ႏိုင္ငံကို တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္မ်ားမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈပုံစံမွာ ရွင္းလင္းျပတ္သားပါတယ္။ ဝါရွင္တန္ ဟာ ေဒသတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစတဲ့ အေမရိကန္မူဝါဒကိုရႈတ္ခ်တဲ့ (သို႔မဟုတ္) ၎တို႔မူဝါဒအေပၚ အမွီအခို ကင္း ဆန႔္က်င္တဲ့အစိုးရမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားတတ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ဟာ သူတို႔အက်ိဳးစီးပြားအေပၚ အလုပ္ အေကြၽးျပဳေနတဲ့အစိုးရတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးႏွဲ႔ စီးပြားေရးကိစၥမ်ားကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေလ့ မရွိပါ။ (သို႔မဟုတ္) အေမရိကန္ စစ္အေျခစိုက္စခန္းမ်ားကို လက္ခံထားေပးေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ စြက္ဖက္ၿပီးျဖစ္ေန၍ အထူးတလည္ စြက္ဖက္စရာ မရွိေၾကာင္း သုံးသပ္သူအခ်ိဳ႕က ဆိုၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားအစိုးရမ်ားကို ျဖဳတ္ခ်ရာမွာ ဝါရွင္တန္က မည္သို႔မည္ပုံ ဂ႐ုတစိုက္ အေသးစိတ္ စီစဥ္ပုံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘိုလ္တန္က ကိုယ္ရည္ေသြးေနျခင္းမွာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ မဟုတ္ေပမယ့္ (လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာသမၼတအႀကံေပး အဆင့္) အေမရိကန္အရာရွိေဟာင္းတစ္ဦးရဲ႕ လူသိရွင္ၾကားေျပာဆိုျခင္းမွာ ထူးျခားပါတယ္။
တိုင္းတပါးအစိုးရမ်ားကို နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသုံးၿပီး ျဖဳတ္ခ်တတ္ပါတယ္လို႔ အေမရိကန္အေပၚ စြပ္စြဲၾကပါ တယ္။ #စစ္ေရးနည္းျဖင့္ က်ဴးေက်ာ္ေသာႏိုင္ငံမ်ား (ဥပမာ ဗီယက္နမ္၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ အီရတ္) သို႔မဟုတ္ proxies “ #ကိုယ္စားျပဳစစ္ေရးနည္း” ကို (ဥပမာ ဆီးရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ဘိုလီးဗီးယား) တို႔မွာ အသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။ #စီးပြားေရးလည္ၿမိဳညႇစ္နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ အျခားႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕စီးပြားေရးကို ဆုတ္ယုတ္ေစရန္ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ကိုေတာ့ (ဗင္နီဇြဲလား၊ က်ဴးဘား၊ လက္ဘႏြန္၊ ဥပမာ အီရန္) တို႔မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ မၾကာေသးမီက အစိုးရ ဆန႔္က်င္ေရးဝါဒျဖန႔္ဖို႔အတြက္ (သူ႔ႏိုင္ငံတြင္း အေျခစိုက္) #ဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ားက_ပူးသတ္ေစျခင္း နည္းလမ္းလဲ ပါဝင္ပါတယ္။
ဆီးရီးယားအစိုးရကိုျဖဳတ္ခ်ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ဟာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္က်ဴးလြန္ေလ့ရွိသူအုပ္စုေတြကို ေလ့က်င့္ေပးျခင္း ေငြေၾကးပစၥည္း ေထာက္ပံ့ေပးေန႐ုံမက သူတို႔တပ္မ်ားကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံအတြင္း တရားမဝင္ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ဒမတ္စကတ္က စြပ္စြဲထားပါတယ္။
အာဏာသိမ္း မဟုတ္ဘဲ ဒီမိုကေရစီနည္းက် လူသိရွင္ၾကားေ႐ြးေကာက္ခံထားရသည့္တိုင္ အေမရိကန္က ျဖဳတ္ ခ်တာခံခဲ့ရတဲ့ “ႏူးရ္ အယ္လ္ အာလီကီ”နဲ႔ “အဗၺဒယ္ အဗၺဒူလ္ မက္ဒီ” တို႔ အစိုးရႏွစ္ဖြဲ႕ဟာ အီရတ္ႏိုင္ငံမွာ အထင္ အရွား အျပစ္တင္စရာရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအစိုးရႏွစ္ဖြဲ႕စလုံးရဲ႕ တူညီတဲ့ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ အေမရိကန္ စစ္တပ္ ေတြ အီရတ္ေျမေပၚမွ ဆုတ္ခြာသြားေပးရန္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တြန္းအားေပးခဲ့ၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အယ္လ္မာလီကီအစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္စြာ တြန္းအားေပးႏိုင္ေပမယ့္ အေမရိကန္ က မွာယူထားတဲ့ AGM-114K/N/R “ငရဲပ်ံဒုံးက်ည္” မ်ားေပးအပ္ဖို႔ကို ဝါရွင္တန္က တမင္ရည္႐ြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေႏွာင့္ေႏွးထားခံရတယ္လို႔ စြပ္စြဲစရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆီးရီးယားနယ္စပ္မွ စိမ့္ဝင္လာၿပီး ႏိုင္ငံ့အေရွ႕ပိုင္း အန္ဘာျပည္နယ္ သဲကႏၲာရမွာ စတင္စု႐ုံးေနတဲ့ “ဒက္ရွ္” ေခၚ “အစၥလာမ္ မစ္ႏိုင္ငံေတာ္ထူေထာင္သူ အိုင္အက္စ္ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္” ေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔အတြက္ အဲဒီ ဒုံးက်ည္ေတြကို အယ္လ္မာလီ က မွာယူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အိုင္အက္စ္တို႔ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ေတာ္အနီးေရာက္တဲ့အထိ အီရတ္ႏိုင္ငံ သုံးပုံႏွစ္ပုံနီးပါးကို စိုးမိုးခ်ဲ႕ထြင္လာႏိုင္တဲ့ ၁၈ လၾကာၿပီးမွ အဲဒီ ဒုံးက်ည္မ်ားနဲ႔အတူ သမၼတ အိုဘားမား ရဲ႕အမိန႔္နဲ႔ အေမရိကန္တပ္မ်ား ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ဒီအတြက္နဲ႔ အယ္လ္မာလီကီ လည္း ႏႈတ္ထြက္သြား ရပါတယ္။ (ဆီးရီယားနဲ႔ အီရတ္နယ္ေျမမွာ ပိုမိုသေဘာထားတင္းမာသူ အစြန္းေရာက္တို႔ စု႐ုံး အစ ပ်ိဳးေနသည္ကို သိသိႀကီးနဲ႔ လႊတ္ထားေပးျခင္းက တမင္ေမြးျမဴသူတို႔မွာ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား ဆိုင္ရာေကာ္မတီဥကၠ႒ ဂြၽန္မက္ကိန္း၊ ဟီလာရီကလင္တန္နဲ႔ သမၼတအိုဘားမားတို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာစစ္ေရး ေလ့လာသူတို႔က စြပ္စြဲၾကပါတယ္။ ဂြၽန္မက္ကိန္းဆိုရင္ အိုင္အက္စ္တို႔ရဲ႕ ေဂါ့ဖားသားႀကီး လို႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း သားတို႔က ေျပာင္ေလွာင္ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ၾကတဲ့အထိ ျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္ အီရတ္ႏိုင္ငံ ဘဂၢဒက္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္အနီး အီရတ္စစ္တပ္မွ စစ္သူရဲေကာင္း ဒုတိ ယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ဦးနဲ႔အတူ အီရန္တြဲဖက္အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးတပ္မႉး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး “ကာ ဆင္စူလမန္နီ” ကို ဝါရွင္တန္က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အိုင္အက္စ္တို႔ကိုတိုက္ခိုက္ရာမွာ ကူညီေရး အ ေၾကာင္းျပေနတဲ့ အေမရိကန္တပ္မ်ားအားလုံး အီရတ္ႏိုင္ငံအတြင္းမွ ထြက္ခြာသြားၾကဖို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အဗၺဒူလ္ မက္ဒီက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ လူမႈကြန္ရက္လႈပ္ရွားမႈေတြကိုအသုံးခ်ၿပီး အီရတ္ေတာင္ပိုင္း မၿငိမ္သက္မႈမ်ားနဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အဗၺဒူလ္မက္ဒီကို ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ေစခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္အေပၚ စြပ္စြဲၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားအစိုးရေတြကို ျဖဳတ္ခ်ဖို႔အတြက္ ဆိုရွယ္မီဒီယာကိုအသုံးျပဳျခင္းဟာ အသစ္အဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါ ဘူး။
ဘိုလီးဗီးယား၊ ဗင္နီဇြဲလားနဲ႔ မကၠဆီကိုတို႔လို ႏိုင္ငံေတြမွာ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစဖို႔ ဝါရွင္တန္ဒီစီအေျခစိုက္ အမ်ား သူငွာဆက္ဆံေရးကုမၸဏီတစ္ခုကို ငွားရမ္းၿပီး အႀကီးစားလူမႈကြန္ရက္မီဒီယာကမ္ပိန္းမ်ားနဲ႔ လက္တင္အေမရိ ကႏိုင္ငံမ်ားကို အမိဖမ္းမိခဲ့ပါတယ္။ CLS strategies “စီအယ္လ္အက္စ္_မဟာဗ်ဴဟာ” ကုမၸဏီဟာ ယခုအခါ “လိုင္ ယင့္ဘရစ္ဂ်္ ဆြစ္ဇာလန္_ေအဂ်ီ” “Lionbridge Switzerland AG” အျဖစ္ အမည္ေျပာင္းထားၿပီး ႏိုင္ငံအေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ဘာသာျပန္ျခင္း၊ တည္းျပတ္ျခင္းနဲ႔ စာေရးသားျခင္းမ်ားကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးအပ္ေနပါတယ္။
သို႔ေသာ္ လက္တင္အေမရိက အစိုးရတို႔ရဲ႕ေျပာင္းလဲမႈ မူဝါဒမ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္မီဒီယာမ်ားရဲ႕ ျမင္ခြင့္ျပဳ ေစျခင္းမ်ားဟာ အဲဒီအေမရိကန္မီဒီယာမ်ားနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ယခင္အေမရိကန္အစိုးရအေပၚ ကိုယ္စားျပဳမႈမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့သလို ရွိေနပါတယ္။
အေမရိကန္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္အေျခစိုက္ အဲဒီကုမၸဏီဟာ ဘိုလစ္ဗီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ပထမဆုံးေသာ ဌာေန တိုင္းရင္းသားသမၼတျဖစ္သူ အီဗိုမိုရာလက္စ္ကို ျဖဳတ္ခ်လိုက္တဲ့ စစ္အစိုးရအေပၚ ေထာက္ခံအားေပးေၾကာင္း စပိန္ဘာသာ ေဖာ္ျပခ်က္အတုမ်ားကို ဆိုရွယ္မီဒီယာပလက္ေဖာင္း Facebook နဲ႔ Instagram တို႔မွာ (အေကာင့္တု မ်ားနဲ႔) လႊင့္တင္ခဲ့ပါတယ္။
၂ဝ၁၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွာ အႀကိတ္အနယ္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကတဲ့ေ႐ြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေ႐ြး ေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ေခါင္းေဆာင္ကို အေမရိကန္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈနဲ႔ ျဖဳတ္ခ်ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ ဂ်နီးအင္နက္ဇ္အပါအဝင္ လက္ယာစြန္း စစ္ဘက္ဆိုင္ရာပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ CLS ဟာ အလုပ္လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
မိုရာလက္စ္အေပၚ ေထာက္ခံသူေဟာင္းမ်ားကိုထိုးႏွက္တဲ့ စပိန္ဘာသာ သတင္းအတုမ်ားျဖန႔္ေဝသူ အေကာင့္ မ်ားေတြကိုလည္း ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ အႏိုင္ရခဲ့ေပမယ့္လည္း ဂ်နီးအင္နက္ဇ္ ကို ဘိုလီးဗီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ယာယီသမၼတအျဖစ္ အေမရိကန္က အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဘိုလစ္ဗီးယား ေရွ႕ေန၊ ႏိုင္ငံေရးသမားနဲ႔ ႐ုပ္သံတင္ဆက္သူအမ်ိဳးသမီး အင္နက္ဇ္ဟာ သူတာဝန္ယူခ်ိန္အတြင္း ကန႔္ကြက္ဆႏၵျပသူေတြ အေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္စြာ ၿဖိဳခြင္းရာမွာ ႀကီးၾကပ္ခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ဘက္ေတာ္သားေတြကလြဲၿပီး တိုင္းျပည္တြင္း မည္သူမွ်မေထာက္ခံတဲ့အင္နက္ဇ္ဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ “ဖြဲ႕စည္းပုံဥပေဒႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေသာဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ တာဝန္ရွိမႈ” နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံ ရၿပီး မိုရာလက္စ္ပါတီက ေ႐ြးေကာက္ပြဲနဲ႔ အာဏာျပန္ရခဲ့ပါတယ္။
CLS ရဲ႕ အရႈပ္ေတာ္ပုံဟာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာ မၿငိမ္မသက္မႈ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ရာမွာ ဝါရွင္တန္ရဲ႕ဆိုရွယ္မီဒီယာကို အုံလိုက္က်င္းလိုက္ အႀကီးအက်ယ္အသုံးျပဳျခင္းမ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေထာက္အထား အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမွ်သာျဖစ္တယ္လို႔ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ဆိုပါတယ္။
ဝါရွင္တန္ရဲ႕ (၎တို႔အလိုမက်တဲ့) အစိုးရမ်ားကို ျဖဳတ္ခ်ေရးမူဝါဒဟာ အစဥ္အလာမပ်က္ ဆက္လက္အသက္ ဝင္ေနတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚစီးရယူၿပီး အပိုင္းအျခားစီျဖစ္ေနတဲ့အင္ပါယာကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားဖို႔ ႀကိဳးစားျခင္းက အေမရိကန္ေတြ ရွင္သန္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ ေနတယ္လို႔ ေဝဖန္သူမ်ားက ေစာဒကတက္ၾကပါတယ္။
သို႔ေသာ္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အဲဒီအင္ပါယာဆိုတာႀကီးရဲ႕အတြင္းမွာ အခက္အခဲမ်ိဳးစုံနဲ႔ နပမ္းလုံးရင္း စုန္းစုန္းျမဳပ္ ေနေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားလည္း တစ္ေန႔တစ္ျခား တိုးပြားလာေနပါတယ္။
#ဂြၽန္ဘိုလ္တန္ #ဝါရွင္တန္၏ျပည္ပတိုင္းျပည္မ်ားတြင္အာဏာသိမ္းမႈ
(Iran Times.,13 July 2022,” Bolton admits U.S. planned foreign coups. ” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)
https://www.tehrantimes.com/news/474649/Bolton-admits-U-S-planned-foreign-coups
https://www.aljazeera.com/news/2022/7/13/former-trump-adviser-john-bolton-admits-to-planning-foreign-coups