အိန္ဒိယက ဟာစီနာအား ခရီးသွားလာခွင့်ပြုရုံမျှနဲ့ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး မပျက်ပြားနိုင်
1246
Htay Oung (NP News) - အောက်တိုဘာ ၁၃
အိန္ဒိယအနေနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာကို ခရီးသွားလာခွင့်လက်မှတ် ထုတ်ပေးမယ်ဆိုရင်တောင် နှစ် နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးအပေါ် ထိခိုက်စေမှာ မဟုတ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ယူနွတ်ယာယီအစိုးရ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အကြံပေးအရာရှိ “တောဟစ်ဟိုစိန်” က ပြောဆိုတယ်လို့ ဒါကာအခြေစိုက် bdnews24 ဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာ ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်က ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
ဒါကာမြို့ အရှေ့မြောက်ပိုင်း နာဆင်းဒီခရိုင် “သျှီ၀ ဆန်ဂါ ဘုရားကျောင်း” မှာ ကျင်းပနေတဲ့ ဟိန္ဒူရိုးရာ နာဘာ မီပွဲတော် ၉ ရက်မြောက်ကို တက်ရောက်လာစဉ် ယူနွတ်ယာယီအစိုးရ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အကြံပေးအရာရှိက သတင်းထောက်များရဲ့မေးခွန်းကို ဖြေဆိုပါတယ်။
မည်သည့်နိုင်ငံမဆို အဲဒီလို ခရီးသွားလာခွင့်လက်မှတ် ထုတ်ပေးပိုင်ခွင့်ရှိပြီး၊ ထုတ်မပေးဖို့ တားဆီးဖို့ကလည်း ဘယ်သူမျှ အခွင့်အာဏာ မရှိကြောင်း၊ ဒါပေမယ့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းကို အမှုအခင်းတစ်ခုခုကြောင့် တရားရုံးက ဆင့်ခေါ်မယ်ဆိုရင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနအနေနဲ့ လိုအပ်သလို အရေးယူဆောင်ရွက်ရလိမ့်မယ်လို့ တောဟစ်ဟိုစိန်က ပြောပါတယ်။
လူထုဆန္ဒပြမှုများနဲ့ နိုင်ငံရေး အုံကြွမှုများကို ပြင်းထန်စွာ ဆက်တိုက်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ရှိတ်ဟာစီနာဟာ ဩဂုတ် လ ၅ ရက်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားခဲ့ပါတယ်။
မကြာသေးမီက သတင်းများအရ ဟာစီနာဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာပြီးနောက် ယူအေအီးနိုင်ငံ “အက်ရှ်မန် နာမြို့” မှာ ခိုလှုံလျှက်ရှိကြောင်း ကြားသိရပါတယ်။ အဲဒီသတင်းကို အတည်မပြုနိုင်သေးဘူးလို့ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အကြံပေးအရာရှိကပဲ အောက်တိုဘာ ၈ ရက်မှာ ပြောဖူးပါတယ်။
နယူးဒေလီရှိ အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သံရုံးက ထုတ်ပေးတဲ့ ခရီးသွားလာခွင့်လက်မှတ်ကို အသုံးပြုပြီး လူအတော်များများက အခြားနိုင်ငံများသို့ထွက်ခွာဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်လျက်ရှိ ပါတယ်။
ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကြားဖြတ်အစိုးရရဲ့ရပ်တည်ချက်ကို မေးမြန်းရာ နိုင်ငံရပ်ခြား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သံရုံးအနေနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကိုမသွားဘဲ တိုင်းပြည်ကို ပြန်လာဖို့အတွက်သာ ခရီးသွားလက်မှတ်တွေကို ထုတ်ပေးနိုင်ကြောင်း၊
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ပြန်လာလိုလျှင်လည်း နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လိုအပ်ချက်ကို အလေးထား ဆောင်ရွက်ရာမှာကြောင်း၊ ပုံမှန်အခြေအနေအရ တရားခံပြေးဖြစ်နေသူတွေကို နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ သူတို့အနေနဲ့ နိုင်ငံကို ပြန်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ ခရီးသွားခွင့်လက်မှတ်တွေကို ထုတ်ပေးနိုင်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို တစ်လမ်းသွား ပြန်လာခွင့်ပြုမှာဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန အကြံပေးအရာရှိက ပြောပါတယ်။
အိန္ဒိယနဲ့ဆက်ဆံရေးမှာ အဆင်မပြေမှုအချို့ရှိနေကြောင်း နာဆင်းဒီခရိုင် ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်း ပူဇာပါဗီလီယန် အခန်းအနားကို လာရောက်လည်ပတ်စဉ် တောဟစ်ဟိုစိန်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီကိစ္စတွေကို ကျော်လွှား ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုများ ပြုလုပ်ထားကြောင်း၊ ခိုင်မာတဲ့ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းဖို့ နှစ်နိုင်ငံစလုံးက လိုလား တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
(ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ရှိတ်ဟာစီနာ ပြုတ်ကျသွားတဲ့အတွက် တရုတ်နိုင်ငံအခက်တွေ့ပြီဖြစ်ကြောင်း အဲဒီအချိန် ကျွန်တော်တို့အကြား ပြောဆိုချက်တွေဟာ မကြာသေးခင်က ရေကြီးသည်ထက်တောင် ပိုကြီးပါသေးတယ်။ “ညောင်ဦးက ရှိတ်ဟာစီနာပြုတ်ကျ (ကမ်းပါးပြို) လို့ စပ္ပါနဂိုက ရေမြေတစ်ဆက်တည်းမရှိတဲ့ တရုတ်ကြီး (ပေါင်ကျိုး)” ခဲ့ကြပါတယ်။ မဟုတ်မမှန်ကြောင်း ယခုနောက်ပိုင်း ကြာလေထင်ရှားလေဖြစ်သည့်တိုင် “စိတ်ကူး နှင့် နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူများ” ကတော့ (တစ်လကျော်လာသည့်တိုင် အင်းလေးနဲ့ ကလောဘက် ရေပြန်မကျသေးသလို) အချက်အလက် အခြေမခံဘဲ ဇွတ်ကြီးအတင်း ဆွဲစပ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ မွေးဖွားလာခြင်းဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံအမျိုးသားလုံခြုံရေးသမိုင်းနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ လူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံစာရင်းဝင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် “ဂငယ်ပုံသဏ္ဍာန်” နယ်နိမိတ်ချင်း အများဆုံး ထိစပ်နေ သည်မှာ အိန္ဒိယသာဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများအကြား ရှည်လျားနက်ရှိုင်းတဲ့ ထပ်တူညီယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ ထုံးစံများ တည်ရှိပြီး စီးပွားရေး၊ လျှပ်စစ်ဓါတ်အား၊ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြစ်ရေ မျှဝေသုံးစွဲရေးအထိ နေ့စဉ် ထိတွေ့ဆက်ဆံနေရပါတယ်။
လစ်ဘရယ် မွတ်စလင်ဝါဒီ ရှိတ်ဟာစီနာတို့ အဝါမီလိဂ်တွေဟာ မွတ်စလင်ပါကစ္စတန်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး ဟိန္ဒူ အိန္ဒိယ နဲ့ ပိုနီးစပ်/ပိုမို မှီခိုပါတယ်။ အဲဒါကို အတိုက်အခံ လက်ယာအမျိုးသားရေး BNP နဲ့သူ့ရဲ့မဟာမိတ်ရှေးရိုးစွဲ အစ္စလာမ် အခြေခံဝါဒီများက မနှစ်သက်ပါ။
၁၉၄၇ ခုနှစ် နိုင်ငံစတင်တည်ထောင်ကတည်းက အိန္ဒိယဟာ အမျိုးအစား များပြားလှတဲ့အကြမ်းဖက်မှုများရဲ့ သားကောင်ဖြစ်လျက်ရှိပါတယ်။ ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယားခွဲထွက်ရေးသူပုန်များ၊ နိုင်ငံ့အရှေ့ဖျားမှာ မော်စီတုန်းဝါဒီ လက်ဝဲအစွန်းရောက် မတရားအသင်းတို့အပြင်၊ လက်ယာ မွတ်စလင်ဘာသာရေးအစွန်းရောက်တို့ကလည်း အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို တိုက်ခိုက်နေကြပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဂါယာလို ဘာသာရေး အထွတ်အမြတ်နေရာနဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုနှစ် မွန်ဘိုင်းအကြမ်းဖက်မှုတပ်ဂျ်မဟာ ဟိုတယ်တို့လို အများပြည်သူဆိုင်ရာ နေရာများအထိ ကျူးလွန်နေကြပါတယ်။
အကြမ်းဖက်ခံရမှုကြိမ်ရေအလိုက် ကောက်ချက်ချရလျှင် အိန္ဒိယပြည်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုအများစုဟာ မွတ်စလင် ဘာသာရေးအစွန်းရောက်များနဲ့ ခွဲထွက်ရေးဝါဒီတို့လက်ချက် ဖြစ်နေပါတယ်။ မြောက်ဘက်နဲ့ အရှေ့ဘက်မှာ ကမ္ဘာ့မွတ်စလင်အများဆုံး တိုင်းပြည်နှစ်ခုကြား ရောက်ရှိနေတဲ့ အိန္ဒိယအတွက် အဲဒါဟာ အလွန်အရေးကြီး ပါတယ်။ ရှိတ်ဟာစီနာတို့ အဝါမီလိဂ်များနဲ့ ယုံကြည်မှု အပြန်အလှန်တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ အလွန်လိုအပ်ပါတယ်။ ဟာစီနာပြုတ်ကျသွားခြင်းကြောင့် တရုတ်ကြီး အခက်မတွေ့ပဲ ဘေးကျပ်နံကျပ်ဖြစ်သွားရတာ အိန္ဒိယသာဖြစ် ပါတယ်။
ရှိတ်ဟာစီနာ ပြုတ်ကျသွားအောင် မွှေနှောက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အမေရိကန်လည်း ရေရှည်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ပြေ လည်စရာ များများစားစား မရှိပါ။ ယူနွတ်အစိုးရကို ဝန်းရံနေတဲ့ ရှေးရိုးစွဲအစ္စလာမ်အခြေခံဝါဒီများဟာ အမေရိ ကန်ဆိုလျှင် ခါးခါးသီးသမားများဖြစ်ကြပါတယ်။ အမေရိကန်အလို ရှိတ်ဟာစီနာအဆိုအရ ခန့်မှန်းရတဲ့ “မီဇိုရမ် ပြည်နယ်တဝှိုက် ခရစ်ယာန်နိုင်ငံ” ဆိုသည်မှာ အိန္ဒိယရဲ့ခွဲထွက်ရေးအားသန်တဲ့ အရှေ့ဖျားပြည်နယ် ဖြစ်နေ ပါတယ်။ စစ်တကောင်းတောင်ဆွယ်များနဲ့ ထိစပ်နေပြီး အစ္စလာမ်အခြေခံဝါဒီ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် လက်နက်ကိုင်သူပုန် များလည်း ရှိနေပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစ္စလာမ်အခြေခံဝါဒီတွေဟာ အမေရိကန်နဲ့ နီးစပ်တဲ့ ပါကစ္စတန်ထောက်လှမ်းရေးနဲ့ ချိတ်ဆက်ရှိတယ်ဆိုခြင်းကြောင့် နောင်လာမယ့် လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှုများဟာ အလွန် ရှုတ်ထွေးပါလိမ့်မယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှာ တာဝန်ယူ-တာဝန်ခံသူ အတွင်းရေးမှူး ၄ ယောက် အမြဲတန်း အတွင်း ဝန် ၁ ယောက် ရှိနေပြီး ဝန်ကြီး မရှိ၊ ဝန်ကြီးအဆင့် အကြံပေးအရာရှိ ၁ ဦးရှိရာ ယခုသတင်းပါ တောဟစ်ဟိုစိန် ဆိုသူ ဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၆၉-နှစ်အရွယ် တောဟစ်ဟိုစိန်ဟာ (BNP ပါတီတည်ထောင်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဇီယာရာမန် သမ္မတဖြစ်စဉ်) ၁၉၇၈-၇၈ ခုနှစ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်းနဲ့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ သံအမတ်ကြီးဟောင်း တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။
#ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း_ရှိတ်ဟာစီနာ #ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်_ယူနွတ်ယာယီအစိုးရ #အိန္ဒိယ #ယူအေအီး
#နိုင်ငံခြားရေးဌာန_အကြံပေးအရာရှိ_တောဟစ်ဟိုစိန် #သျှီဝဆန်ဂါဘုရားကျောင်း #ဂျမားအီအစ္စလာမ်မီ
(Bdnews24., 13 October 2024,” India granting ‘travel pass’ to Hasina won’t deteriorate ties, says Foreign Advisor Touhid” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင်ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)
Zawgyi Version;
အိႏၵိယက ဟာစီနာအား ခရီးသြားလာခြင့္ျပဳ႐ုံမွ်နဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး မပ်က္ျပားႏိုင္
Htay Oung (NP News) - ေအာက္တိုဘာ ၁၃
အိႏၵိယအေနနဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ရွိတ္ဟာစီနာကို ခရီးသြားလာခြင့္လက္မွတ္ ထုတ္ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ ႏွစ္ ႏိုင္ငံၾကား ဆက္ဆံေရးအေပၚ ထိခိုက္ေစမွာ မဟုတ္ေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ယူႏြတ္ယာယီအစိုးရ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အႀကံေပးအရာရွိ “ေတာဟစ္ဟိုစိန္” က ေျပာဆိုတယ္လို႔ ဒါကာအေျခစိုက္ bdnews24 ဒစ္ဂ်စ္တယ္မီဒီယာ ၂ဝ၂၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ ရက္က ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
ဒါကာၿမိဳ႕ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း နာဆင္းဒီခ႐ိုင္ “သွ်ီ၀ ဆန္ဂါ ဘုရားေက်ာင္း” မွာ က်င္းပေနတဲ့ ဟိႏၵဴ႐ိုးရာ နာဘာ မီပြဲေတာ္ ၉ ရက္ေျမာက္ကို တက္ေရာက္လာစဥ္ ယူႏြတ္ယာယီအစိုးရ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အႀကံေပးအရာရွိက သတင္းေထာက္မ်ားရဲ႕ေမးခြန္းကို ေျဖဆိုပါတယ္။
မည္သည့္ႏိုင္ငံမဆို အဲဒီလို ခရီးသြားလာခြင့္လက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး၊ ထုတ္မေပးဖို႔ တားဆီးဖို႔ကလည္း ဘယ္သူမွ် အခြင့္အာဏာ မရွိေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းကို အမႈအခင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ တရား႐ုံးက ဆင့္ေခၚမယ္ဆိုရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနအေနနဲ႔ လိုအပ္သလို အေရးယူေဆာင္႐ြက္ရလိမ့္မယ္လို႔ ေတာဟစ္ဟိုစိန္က ေျပာပါတယ္။
လူထုဆႏၵျပမႈမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အုံႂကြမႈမ်ားကို ျပင္းထန္စြာ ဆက္တိုက္ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ ရွိတ္ဟာစီနာဟာ ဩဂုတ္ လ ၅ ရက္မွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ၿပီးေနာက္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားခဲ့ပါတယ္။
မၾကာေသးမီက သတင္းမ်ားအရ ဟာစီနာဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာၿပီးေနာက္ ယူေအအီးႏိုင္ငံ “အက္ရွ္မန္ နာၿမိဳ႕” မွာ ခိုလႈံလွ်က္ရွိေၾကာင္း ၾကားသိရပါတယ္။ အဲဒီသတင္းကို အတည္မျပဳႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အႀကံေပးအရာရွိကပဲ ေအာက္တိုဘာ ၈ ရက္မွာ ေျပာဖူးပါတယ္။
နယူးေဒလီရွိ အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုင္ရာဘဂၤလားေဒ့ရွ္သံ႐ုံးက ထုတ္ေပးတဲ့ ခရီးသြားလာခြင့္လက္မွတ္ကို အသုံးျပဳၿပီး လူအေတာ္မ်ားမ်ားက အျခားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ထြက္ခြာဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚလ်က္ရွိ ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္ကို ေမးျမန္းရာ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သံ႐ုံးအေနနဲ႔ တျခားႏိုင္ငံေတြကိုမသြားဘဲ တိုင္းျပည္ကို ျပန္လာဖို႔အတြက္သာ ခရီးသြားလက္မွတ္ေတြကို ထုတ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း၊
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ျပန္လာလိုလွ်င္လည္း ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ လိုအပ္ခ်က္ကို အေလးထား ေဆာင္႐ြက္ရာမွာေၾကာင္း၊ ပုံမွန္အေျခအေနအရ တရားခံေျပးျဖစ္ေနသူေတြကို ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးမွာ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ သူတို႔အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံကို ျပန္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအရ ခရီးသြားခြင့္လက္မွတ္ေတြကို ထုတ္ေပးႏိုင္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို တစ္လမ္းသြား ျပန္လာခြင့္ျပဳမွာျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အႀကံေပးအရာရွိက ေျပာပါတယ္။
အိႏၵိယနဲ႔ဆက္ဆံေရးမွာ အဆင္မေျပမႈအခ်ိဳ႕ရွိေနေၾကာင္း နာဆင္းဒီခ႐ိုင္ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ပူဇာပါဗီလီယန္ အခန္းအနားကို လာေရာက္လည္ပတ္စဥ္ ေတာဟစ္ဟိုစိန္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီကိစၥေတြကို ေက်ာ္လႊား ဖို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားေၾကာင္း၊ ခိုင္မာတဲ့ဆက္ဆံေရးကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလုံးက လိုလား တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
(ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ရွိတ္ဟာစီနာ ျပဳတ္က်သြားတဲ့အတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအခက္ေတြ႕ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အဲဒီအခ်ိန္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အၾကား ေျပာဆိုခ်က္ေတြဟာ မၾကာေသးခင္က ေရႀကီးသည္ထက္ေတာင္ ပိုႀကီးပါေသးတယ္။ “ေညာင္ဦးက ရွိတ္ဟာစီနာျပဳတ္က် (ကမ္းပါးၿပိဳ) လို႔ စပၸါနဂိုက ေရေျမတစ္ဆက္တည္းမရွိတဲ့ တ႐ုတ္ႀကီး (ေပါင္က်ိဳး)” ခဲ့ၾကပါတယ္။ မဟုတ္မမွန္ေၾကာင္း ယခုေနာက္ပိုင္း ၾကာေလထင္ရွားေလျဖစ္သည့္တိုင္ “စိတ္ကူး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသုံးသပ္သူမ်ား” ကေတာ့ (တစ္လေက်ာ္လာသည့္တိုင္ အင္းေလးနဲ႔ ကေလာဘက္ ေရျပန္မက်ေသးသလို) အခ်က္အလက္ အေျခမခံဘဲ ဇြတ္ႀကီးအတင္း ဆြဲစပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေမြးဖြားလာျခင္းဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရးသမိုင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ကမာၻ႔ လူဦးေရအမ်ားဆုံးႏိုင္ငံစာရင္းဝင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ “ဂငယ္ပုံသ႑ာန္” နယ္နိမိတ္ခ်င္း အမ်ားဆုံး ထိစပ္ေန သည္မွာ အိႏၵိယသာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံျပည္သူမ်ားအၾကား ရွည္လ်ားနက္ရႈိင္းတဲ့ ထပ္တူညီယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ား တည္ရွိၿပီး စီးပြားေရး၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား၊ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး၊ ျမစ္ေရ မွ်ေဝသုံးစြဲေရးအထိ ေန႔စဥ္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနရပါတယ္။
လစ္ဘရယ္ မြတ္စလင္ဝါဒီ ရွိတ္ဟာစီနာတို႔ အဝါမီလိဂ္ေတြဟာ မြတ္စလင္ပါကစၥတန္ကို ဆန႔္က်င္ၿပီး ဟိႏၵဴ အိႏၵိယ နဲ႔ ပိုနီးစပ္/ပိုမို မွီခိုပါတယ္။ အဲဒါကို အတိုက္အခံ လက္ယာအမ်ိဳးသားေရး BNP နဲ႔သူ႔ရဲ႕မဟာမိတ္ေရွး႐ိုးစြဲ အစၥလာမ္ အေျခခံဝါဒီမ်ားက မႏွစ္သက္ပါ။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံစတင္တည္ေထာင္ကတည္းက အိႏၵိယဟာ အမ်ိဳးအစား မ်ားျပားလွတဲ့အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားရဲ႕ သားေကာင္ျဖစ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဂ်မူး-ကက္ရွ္မီးယားခြဲထြက္ေရးသူပုန္မ်ား၊ ႏိုင္ငံ့အေရွ႕ဖ်ားမွာ ေမာ္စီတုန္းဝါဒီ လက္ဝဲအစြန္းေရာက္ မတရားအသင္းတို႔အျပင္၊ လက္ယာ မြတ္စလင္ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္တို႔ကလည္း အရပ္သားမ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေနၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဂါယာလို ဘာသာေရး အထြတ္အျမတ္ေနရာနဲ႔ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ မြန္ဘိုင္းအၾကမ္းဖက္မႈတပ္ဂ်္မဟာ ဟိုတယ္တို႔လို အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ ေနရာမ်ားအထိ က်ဴးလြန္ေနၾကပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္ခံရမႈႀကိမ္ေရအလိုက္ ေကာက္ခ်က္ခ်ရလွ်င္ အိႏၵိယျပည္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈအမ်ားစုဟာ မြတ္စလင္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ားနဲ႔ ခြဲထြက္ေရးဝါဒီတို႔လက္ခ်က္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေျမာက္ဘက္နဲ႔ အေရွ႕ဘက္မွာ ကမာၻ႔မြတ္စလင္အမ်ားဆုံး တိုင္းျပည္ႏွစ္ခုၾကား ေရာက္ရွိေနတဲ့ အိႏၵိယအတြက္ အဲဒါဟာ အလြန္အေရးႀကီး ပါတယ္။ ရွိတ္ဟာစီနာတို႔ အဝါမီလိဂ္မ်ားနဲ႔ ယုံၾကည္မႈ အျပန္အလွန္တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ အလြန္လိုအပ္ပါတယ္။ ဟာစီနာျပဳတ္က်သြားျခင္းေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႀကီး အခက္မေတြ႕ပဲ ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ျဖစ္သြားရတာ အိႏၵိယသာျဖစ္ ပါတယ္။
ရွိတ္ဟာစီနာ ျပဳတ္က်သြားေအာင္ ေမႊေႏွာက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေမရိကန္လည္း ေရရွည္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ေျပ လည္စရာ မ်ားမ်ားစားစား မရွိပါ။ ယူႏြတ္အစိုးရကို ဝန္းရံေနတဲ့ ေရွး႐ိုးစြဲအစၥလာမ္အေျခခံဝါဒီမ်ားဟာ အေမရိ ကန္ဆိုလွ်င္ ခါးခါးသီးသမားမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္အလို ရွိတ္ဟာစီနာအဆိုအရ ခန႔္မွန္းရတဲ့ “မီဇိုရမ္ ျပည္နယ္တဝႈိက္ ခရစ္ယာန္ႏိုင္ငံ” ဆိုသည္မွာ အိႏၵိယရဲ႕ခြဲထြက္ေရးအားသန္တဲ့ အေရွ႕ဖ်ားျပည္နယ္ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ စစ္တေကာင္းေတာင္ဆြယ္မ်ားနဲ႔ ထိစပ္ေနၿပီး အစၥလာမ္အေျခခံဝါဒီ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လက္နက္ကိုင္သူပုန္ မ်ားလည္း ရွိေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္အေျခခံဝါဒီေတြဟာ အေမရိကန္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ပါကစၥတန္ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ရွိတယ္ဆိုျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္လာမယ့္ လုံၿခဳံေရးစိန္ေခၚမႈမ်ားဟာ အလြန္ ရႈတ္ေထြးပါလိမ့္မယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွာ တာဝန္ယူ-တာဝန္ခံသူ အတြင္းေရးမႉး ၄ ေယာက္ အၿမဲတန္း အတြင္း ဝန္ ၁ ေယာက္ ရွိေနၿပီး ဝန္ႀကီး မရွိ၊ ဝန္ႀကီးအဆင့္ အႀကံေပးအရာရွိ ၁ ဦးရွိရာ ယခုသတင္းပါ ေတာဟစ္ဟိုစိန္ ဆိုသူ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၆၉-ႏွစ္အ႐ြယ္ ေတာဟစ္ဟိုစိန္ဟာ (BNP ပါတီတည္ေထာင္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီယာရာမန္ သမၼတျဖစ္စဥ္) ၁၉၇၈-၇၈ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္းနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။
#ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း_ရွိတ္ဟာစီနာ #ဘဂၤလားေဒ့ရွ္_ယူႏြတ္ယာယီအစိုးရ #အိႏၵိယ #ယူေအအီး
#ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန_အႀကံေပးအရာရွိ_ေတာဟစ္ဟိုစိန္ #သွ်ီဝဆန္ဂါဘုရားေက်ာင္း #ဂ်မားအီအစၥလာမ္မီ
(Bdnews24., 13 October 2024,” India granting ‘travel pass’ to Hasina won’t deteriorate ties, says Foreign Advisor Touhid” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)