မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အထူးသတိထားစောင့်ကြည့်နေ
2445
Htay Oung (NP News) - ဖေဖော်ဝါရီ ၂
နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စိမ့်ဝင်မှုများနဲ့ မိမိနိုင်ငံသားများ ထိခိုက်မှု မရှိစေရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လတ်တလော ဖြစ်ပွားနေတဲ့အခြေအနေများကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက အထူးသတိထားစောင့်ကြည့်နေကြောင်း နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ပြောပြတယ်လို့ ဒါကာထရီဗြွန်းသတင်းစာက ယမန်နေ့ ရေးသားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ပဋိပက္ခဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပြည်တွင်းရေးကိစ္စသာဖြစ်ကြောင်း၊ ဒါပေမယ့် အဲဒီကိစ္စမှာ ဘင်္ဂလားနိုင်ငံသားများ ဘယ်လိုနည်းမျိုးနဲ့မျှ ထိခိုက်နစ်နာမှုမရှိစေရေးနဲ့ နယ်စပ်စပ်ဖြတ်ကျော် စိမ့်ဝင်မှုများ ထပ်မံမဖြစ်ပေါ်စေဖို့ အထူးအလေးထား စောင့်ကြည့်နေတယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူက ကြာသပတေးနေ့ နေ့စဉ်မီဒီယာများနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ ပြောပြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သံတမန် မစ်ရှင်နှစ်ခုရှိကြောင်း၊ စစ်တွေမြို့ရှိ မစ်ရှင်နဲ့ နေပြည်တော်သံရုံးတို့က အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို ခြုံငုံစောင့်ကြည့်နေပြီး လိုအပ်ပါက မြန်မာအစိုးရနဲ့ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ ကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနဟာ လက်ရှိအခြေအနေနဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဂယက်ရိုက်ခတ်မှု များနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒါကာမြို့ မြန်မာသံရုံးအပြင် မြန်မာအစိုးရအာဏာပိုင်များအားလုံးတို့နဲ့ အနီးကပ် ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ နယ်ခြားစောင့်တပ်အချင်းချင်းတို့ကလည်း ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်နေ ကြောင်း ဒါကာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ရှင်းပြပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးရုံး (OHCHR) ၏ အဆိုအရ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အောက်တိုဘာလမှ စတင်ကာ လူပေါင်း ၅၅၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ ယေဘုယျပြောရလျှင် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်အတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့အရပ်သားဦးရေဟာ ၁၆ဝဝ ယောက်ကျော်အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်ထက် လူ ၃ဝဝ ခန့် တိုးမြင့်လာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက်အထိ နိုင်ငံရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် လူပေါင်း ၂၆,ဝဝဝ နီးပါး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ၎င်းတို့အနက် ၁၉,၉၇၃ ဦးမှာ ထိန်းသိမ်းခံနေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ အချို့မှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်စော်ကားခံနေရပြီး ဖြောင့်မတ် ဆီလျော်တဲ့တရားစီရင်မှု ရရှိဖို့ မျှော်လင့်ချက်မရှိကြောင်း ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ သတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကားပြီး ကုလသမဂ္ဂရုံးက ပြောပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်အတွင်း လူပေါင်း ၁၅၇၆ ဦးတို့ဟာ စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ထားစဉ် သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
နယ်စပ်တလျှောက်ရှိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို တပ်လှန့်ထားဆဲဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ဟာဆန်မာမွတ်က ပြောခဲ့ဖူးပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေဟာ ဘယ်တုန်းကမှ ကောင်းတယ်လို့ကို မရှိခဲ့ဖူးဘူး။ တစ်ခါတစ်လေ ကောင်းလိုက် ဆိုးသွားလိုက်နဲ့ မတည်မငြိမ် အမြဲပြောင်းလဲနေတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် လူမျိုးသုဥ်းပြုခံရလို့ ထွက်ပြေးလာတဲ့ ဘင်္ဂါ လီဒုက္ခသည် ၁.၁ သန်းကျော်ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ခိုလှုံခွင့်ပေးခဲ့ရသလို မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဲဒီလို အခြေအနေ မျိုးနဲ့ ကြုံတွေ့နေရတယ်” လို့ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ဥပမာပေးပါတယ်။
တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရတို့နဲ့ သုံးပွင့်ဆိုင်ယန္တရားအကြား သဘောတူညီချက်များ ရှိနေပေမယ့် နေရပ်ပြန်သူ တစ်ယောက်မှ မရှိသေးပါဘူး။
ဒါပေမယ့် ဒုက္ခသည်များ နေရပ်ပြန်ရေး စတင်ဖို့အတွက် အချိန်အခါကောင်း မဟုတ်ကြောင်း မကြာသေးမီ ဒါကာ အခြေစိုက်ကုလသမဂ္ဂဌာနေ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရေးမှူးက ပြောပါတယ်။
အဓိကအတိုက်အခံပါတီကြီး သပိတ်မှောက်ထားတဲ့ရွေးကောက်ပွဲမှာ ထပ်မံအနိုင်ရရှိပေမယ့် ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများအပြင် အနောက်နိုင်ငံများနဲ့ ဝေးကွာလာတဲ့ ရှိတ်ဟာစီနာ အစိုးရအဖွဲ့သစ်ဟာ ဒေသအတွင်းနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ထောက်ခံမှုကို အသည်းအသန်ရှာဖွေနေပါတယ်။
အဲဒီအတောအတွင်း တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ အမျိုးသမီး ဒုတိယ၀န်ကြီး (နိ်ုင်ငံတကာရေးရာဌာန) ဆွန်ဟိုင်းရန် ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာပါတယ်။ ပဉ္စမသက်တမ်းအတွက် ဆက်လက်ရွေးကောက်ခံရသူ ရှိတ်ဟာစီနာနဲ့ အစိုးရအဖွဲ့သစ်အတွက် ၀မ်းမြောက်ဂုဏ်ယူပါကြောင်း တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ကွန်မြူနစ် ပါတီရဲ့သဝဏ်လွှာကို ဆွန်ဟိုင်းရန်က သယ်ဆောင်လာပါတယ်။
တရုတ်ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနဲ့ အရေးအကြီးဆုံး မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားများရဲ့ကံကြမ္မာကို ပြောင်းလဲရေးကြိုးပမ်းမှုနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်သူများ အပေါ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာတို့ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ပြန်လည်ရွေဗကာက်ခံရခြင်းအပေါ် သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ယုံကြည်ကြောင်း၊ အစိုးရသစ်ရဲ့သက်တမ်းအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို တရုတ်နိုင်ငံက ယခင် ထက် ပိုမိုပြီး ဆက်လက်ကူညီဖို့ မျှော်လင့်ပါကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက် ရှိတ်ဟာစီနာနဲ့တွေ့ဆုံစဉ် ဆွန်ဟိုင်းရန်က ပြောပါတယ်။
ယခင် စင်္ကာပူနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံအမတ်ကြီးဖြစ်သူ ဆွန်ဟိုင်းရန်(အသက် ၅၁ နှစ်) ၁၉၉၁ ခုနှစ်အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို အကြိမ်ကြိမ် လာရောက်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဇန်နဝါရီ ၇ ရက် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ဒါကာကို လာရောက်လည်ပတ်တဲ့ တရုတ်အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်များးအနက် ဆွန်ဟာ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဒုတိယ၀န်ကြီးများအနက် ယခင်သမ္မတဟောင်း ဟူ ကျင်းတောင်ရဲ့သား ဟူဟိုင်းဖုန်းကလည်း တစ်ဦး ပါဝင်ပါတယ်။ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီအထွေထွေ ညီလာခံကျင်းပစဉ် ခန်းမထဲမှ ဆွဲထုတ်ခံသွား ရပြီးနောက် လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့တဲ့ တရုတ်ခေါင်းဆောင်ဟောင်းရဲ့သားဖြစ်သူကို ကွန်မြူနစ်ပါတီ (မြို့ပြရေးရာ) ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၁၈ ရက် နီကီ_အေးရှား သတင်းအေဂျင်စီက ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့က ဒုတိယဝန်ကြီးဆွန်ဟာ မောလ်ဒိုက်နိုင်ငံမှတဆင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှကို ရောက်ရှိလာပြီး နောက် နီပေါနိုင်ငံသို့ ဆက်လက်ထွက်ခွာခဲ့ရာ နောက်တစ်နေ့မှာ ရောက်ရှိပါတယ်။ တရုတ်ကိုယ်စားလှယ်ဟာ နီပေါဝန်ကြီးချုပ် ပွတ်ရှ်ပါး_ကမဲလ်_ဒါဟဲနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးနဲ့ အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး တို့ကို ဆွေးနွေးကြကြောင်း၊ ပေကျင်းမြို့သို့ နီပေါဝန်ကြီးချုပ် လာရောက်လည်ပတ်စဉ် ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ သဘောတူညီ ချက်များနဲ့ နားလည်မှုများအကြောင်းကို ဆွေးနွေးကြတယ်လို့ ခတ္တမန္ဒူပို့စ် ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက်က ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
အသက် ၆၉ နှစ်အရွယ် ဝန်ကြီးချုပ်ဒါဟဲဟာ ယခင်နီပေါဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရက်တစ်နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံးဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် ၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉ ခုနှစ်တို့မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခုနှစ်တို့မှာ ထပ်မံတာဝန်ယူခဲ့ပြီး ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တတိယအကြိမ်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသူဖြစ်ပါတယ်။
လူဦးရေ ၂၈ သန်းခန့်ရှိ ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံ နီပေါဟာ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး တောင်ထွဋ် ၁ဝ ခုအနက် ၅ ခုကို ပိုင်ဆိုင်ပါ တယ်။ တိုင်းရင်သားမျိုးနွယ် ၁၄ မျိုးထက်မနည်းနေထိုင်ပြီး ဂေါ်ရခါးလူမျိုးအများစု ဟိန္ဒူဘာသာဝင် ၈၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ ၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ် ၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ ၁၈-ရာစု ဂေါ်ရခါးတို့ဟာ “ရာနာ” “ရှား” မင်းဆက်ကို ထူထောင်ခဲ့ကြပြီး ဗြိတိသျှလက်အောက်ခံ အိန္ဒိယနဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့ပါတယ်။
၁၉၉၆ ခုနှစ် နီပေါဘုရင့်အစိုးရနဲ့ မော်စီတုန်းဝါဒီ နီပေါကွန်မြူနစ် CPN(M) တို့အကြား ၁ဝ နှစ်ကြာ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အသာစီးရရှိတဲ့ကွန်မြူနစ်တို့က ၂ဝဝ၆ ခုနှစ်မှာ စစ်ပြေငြိမ်းခဲ့ပါတယ်။
၁၉၈၁-ခုနှစ်ကတည်းက ကွန်မြူနစ်ပါတီ၀င်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သူ ဒါဟဲဟာ ပြည်တွင်းစစ်ကာလ “ရက်စက်ပြင်းထန်သူ” (နီပေါဘာသာစကား) “ပရာချန်ဒါ” အဖြစ် နာမည်ကြီးပါတယ်။ နီပေါကွန်မြူနစ်ပါတီ(မာရှယ်ဝါဒ) မှာ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးဖြစ်လာပြီးနောက်ပိုင်း ၁၉၉၄ ခုနှစ်မှာ နီပေါကွန်မြူနစ်ပါတီ CPN(M) (မော်စီတုန်းဝါဒ အလည် အလတ်လမ်းစဉ်) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၂၄ဝ ကြာ ဘုရင်စနစ်ချုပ်ငြိမ်းတဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ CPN ပါတီဟာ အင်အားအကြီးဆုံးအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး အဲဒီနှစ် သြဂုတ်လမှာ ပွတ်ရှ်ပါး ကမဲလ်ဒါဟဲကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့ကြပါတယ်။
#ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် #မြန်မာပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ #နီပေါပြည်တွင်းစစ် #OHCHR #တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ_ဒုတိယ၀န်ကြီး_ဆွန်ဟိုင်းရန် #ပွတ်ရ်ှပါး_ကမဲလ်_ဒါဟဲ
(Dhaka Tribune.,01 February 2024,” Bangladesh pays special attention to Myanmar situation” နှင့် ဆက်စပ်သတင်းများ)
Zawgyi Version;
ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အထူးသတိထားေစာင့္ၾကည့္ေန
Htay Oung (NP News) - ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂
နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္စိမ့္ဝင္မႈမ်ားနဲ႔ မိမိႏိုင္ငံသားမ်ား ထိခိုက္မႈ မရွိေစေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့အေျခအေနမ်ားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက အထူးသတိထားေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ေျပာျပတယ္လို႔ ဒါကာထရီႁဗြန္းသတင္းစာက ယမန္ေန႔ ေရးသားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ပဋိပကၡဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပည္တြင္းေရးကိစၥသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီကိစၥမွာ ဘဂၤလားႏိုင္ငံသားမ်ား ဘယ္လိုနည္းမ်ိဳးနဲ႔မွ် ထိခိုက္နစ္နာမႈမရွိေစေရးနဲ႔ နယ္စပ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ စိမ့္ဝင္မႈမ်ား ထပ္မံမျဖစ္ေပၚေစဖို႔ အထူးအေလးထား ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူက ၾကာသပေတးေန႔ ေန႔စဥ္မီဒီယာမ်ားနဲ႔ ေတြ႕ဆုံရာမွာ ေျပာျပပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သံတမန္ မစ္ရွင္ႏွစ္ခုရွိေၾကာင္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ မစ္ရွင္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္သံ႐ုံးတို႔က အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ၿခဳံငုံေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး လိုအပ္ပါက ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိ ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနဟာ လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ဂယက္႐ိုက္ခတ္မႈ မ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒါကာၿမိဳ႕ ျမန္မာသံ႐ုံးအျပင္ ျမန္မာအစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားအားလုံးတို႔နဲ႔ အနီးကပ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အခ်င္းခ်င္းတို႔ကလည္း ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္႐ြက္ေန ေၾကာင္း ဒါကာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္က ရွင္းျပပါတယ္။
ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရး႐ုံး (OHCHR) ၏ အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေအာက္တိုဘာလမွ စတင္ကာ လူေပါင္း ၅၅၄ ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ေယဘုယ်ေျပာရလွ်င္ ၂ဝ၂၃ ခုႏွစ္အတြင္း စစ္ေရးပဋိပကၡေၾကာင့္ အသက္ဆုံးရႈံးခဲ့ရတဲ့အရပ္သားဦးေရဟာ ၁၆ဝဝ ေယာက္ေက်ာ္အထိ ျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီး ယခင္ႏွစ္ထက္ လူ ၃ဝဝ ခန႔္ တိုးျမင့္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဇန္နဝါရီလ ၂၆ ရက္အထိ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ လူေပါင္း ၂၆,ဝဝဝ နီးပါး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရၿပီး ၎တို႔အနက္ ၁၉,၉၇၃ ဦးမွာ ထိန္းသိမ္းခံေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕မွာ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ေစာ္ကားခံေနရၿပီး ေျဖာင့္မတ္ ဆီေလ်ာ္တဲ့တရားစီရင္မႈ ရရွိဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေၾကာင္း ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားကို ကိုးကားၿပီး ကုလသမဂၢ႐ုံးက ေျပာပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း လူေပါင္း ၁၅၇၆ ဦးတို႔ဟာ စစ္တပ္က ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ထားစဥ္ ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။
နယ္စပ္တေလွ်ာက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို တပ္လွန္႔ထားဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ဟာဆန္မာမြတ္က ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျခအေနဟာ ဘယ္တုန္းကမွ ေကာင္းတယ္လို႔ကို မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ တစ္ခါတစ္ေလ ေကာင္းလိုက္ ဆိုးသြားလိုက္နဲ႔ မတည္မၿငိမ္ အၿမဲေျပာင္းလဲေနတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ လူမ်ိဳးသုဥ္းျပဳခံရလို႔ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဘဂၤါ လီဒုကၡသည္ ၁.၁ သန္းေက်ာ္ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ခိုလႈံခြင့္ေပးခဲ့ရသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အဲဒီလို အေျခအေန မ်ိဳးနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ေနရတယ္” လို႔ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္က ဥပမာေပးပါတယ္။
တ႐ုတ္-ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရတို႔နဲ႔ သုံးပြင့္ဆိုင္ယႏၲရားအၾကား သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရွိေနေပမယ့္ ေနရပ္ျပန္သူ တစ္ေယာက္မွ မရွိေသးပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္ေရး စတင္ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္အခါေကာင္း မဟုတ္ေၾကာင္း မၾကာေသးမီ ဒါကာ အေျခစိုက္ကုလသမဂၢဌာေန ညႇိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ေရးမႉးက ေျပာပါတယ္။
အဓိကအတိုက္အခံပါတီႀကီး သပိတ္ေမွာက္ထားတဲ့ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ထပ္မံအႏိုင္ရရွိေပမယ့္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားအျပင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ေဝးကြာလာတဲ့ ရွိတ္ဟာစီနာ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ဟာ ေဒသအတြင္းနဲ႔ ကမာၻ႔အင္အားႀကီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို အသည္းအသန္ရွာေဖြေနပါတယ္။
အဲဒီအေတာအတြင္း တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အမ်ိဳးသမီး ဒုတိယ၀န္ႀကီး (နိ္ုင္ငံတကာေရးရာဌာန) ဆြန္ဟိုင္းရန္ ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ပၪၥမသက္တမ္းအတြက္ ဆက္လက္ေ႐ြးေကာက္ခံရသူ ရွိတ္ဟာစီနာနဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္အတြက္ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူပါေၾကာင္း တ႐ုတ္သမၼတရွီက်င့္ဖ်င္နဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီရဲ႕သဝဏ္လႊာကို ဆြန္ဟိုင္းရန္က သယ္ေဆာင္လာပါတယ္။
တ႐ုတ္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ အေရးအႀကီးဆုံး မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ႕ကံၾကမၼာကို ေျပာင္းလဲေရးႀကိဳးပမ္းမႈနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္သူမ်ား အေပၚ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတို႔ေၾကာင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ျပန္လည္ေ႐ြဗကာက္ခံရျခင္းအေပၚ သမၼတရွီက်င့္ဖ်င္က ယုံၾကည္ေၾကာင္း၊ အစိုးရသစ္ရဲ႕သက္တမ္းအတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ယခင္ ထက္ ပိုမိုၿပီး ဆက္လက္ကူညီဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း ဇန္နဝါရီ ၂၅ ရက္ ရွိတ္ဟာစီနာနဲ႔ေတြ႕ဆုံစဥ္ ဆြန္ဟိုင္းရန္က ေျပာပါတယ္။
ယခင္ စကၤာပူႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီးျဖစ္သူ ဆြန္ဟိုင္းရန္(အသက္ ၅၁ ႏွစ္) ၁၉၉၁ ခုႏွစ္အတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို အႀကိမ္ႀကိမ္ လာေရာက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဇန္နဝါရီ ၇ ရက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဒါကာကို လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ တ႐ုတ္အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားးအနက္ ဆြန္ဟာ ပထမဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဒုတိယ၀န္ႀကီးမ်ားအနက္ ယခင္သမၼတေဟာင္း ဟူ က်င္းေတာင္ရဲ႕သား ဟူဟိုင္းဖုန္းကလည္း တစ္ဦး ပါဝင္ပါတယ္။ ၂ဝ၂၂ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေထြေထြ ညီလာခံက်င္းပစဥ္ ခန္းမထဲမွ ဆြဲထုတ္ခံသြား ရၿပီးေနာက္ လူျမင္ကြင္းမွ ေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းရဲ႕သားျဖစ္သူကို ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ၿမိဳ႕ျပေရးရာ) ဒုတိယဝန္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္လိုက္ေၾကာင္း ဇန္နဝါရီ ၁၈ ရက္ နီကီ_ေအးရွား သတင္းေအဂ်င္စီက ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဇန္နဝါရီ ၂၅ ရက္ေန႔က ဒုတိယဝန္ႀကီးဆြန္ဟာ ေမာလ္ဒိုက္ႏိုင္ငံမွတဆင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွကို ေရာက္ရွိလာၿပီး ေနာက္ နီေပါႏိုင္ငံသို႔ ဆက္လက္ထြက္ခြာခဲ့ရာ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္ဟာ နီေပါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပြတ္ရွ္ပါး_ကမဲလ္_ဒါဟဲနဲ႔ ေတြ႕ဆုံၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးနဲ႔ အက်ိဳးတူပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး တို႔ကို ေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း၊ ေပက်င္းၿမိဳ႕သို႔ နီေပါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လာေရာက္လည္ပတ္စဥ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ သေဘာတူညီ ခ်က္မ်ားနဲ႔ နားလည္မႈမ်ားအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္လို႔ ခတၱမႏၵဴပို႔စ္ ၂ဝ၂၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၈ ရက္က ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
အသက္ ၆၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဒါဟဲဟာ ယခင္နီေပါဖက္ဒရယ္ဒီမိုကရက္တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ ၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တို႔မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္တို႔မွာ ထပ္မံတာဝန္ယူခဲ့ၿပီး ၂ဝ၂၂ ခုႏွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တတိယအႀကိမ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသူျဖစ္ပါတယ္။
လူဦးေရ ၂၈ သန္းခန္႔ရွိ ကုန္းတြင္းပိတ္ႏိုင္ငံ နီေပါဟာ ကမာၻ႔အျမင့္ဆုံး ေတာင္ထြဋ္ ၁ဝ ခုအနက္ ၅ ခုကို ပိုင္ဆိုင္ပါ တယ္။ တိုင္းရင္သားမ်ိဳးႏြယ္ ၁၄ မ်ိဳးထက္မနည္းေနထိုင္ၿပီး ေဂၚရခါးလူမ်ိဳးအမ်ားစု ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ ၈၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အစၥလာမ္ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ ၁၈-ရာစု ေဂၚရခါးတို႔ဟာ “ရာနာ” “ရွား” မင္းဆက္ကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကၿပီး ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ခံ အိႏၵိယနဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၆ ခုႏွစ္ နီေပါဘုရင့္အစိုးရနဲ႔ ေမာ္စီတုန္းဝါဒီ နီေပါကြန္ျမဴနစ္ CPN(M) တို႔အၾကား ၁ဝ ႏွစ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အသာစီးရရွိတဲ့ကြန္ျမဴနစ္တို႔က ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာ စစ္ေျပၿငိမ္းခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၁-ခုႏွစ္ကတည္းက ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သူ ဒါဟဲဟာ ျပည္တြင္းစစ္ကာလ “ရက္စက္ျပင္းထန္သူ” (နီေပါဘာသာစကား) “ပရာခ်န္ဒါ” အျဖစ္ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ နီေပါကြန္ျမဴနစ္ပါတီ(မာရွယ္ဝါဒ) မွာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးျဖစ္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ နီေပါကြန္ျမဴနစ္ပါတီ CPN(M) (ေမာ္စီတုန္းဝါဒ အလည္ အလတ္လမ္းစဥ္) ကို တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၄ဝ ၾကာ ဘုရင္စနစ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းတဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ CPN ပါတီဟာ အင္အားအႀကီးဆုံးအျဖစ္ ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး အဲဒီႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွာ ပြတ္ရွ္ပါး ကမဲလ္ဒါဟဲကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
#ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ #ျမန္မာျပည္တြင္းလက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ #နီေပါျပည္တြင္းစစ္ #OHCHR #တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ_ဒုတိယ၀န္ႀကီး_ဆြန္ဟိုင္းရန္ #ပြတ္ရ္ွပါး_ကမဲလ္_ဒါဟဲ
(Dhaka Tribune.,01 February 2024,” Bangladesh pays special attention to Myanmar situation” ႏွင့္ ဆက္စပ္သတင္းမ်ား)